به بهانه سالروز امضای قرارداد ننگین گلستان؛
قرارداد ننگینی که بین ایران و روسیه امضا شد!
در سال 1813 عهدنامه‌ای ننگین میان ایران و روسیه منعقد شد که به عهدنامه گلستان شهرت یافت و طی آن بخش‌هایی از خاک ایران به تصرف روسیه درآمد.[
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا به نقل از سایت خبری کریمه،روسیه به دنبال کوچک‌ترین بهانه‌ای برای آغاز جنگ بود تا اینکه در زمان فتحعلی شاه با پناهنده شدن فرزند ارایکلی حاکم گرجستان که تابعیت روسیه را پذیرفته بود، جرقه جنگ‌های بلندمدت بین ایران و روسیه زده شد.
, شبکه اطلاع رسانی راه دانا, سایت خبری کریمه،, سایت خبری کریمه،, سایت خبری کریمه،,گفتنی است که دور اول این جنگ‌ها که مدت 10 سال به طول انجامید با دخالت انگلیس منجر به انعقاد عهدنامه گلستان و جدا شدن گرجستان،باکو، شکی، شیروان، دربند، گنجه، موغان و قراباغ و آزادی اسرا و تعیین حق گمرکی 5% برای کالاهای روسیه و موارد دیگر شد!
,در واقع به موجب این قرارداد، تمامی شهرهایی که تا آن تاریخ به تصرف روسیه درآمده بود، جزو خاک روسیه باقی ماند و مالکیت روسیه بر شهرهای قره‌باغ، باکو، دربند، لنکران و بخشی از تالش نیز پذیرفته شد، ایران نیز پذیرفت از همه دعاوی خود در مورد مناطق داغستان، گرجستان و ارمنستان چشم بپوشد.
,همچنین حق کشتیرانی در دریای خزر از ایران سلب گردید و در عوض، دولت روسیه تعهد سپرد که تنها نیابت سلطنت عباس میرزا ولیعهد را پذیرفته و به قدرت رسیدن او را تضمین کند.
,,
, از این رو عهدنامه گلستان یکى از شوم‌ترین معاهداتى است که در تاریخ ایران به امضا رسیده و اولین عهدنامه شومى است که اولیاى ایران از شدت بی‌خبری با یک دولت اروپایى بسته‌اند.
,این عهدنامه سبب شد که روس‌ها در بدترین شرایط جنگ فرانسه بودند، از گرفتاری‌های ایران آسوده شده و همچنین سرزمین‌های جدیدى به متصرفات خود درآورند. عهدنامه گلستان سبب شد براى اولین بار مرزهاى طبیعى ایران تغییر کند و تمام نواحى شمال رود ارس از دست ایران خارج شود.
,آری، عهدنامه گلستان «عهدنامه صلحی بود که با وساطت انگلستان در قریه گلستان واقع در 12 اکتبر 1813 (29 شوال 1228) در منطقه قراباغ بین ایران و روسیه به امضا رسید.»
,چرا که دولت روسیه تزاری برای اینکه به دریای آزاد، آب‌های گرم خلیج‌فارس و هندوستان دست یابد، مهم‌ترین راه را گذر از کشور ایران می‌دانست؛ بنابراین از طریق تصرف بخش قفقاز و ترکستان غربی که جزء سرحدات ایران بود، آن را تحت‌فشار قرار داد.
,همان‌طوری که در وصیت‌نامه پطرکبیر آمده است «... کشور گرجستان و سرزمین قفقاز رگ حساس ایران است. همین که نوک استیلای روسیه به آن رگ برسد، فوراً خون ضعف از دل ایران جاری می‌شود و هیچ پزشک حاذقی نمی‌تواند آن را بهبود بخشد...»
,در واقع اتخاذ چنین سیاستی از سوی روسیه، مقدمه تعدی روسیه به سرحدات ایران و جنگ‌هایی شد که سرانجام به تصرف برخی ایالت‌ها و ایران انعقاد عهدنامه گلستان منتهی گشت.
,اما در قرار داد گلستان خط مرزی ایران و روسیه به درستی مشخص نشده بود و تعیین مرزها به مشورت نمایندگان دو طرف در تهران منوط شده بود. با بی‌نتیجه ماندن مذاکرات و بروز برخی اختلافات در مناطق شمالی ایران آتش جنگ بار دیگر برافروخته شد.
,
, و امامفاد عهدنامه گلستان
, و اما, مفاد عهدنامه گلستان,
1- واگذارى تمام ولایاتى که روس‌ها تصرف کرده بودند یعنى گرجستان، باکو، دربند، شروان، قره‌باغ، شکى، گنجه، موقان و قسمت علیاى طالش.
2- پرداخت ۱۰ کرور تومان (پنج میلیون تومان) به طور اقساط از طرف ایران به روسیه به عنوان غرامت جنگى.
3- اجازه عبور و مرور آزاد به کشتی‌های تجارى روسى در دریاى مازندران.
4- رضایت به انعقاد یک عهدنامه تجارى بین ایران و روسیه و حق اعزام کنسول و نمایندگان تجارى به هر منطقه از ایران که روس‌ها لازم بدانند.
5- حمایت از ولیعهدى عباس میرزا و کوشش در به سلطنت رساندن وى پس از مرگ شاه.
6- استرداد اسراى طرفین.
7- اعطاى حق قضاوت کنسولى به روسیه.
,
,
,
,
,
,
... 9 ما پس از عهدنامه ننگین گلستان و نقش فتنه گرانه انگلستان در انعقاد آن دولت انگلیس در یک فتنه‌گری آشکار و تازه، درصدد تجدیدنظر در قرارداد قبلی خود با ایران برآمد.
,قرارداد جدید که به معاهده تهران معروف گشت، در 25 نوامبر 1814 به امضاء رسید و دارای یازده فصل بود، در این معاهده، ضمن تکرار تمام آنچه در معاهدات قبلی به زیان ایران بود، کمک دولت انگلیس را به ایران مشروط به این شرط می‌نماید که دولت ایران «سبقت در تجاوز نکرده باشد» زیرا بر اثر نارضایتی که از عقد عهدنامه گلستان در ایران به وجود آمده بود احتمال می‌رفت که ایرانی‌ها در اولین فرصت درصدد جبران این شکست و باز پس گرفتن سرزمین‌های ازدست‌رفته بر خواهند آمد.
,به این ترتیب حکام ایران به خاطر عهدنامه گلستان مجبور به قبول عهدنامه «تهران» شدند. تحت تأثیر همین معاهده ننگین و در جریان جنگ دوم ایران و روس شاهد آثار شوم عهدنامه تهران و جدایی بخش گسترده‌ای از سرزمین ایران هستیم.
,و در پایان نتیجه عهدنامه گلستان در چند بند خلاصه می‌گردد:
, و در پایان نتیجه عهدنامه گلستان در چند بند خلاصه می‌گردد:,1- اتحاد انگلیس و روس و خارج شدن مستشاران نظامی انگلیس از ایران زمینه تضعیف بیشتر ایران را فراهم کرد.
,2- عدم‌حمایت مالی شاه از ولیعهد، شکست عباس میرزا و ایران را در پی داشت.
,3- تحمیل عهدنامه ننگین گلستان توسط روس‌ها بر ایران با وساطت سفیر انگلیس سر گور اوزلی و به وسیله میرزا ابوالحسن خان شیرازی نماینده ایران و نیکولا نماینده روسیه تزاری به امضا رسید و برای اولین بار حافظه تاریخی ایران تغییر کرد و «پادشاه ایران برای ابراز دوستی نسبت به امپراطور روسیه، تمامی ولایات قراباغ، گنجه، خانات موشکی، شیروان، قبه، دربند، باکو و هرجا از ولایات طالش را که بالفعل در تصرف روسیه است و تمامی داغستان و گرجستان را تا دریای خزر مخصوص و متعلق به دولت امپراتوری روسیه دانست.»
,خلاصه اینکه ایران در دوره‌ی تقابل قدرت‌ها، نه تنها استقلالی از خود نداشت، بلکه با بی‌ارادگی حکام داخلی و ضعف دولت مرکزی و همچنین خوی استعماری دول اروپایی، بخش زیادی از سرزمین خود را از دست داد...
, خلاصه اینکه ایران در دوره‌ی تقابل قدرت‌ها، نه تنها استقلالی از خود نداشت، بلکه با بی‌ارادگی حکام داخلی و ضعف دولت مرکزی و همچنین خوی استعماری دول اروپایی، بخش زیادی از سرزمین خود را از دست داد...]
ارسال دیدگاه