حسینی: آزادی بیان تهدید است یا فرصت؟!/قاضی‌زاده: آزادی بیان بدون آزادی سیاسی ممکن نیست
عضو هیأت علمی مؤسسه پژوهشی امام خمینی گفت: براساس آنچه امام(ره) فرمودند: هر حکومتی دو بعد دارد، مشروعیت ـ حقانیت و صلاحیت، بنابراین آزادی بیان در اسلام تنها یک حق نیست، بلکه تکلیف محسوب می‌شود.[
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا، به نقل از فارس، مناظره «آزادی بیان در اندیشه اسلامی» با حضور حجج اسلام کاظم قاضی‌زاده مدیر مؤسسه فهیم و سیدابراهیم حسینی عضو هیأت علمی موسسه پژوهشی و آموزشی امام خمینی(ره)، عصر دیروز (دوشنبه 4 خرداد) در سالن حکمت پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد.
, شبکه اطلاع رسانی راه دانا,در ابتدای این مناظره حجت‌الاسلام قاضی‌زاده درباره مفهوم آزادی بیان گفت: بنده تصور می‌کنم مراد از آزادی در این بحث این است که امت محور قدرت باشند، این از مهمترین حقوقی است که مردم با استفاده از آن قدرت می‌یابند، بر این اساس افراد به طور مستقیم یا از طریق نمایندگان حق اعتراض دارند، یعنی آزادی سیاسی ارتباط مستقیم با جایگاه قدرت و نسبت مردم و حکومت دارد.
,,
, ,
وی افزود: لذا با این تعابیر باید بگوییم در مفهوم آزادی، مخالفت با قانون، شرع و اخلاق وجود ندارد، بلکه آزادی در برابر دو حالت افراطی مستبدانه یا تفریحی است، سیدجمال‌الدین اسدآبادی، آیت‌الله نائینی و استاد شهید مطهری هم آنچه مورد نظرشان بوده این نوع آزادی است؛ یعنی آزادی اظهار نظر در امور مؤثر بر سرنوشت جامعه، استاد مطهری آزادی را برای آزادی نمی‌خواهد بلکه به تعبیر وی آزادی امری است که می‌تواند زمینه اثرگذاری در حکومت را فراهم کند.
,*محل نزاع درباره نوع دیدگاه به آزادی بیان
,قاضی‌زاده با اشاره به اینکه محل نزاع این است که آیا مردم حق دارند به نوعی در حکومت اثرگذار باشند یا خیر، گفت: اگر افرادی چنین چیزی را بپذیرند نظر اینها در حکومت مؤثر می‌شود، اما اگر افراد به چنین چیزی معتقد نباشند، با این نظریه اصولاً آزادی بیان غایت قابل توجهی ندارد مردم حرف بزنند که چه بشود؟ اینجا دیگر ما وجهی برای آزادی بیان نداریم در حوزه سیاست نیز باید به این نکته توجه کنیم.
,وی ادامه داد: آزادی سیاسی در عصر غیبت ارتباط تنگاتنگی با نظریه حکومتی کسی که می‌خواهد درباره نظریه سیاسی اسلام صحبت کند، دارد، اگر کسی مطرح کرد که نظریه عصر غیبت مردم سالاری سیاسی است، قاعدتاً باید آزادی را هر جا که مردم اثرگذار واقعی باشند وارد کند، بنابراین همه اینها بستگی به تعریف ما از آزادی دارد.
,*آزادی بیان تهدید است یا فرصت؟
,در ادامه این بحث حجت‌الاسلام حسینی با بیان اینکه نخست باید سؤال شود آیا آزادی بیانی که ما درباره آن صحبت میکنیم تهدید است یا فرصت؟، اظهار داشت: گاهی تلقی‌ها در این زمینه به تهدید نزدیک می‌شود در حالی که نگاه اهل بیت(ع) و قرآن کریم آزادی بیان را فرصت می‌داند، دوم آزادی بیان نه تنها یک حق بلکه یک تکلیف است، در غرب تنها یک حق خوانده می‌شود. اینجا مهم فلسفه آزادی بیانی است که جناب آقای ضیایی مطرح کردند و هر بحثی راجع به مباحث بعدی شود با توجه به این فلسفه مطرح می‌شود.
,وی با بیان این سؤال که آزادی بیان باید چگونه باشد که به جای تعالی، تخریب نکند، توضیح داد: آزادی بیان با تعالی مذهبی، سیاسی و رشد انسان و راهکار مهم برای اصلاحات اجتماعی و سیاسی در ارتباط است، در اندیشه غربی آزادی بیان مطلق است، اما آن‌ها خودشان در عمل می‌گویند که چاره‌ای نداریم، جز اینکه گاهی آزادی را محدود کنیم، اما موضوع ما غرب نیست، نکته‌ای که آقای قاضی‌زاده گفتند اما به نظر من آزادی بیان اینگونه نیست، البته یک وقت ما جعل اصطلاح میکنیم و می‌گوییم دنیا این را می‌گوید در حالی که اینطور نیست! اعلامیه حقوق بشر 30 ماده دارد که باید همین جا مشخص کنیم کدام را قبول داریم و کدام را خیر!
,وی با تأکید بر اینکه آنچه آقای قاضی‌زاده گفتند آزادی بیان نیست، بلکه حق مشارکت سیاسی است، افزود: آنچه در ماده 21، بند یکم حقوق بشر آمده اگر کسی حقی برای مشارکت در حکومت کشورش دارد، این حق مشارکت سیاسی و آزادی بیان نیست، بلکه آزادی بیان تعریف خاص خود را دارد، بحث ما راجع به بحث مشارکت سیاسی نیست کما اینکه اگر نیاز باشد درباره آن هم صحبت میکنیم.
,,
, ,
حجت‌الاسلام حسینی با اشاره به اینکه آقای قاضی‌زاده از عصر غیبت صحبت کردند، اما من باید بپرسم که چرا این بحث را محدود به عصر غیبت عصر کردند، عصر ظهور هم همین شرایط را خواهد داشت، توضیح داد: مگر در حکومت اسلامی غیر از این هم ممکن است، اصلاً فلسفه آفرینش بشر و قرآن به صراحت همین را گفته، بنابراین این بحث اختصاص به عصر غیبت ندارد، در عصرهای دیگر هم اجبار در حکومت نداریم، حق مشارکت سیاسی حق مسلم است که هیچ کس آن را انکار نمی‌کند، اما آنچه ما باید بررسی کنیم جایگاه مردم در حکومت اسلامی است.
,وی با اشاره به سخنان دکتر سروش که بیان می‌کند جمهوری اسلامی چه مدل حکومتی است، اگر از پایین به بالا است که حکومت دمکراتیک است و اگر بالا به پایین است اقتدارگرا و استبدادی می‌شود، توضیح داد: بنده باید بگویم که این طور نیست، حکومت اسلامی قطعاً مردم سالاری صرف یا دموکراتیک صرف نیست، بلکه براساس آنچه امام راحل(ره) فرمودند: هر حکومتی دو بعد دارد، مشروعیت ـ حقانیت و صلاحیت، بنابراین آزادی بیان در اسلام تنها یک حق نیست، بلکه تکلیف محسوب می‌شود، دوم اینکه باید به فلسفه آزادی بیان توجه کنیم.
,,
, ,
*آزادی بیان بدون آزادی سیاسی ممکن نیست
,در بخش دوم مناظره، حجت‌الاسلام قاضی‌زاده با اشاره به اینکه آزادی بیان بدون اثرگذاری آن در سرنوشت سیاسی یک امر کم فایده است، توضیح داد: بنده خطاب به دکتر حسینی می‌گویم که بالاخره ما آزادی را برای چه می‌خواهیم آیا فقط برای این منظور که مردم را راضی نگه داریم تا یک چیزی گفته باشند یا خیر؟ به اعتقاد من آزادی بیان با آزادی سیاسی از هم جدا نیستند، آزادی سیاسی هم از آزادی سیاسی تفکیک پذیر نیست، آزادی زمانی معنی دارد که بگوییم ما یک نظام مردم سالار داریم که تا حدی اثرگذار است، یک نقدی هم بر صحبت بعضی دوستان دارم که مسائل را در فضا طرح می‌کنند و محل نزاع را در نظر نمی‌گیرند.
,وی با اشاره به اینکه ما در عصر غیبت با گروه‌ها و سلایقی از متدینین روبه رو هستیم که داعیه‌دار حکومت هستند، افزود: البته یک سؤالی هم اینجا مطرح می‌شود افرادی که شرایط کلی نظام را پذیرفتند، منظور در جامعه ما و مدعیان و رقبا که اینها هیچ کدام سکولار یا بی دین نیستند، اینها چگونه باید جامعه را اداره کنند؟ بنابراین آزادی را به این اسم که مشروعیت از کجا می‌آید، در نظر نگیریم بلکه آزادی بیان این است که تا چه حد سلایق را در نظر می‌گیریم.
,قاضی‌زاده با تأکید بر اینکه آزادی بیان زمانی مهم است که اثرگذار باشد و بتواند در عرصه سیاسی جامعه با حفظ چارچوب‌های اسلامی کار کند، افزود: به اعتقاد بنده اول باید مردم سالاری را بفهمیم، به این صورت که مردم باید در سرنوشت خود دخیل باشند و این حق حاکمیت فقط بحث‌های جزئی نیست، بلکه در اصل تصمیم‌گیری است، منتها تصدیق آزادی بیان در عرصه‌های جامعه است.
,*شیپور را از دهن گشاد آن می‌نوازیم
,در پایان این بحث نیز حجت‌الاسلام حسینی با نقد برخی سخنان قاضی‌زاده درباره بحث اعلامیه حقوق بشر گفت: به هر حال ما هم یک چیزهایی خوانده‌ایم و شاگردی کرده‌ایم، اول موضوع بحث را مشخص کنیم، من می‌گویم اعلامیه حقوق بشر هفتاد حق را گفته تقریباً درباره حق آزادی اندیشه، عقیده، بیان و .. صحبت کرده بنابراین ما همه چیز را نباید با هم قاتی کنیم، همچنین یکی از عرصه‌های مهم آزادی بیان همان در عرصه سیاسی است، آزادی سیاسی زیر مجموعه آزادی بیان نیست، در حوزه سیاست، هنر و .. بحث آزادی بیان مطرح است، اگر می‌خواهیم تئوری حکومت اسلامی را مطرح کنیم به امام راحل و مقام معظم رهبری ارجاع دهی.
,وی با اشاره به اینکه ما شیپور را از دهن گشاد آن می‌نوازیم، افزود: آزادی بیان و امر به معروف و نهی از منکر تنها برای نماز و روزه نیست، برای حاکم جائر هم هست، منشور امام علی(ع) در سازمان یونسکو که به عنوان عالی‌ترین منشور سیاسی است، آنجا بایگانی شده است، امر به معروف برای این است که فساد حاکمان مشخص شود نه جاسوسی از مردم بکنیم، اگر قانون اساسی احیاء شود حاکمان فاسد، اخلاق‌های فاسد و رشوه‌ها از بین می‌رود، این راه اصلاحات اجتماعی است، متأسفانه به اینجا که می‌رسد ارباب قدرت دست افراد را می‌بندد، باید از اینجا شروع کنیم.
,انتهای پیام/ج
]
ارسال دیدگاه