آمریکا پس از توافق هستهای برای تداوم فشار بر ایران به دنبال تعریف راهبرد جدیدی در قالب دو سیاست «نفوذ» و «وضع تحریم های جدید» است که در این راستا تلاش میکند طرح نفوذ و تأثیرگذاری در تصمیم گیریها و تغییر رفتار ایران را جامه عمل بپوشاند.[
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛سجاد مصطفیپور دانشجوی کارشناسی ارشد روابط بینالملل دانشگاه تربیت مدرس طی یادداشتی در شبسترنیوز نوشت:
, شبکه اطلاع رسانی راه دانا, شبسترنیوز , شبسترنیوز,پس از توافق هستهای ایران و ۱+۵ در ۲۳ تیر ۹۴، آمریکا برای تداوم فشار بر ایران به دنبال تعریف راهبرد جدیدی در قالب دو سیاست «نفوذ« و «وضع تحریم های جدید» شد. براساس سیاست نفوذ آمریکا تلاش میکند با مستمسک قرار دادن برجام، طرح نفوذ و تاثیرگذاری در تصمیم گیریها و تغییر رفتار ایران در محیط داخلی و خارج را جامه عمل بپوشاند و در قالب سیاست تحریم آمریکا برآن است که ضمن کاهش اثرات لغو برخی تحریمها در حوزه های سیاسی و اقتصادی برای ایران، فعالیتهای جمهوری اسلامی ایران را در سطح منطقهای محدود کند.
,الف) پیگیری سیاست نفوذ در ایران
, الف) پیگیری سیاست نفوذ در ایران, الف) پیگیری سیاست نفوذ در ایران,آمریکا با طراحی سیاست نفوذ در داخل ایران تلاش میکند در روند تصمیم گیری های داخلی و تغییر رفتار منطقهای تاثیرگذار باشد. با توجه به بررسی اظهارنظرها و گزارشات مقامات، اندیشکدهها و تحلیلگران آمریکایی یا همسو با آنان، آمریکا اهداف ذیل را در قبال جمهوری اسلامی ایران در قالب طرح نفوذ در دو سطح داخلی ایران و منطقهای دنبال میکند:
,سطح داخلی ایران: حرکت به سمت براندازی نظام ایران
,نشریه بلومبرگ به قلم «الی لیک» در ۲۸ مرداد ۱۳۹۴ می نویسد: «اوباما پس از توافق هستهای باید جلسه با مخالفان نظام ایران را آغاز کند و باید از نظریهپردازان انقلابهای رنگی مشاوره بگیرد. دستیاران اوباما میتوانند سراغ جین شارپ نظریهپرداز ارشد دیگریهای غیرخشونتآمیز و مایکل لدین تاریخدان محافظهکاری که ۲۰ سال گذشته را صرف جنگ سیاسی علیه رژیم (ایران) کرده است، بروند».
,ایجاد اصلاحات سیاسی و اجتماعی در ایران
,اندیشکده مرکز آمریکایی جدید در ۴ شهریور ۱۳۹۴ می نویسد: «آمریکا باید با سرمایهگذاری کردن روی توافق هستهای به ترویج اصلاحات در ایران کمک کند تا تعامل بیشتر موسسات غیردولتی آمریکایی و بینالمللی و نهادهای جامعه مدنی در ایران تسهیل شود. آمریکا باید یک استراتژی تهاجمی ترویج اصلاحات سیاسی و اجتماعی در ایران را دنبال کند».
,تغییر نظام ایران به وسیله شورش با تقویت جامعه مدنی ایران
,این نکته را رامین جهانبگلو همکار جورج سورس در هافینگتون پست ۱۰ مهر ۱۳۹۴ این چنین می گوید: «وضعیت اقتصادی ایران در مرحله بعد اجرای توافق و برداشته شدن تحریمها، یکی از مهمترین امیدها برای تغییر رژیم در ایران است. برجام یک سرمایه شورش برای آن چیزی است که وی آن را جامعه مدنی در ایران میخواند. پایان دادن به انقلاب در ایران بدون همکاری نیروهای داخلی (جامعه مدنی) با نیروهای خارجی ممکن نیست».
,تغییر معادله قدرت در داخل ایران
,الن لایپسون رئیس و مدیر اجرایی مرکز استیمسون آمریکا درباره چگونگی تغییر معادله قدرت در داخل ایران در ۲۵ شهریور ۱۳۹۴ میگوید: «یکی از منافعی که مذاکرات هستهای با طرف ایرانی داشت این بود که دسترسی ما را دستکم به برخی از تصمیم سازان در ایران فراهم کرد. همین خودش انتظارات را برای گشایش بیشتر و تغییرات سیاسی در رابطه ایران با جامعه بین المللی افزایش داده است. مقامات ایران در سطوح بالای تصمیم گیری به دقت زیر نظر هستند. دستگاههای اطلاعاتی ما همچنین زیر نظر دارند که اجرای توافقنامه هسته ای چه تاثیری بر سیاست داخلی ایران در سطوح بالای نظام دارد.
,سطح منطقهای ایران: تشکیل جبهه منطقهای در مقابل ایران
,این موضوع را جان کری در گفت و گو با نشریه آتلانتیک در ۱۵ مرداد ۱۳۹۴ این چنین می گوید: «یک رابطه امنیتی قویتر بین آمریکا و کشورهای خلیج (فارس) و با اسرائیل در مقابل تحرکات منطقه ای احتمالی ایران، ایجاد خواهیم کرد».
,تغییر رفتار ایران در منطقه
,اندیشکده امریکن اینترپرایز درباره این موضوع در ۲ شهریور ۱۳۹۴ می نویسد: «رئیسجمهور اوباما امیدوار است که وارد کردن ایران به جامعه جهانی، دولت ایران را به تعدیل رفتار و تبدیل شدن به قدرتی مسئول در منطقه وادار کرده و نهایتا ماهیت خود رژیم را هم دستخوش تغییر کند».
,ایجاد ژئوپلتیک غربی در خاورمیانه
,گلوبال ریسرچ در اول شهریور ۱۳۹۴ در این باره مینویسد: «توافق هستهای ایران میتواند یک آغاز جدید برای استراتژی ژئوپولیتیک غربی در خاورمیانه باشد؛ جایی که غربی ها با همکاری قدرت های بزرگ به افزایش ثبات و ممانعت از مداخلات نظامی کمک خواهند کرد».
,حفظ و تقویت گزینه نظامی علیه ایران در منطقه
,اشتون کارتر (وزیر دفاع آمریکا) در نشستی در ترکیه ۳۰ مرداد ۱۳۹۴ می گوید: «حضور نظامی قوی در منطقه خلیج فارس از جمله راهبردهای آمریکا برای مقابله با «تجاوز و خشونت» است. گزینه نظامی علیه ایران، صرف نظر از نتایج مذاکرات هستهای ایران و ۱+۵ پابرجاست».
,تضعیف محور مقاومت در منطقه
,آدام زوبین مدیر اداره کنترل داراییهای خارجی وزارت خزانه داری آمریکا در موسسه واشنگتن در ۳۰ شهریور ۱۳۹۴ در این باره میگوید: «آمریکا به اقدامات خود علیه عوامل ایران در منطقه پس از توافق هستهای همچون حزب الله، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نیروی قدس و رژیم اسد ادامه خواهد داد».
,احیای طرح خاورمیانه بزرگ
,کریستین ساینس مانیتور در این باره در ۲۷ مهر ۱۳۹۴ می نویسد: «اگر توافق هستهای با موفقیت اجرا شود، نشانهای از یک گام روبه جلو در احیای طرح خاورمیانه بزرگ آمریکا است. اصرار ایران برای حضور در بحران منطقه میتواند به فرار آمریکا از باتلاقی که در آن گرفتار شده است، کمک کند».
,ب) حفظ و تداوم سیاست تحریم
, ب) حفظ و تداوم سیاست تحریم, ب) حفظ و تداوم سیاست تحریم,آمریکا پس از توافق هستهای نه تنها از اقدامات تحریمی علیه جمهوری اسلامی به بهانههای واهی ابراز ندامت نکرد بلکه به صراحت از تداوم سیاست تحریم و اعمال فشار بر جمهوری اسلامی ایران در موضوعاتی همچون حقوق بشر، تروریسم و فعالیتهای موشکی ایران سخن گفت. به طوریکه با گذشت ۵ ماه از توافق هستهای و با نزدیک شدن به زمان اجرایی شدن برجام و لغو تحریمهای ایران آمریکایی ها به دنبال وضع تحریم های جدیدی علیه جمهوری اسلامی ایران شدند.
,در ذیل به برخی از اظهار نظرهای موجود از سوی آمریکاییها درباره تداوم و حفظ سیاست تحریم در دوران پسابرجام اشاره می کنیم:
,باراک اوباما در دانشگاه واشنگتن در ۱۵ مرداد ۱۳۹۴ می گوید که آمریکا به تنهایی قادر خواهد بود که تحریمها را بازگرداند. واشنگتن به اجرای قدرتمند تحریمهایی که به بهانه حقوق بشر و تروریسم علیه ایران اعمال شده، ادامه میدهد.
,آدام زوبین مدیر اداره کنترل دارایی های خارجی وزارت خزانه داری امریکا در موسسه واشنگتن در ۳۰ شهریور ۱۳۹۴ می گوید: «تحریم های آمریکا علیه ایران تقریباً مثل امروز دست نخورده باقی خواهد ماند. سرمایه گذاری شرکتهای آمریکایی در ایران کماکان ممنوع خواهد بود و ایران نمیتواند در بانکهای آمریکایی حساب باز کند یا به نظام بانکی آمریکا حتی دسترسی لحظهای داشته باشد. پیشینه تحریمهای آمریکا به مدتها پیش از مطرح شدن برنامه هستهای ایران باز میگردد و پابرجا خواهد ماند. علاوه بر این همه تحریمهای مرتبط با حمایت ایران از تروریسم، فعالیتهای بر هم زننده ثبات در منطقه، توسعه موشکی و نقض حقوق بشر پابرجا خواهد ماند».
,جان بولتون نماینده سابق آمریکا در سازمان ملل در ۱۲ مرداد ۱۳۹۴ می گوید: «ایران تعهدات خود در برجام را نقض خواهد کرد و در این صورت آقای اوباما از زور استفاده نخواهد کرد بلکه ساز و کار بازگشت تحریم ها را اجرا می کند».
,توماس ام کانتیرمن معاون وزیر امور خارجه آمریکا در امور امنیت بین الملل و منع اشاعه در جلسه استماع کمیته روابط خارجی سنای این کشور در ۳۰ آذر ۱۳۹۴ می گوید: «تقریبا هر نهاد ایرانی را که با برنامه موشک های بالستیک این کشور ارتباط دارد تحریم کردهایم تا اینکه آنها نتوانند با ایالات متحده روابط تجاری داشته باشند یا اینکه به صورت قانونی به فناوری های آمریکایی دست پیدا کنند یا از شبکه مالی آمریکا استفاده کنند. همچنان این اختیار را داریم که حتی پس از برداشته شدن تحریم های هسته ای، باز هم تحریمهای مذکور را اعمال کنیم».
,تلاش آمریکا برای اعمال تحریم های جدید همچون؛ قانون محدودیت مسافرت بدون ویزا به آمریکا برای ۳۸ کشور، طرح قسام، قانون تحریم سپاه پاسداران انقلاب ایران، قانون اجرا و بازنگری تحریمهای سپاه پاسداران انقلاب ایران، طرح دشوار کردن رفع تحریمهای آمریکا علیه ایران میتواند نشان دهنده تداوم سیاست تحریم با وجود اجرایی شدن توافق هسته ای باشد.
,با توجه به دو راهبرد جدید آمریکا در قالب «سیاست نفوذ» و «حفظ و تداوم سیاست تحریم» علیه جمهوری اسلامی ایران میتوان گفت توافق هستهای نه تنها نمیتواند به رهایی ایران از تنگناهای سیاسی و اقتصادی نشأت گرفته از تحریمها بینجامد بلکه فضای جدیدی را برای آمریکا جهت اعمال فشار و پیگیری اهداف خود در قبال جمهوری اسلامی ایران بوجود می آورد. آمریکایی ها تلاش می کنند با جایگزین کردن اهرم های فشار جدید؛
,* آثار لغو تحریمها را در ایجاد وضعیت اقتصادی مطلوب برای ایران کاهش دهند. به طور مثال مدیریت سازمان اوپک از طریق عربستان و کاهش بیسابقه قیمت نفت میتواند یکی ازاین موارد باشد.
,* با ایجاد دوقطبی در محیط داخلی ایران، اهداف فشارهای جدید را بر روی گروههای ارزشی همچون سپاه پاسداران قرار دهد و با فضاسازی در افکار عمومی نهادهایی همچون سپاه را به عنوان عوامل بی ثبات کننده محیط داخلی ایران و منطقه معرفی کند.
,* با اجرای نمایشی توافق هستهای با لغو موقتی برخی تحریمها، به ایجاد تغییر در فضای سیاسی کشور به نفع جریان همسو مبادرت ورزند. در این باره تاثیرگذاری در روند انتخابات هفتم اسفند ماه امسال میتواند جز هدف کوتاه مدت آمریکایی از اجرایی کردن توافق هستهای در اواخر دی ماه و لغو برخی تحریمها باشد.
,آنچه درباره آینده میتوان گفت در سه سطح میتواند قابل بیان باشد:
,- ایجاد دودستگی و اختلاف های عمیق در مسائل کلان نظام میان جریان تجدیدنظر طلب و جریان ارزشی.(دو قطبی سازی)
,- درگیر کردن ایران در مسائل و بحرانهای منطقه با متهم کردن ایران به فرقه گرایی در منطقه.
,- اعمال تحریمهای جدید بر ایران از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا در موضوعات حقوق بشر و تروریسم با هدف محدود کردن اقدامات سپاه در منطقه و ایجاد فضای سیاسی باز برای اپوزیسیون در داخل ایران.
]
ارسال دیدگاه