ستاد چیست؟ 

اولین بار مفهوم «ستاد» حدود دو قرن پیش، از مبارزات انتخاباتی ملی گراهای فرانسوی در انتخابات 1801 .م وارد ادبیات و رفتار سیاسی انتخابات های سراسر دنیا از جمله ایران و به تبع آن قزوین شد. 
از همان زمان ستادها مرکز حضور پیوسته و سخنرانی‌های متعدد کاندیداها، محل حضور مردم اعم از موافقان و مخالفان یک نامزد، عرضه کتابچه عقاید و دغدغه ها و در مجموع مهملی برای بیان شفاف و تبلیغ عقاید و برنامه‌های کاندیداهای انتخاباتی بود. 
در قرون بعدی اما ستادها با توجه به هزینه بر بودن و اتلاف بخش قابل توجهی از انرژی و سرمایه، تبدیل به اتاق‌های فکر و برنامه‌های مجازی و تلویزیونی شدند تا از این طریق هم بخش وسیعی از مردم با برنامه‌های کاندیداها آشنا شوند و هم حیف و میل منابع تا حدود بسیار زیادی کاهش یابد. 

پایان سلطه خیابان خیام بر انتخابات 

ستادها در ایران و در قزوین به سبک قدیمی آن برپا شده‌اند اما در ادامه چندان به همان سبک قدیمی و اروپایی پیایبند نبودند و متناسب با بسیاری دیگر از پدیده‌های وارداتی، خلاقیت های مثبت و منفی بسیاری در رابطه با آنها پیاده شد. 
در شهر قزوین تا دو دهه قبل‌تر، این خیابان معروف خیام بود که قبضه کردن آن با ستادهای متعدد و حیف و میل کاغذهای رنگی در آن، نشانه قدرت نمایی کاندیداها و پیروزی محتمل آنها در انتخابات محسوب می‌شد. اما طی سالیان اخیر این رویه تغییر کرده است و کاندیداها ترجیح می‌دهند در دیگر مناطق شهر نیز ستادهای اصلی خود را برای قدرت نمایی برپا کنند. 
خیابان دانشگاه، محله غیاث آباد، ملاصدرا و به ویژه خیابان نوروزیان از دیگر نواحی هستند که با بیشترین ترافیک ستادهای انتخاباتی کاندیداها در حوزه انتخابیه قزوین، البرز و آبیک مواجه‌اند. 
با این حال طی روزهای اخیر و انتخاباتی پیش رو ستادهای دایر در راسته خیام تا میدان عدل، کماکان نقش لیدری خود را حفظ کرده‌اند و کاندیداهایی که از پشتوانه مالی و حامیان بیشتری برخوردار هستند، رغبت بیشتری به استقرار ستادهای خود در این نواحی دارند.
 

نواحی که همیشه نقطه آغازین و عرصه کارناوال‌های انتخاباتی و یا کارناوال های شادی شهروندان در بازی‌های ملی بوده است. 
برهمین اساس در مبارزات دهمین و پنجمین دوره مجلس‌های شورای اسلامی و خبرگان رهبری در حوزه انتخابیه قزوین نیز مجددا این نواحی مذکور محل ترافیک ستادهای تبلیغاتی داوطلبان نمایندگی است. 

انواع ستادهای انتخاباتی در شهر قزوین 

ستادهای انتخاباتی در شهر قزوین برحسب گرایش سیاسی نامزدها و نیز مکانی که ستاد در آن دایر شده است به انواع و اقسامی تقسیم بندی می‌شوند انواعی که برای هر یک نقشی تعریف شده و برحسب همین نقش نیز شرایط خاصی بر آنها حاکم است. 

ستادهای شیک: 

ستادهای شیک، ستادهایی هستند که غالبا در راسته خیام تا میدان عدل، ملاصدرا و خیابان شهید بابایی(دانشگاه) مستفر هستند. این ستادها با هدف جلب توجه شهروندان دایر شده و هدف دیگری پشت آنها وجود ندارد.
ضمن اینکه تراکم ماشین‌های بالای 80 میلیون در مقابل این اماکن و حضور خانم ها و آقایان جوان نیز یکی از تاکیداتی که مسئولان این دسته از ستادها در رابطه با این اماکن دارند. در این دوره از انتخابات ستادهایی از این دست بیشتر در راسته خیام تا عدل، خیابان شهید بابایی مستقر هستند و عمدتا کاری جز پخش موسیقی و بعضا تراکت ندارند.
 

متولیان و صاحب ستادهای شیک در سطح شهر قزوین غالبا سیاسی نیستند و هیچ برنامه‌ای در این راستا ندارند از سویی نیز دغدغه صنفی هم ندارند و حضورشان در انتخابات بیش تر به نوعی کارناوال یک هفته‌ای و شوی لباس گردانندگان ستاد، شباهت دارد. 

توزیع اقلام تبلیغی: 

الگوی غالب ستادهای انتخاباتی در قزوین ستادهای توزیع اقلام تبلیغی است. تراکت، تقویم، سی دی، فلش مموری و سایر مواردی از این دست مهم ترین اقلامی است که در اینگونه از ستادها توزیع می‌شود. 
کاندیداهای صاحب این نوع از ستادها معمولا در این اماکن حضور نمی‌یابند و اقدام به سخنرانی برای علاقمندان خود نمی‌کنند، چرا که با توزیع اقلام تبلیغی خود را از این دست اقدامات بی نیاز کرده‌اند. بیشتر ستادهای مستقر در ناحیه مینودر و کوثر، محلات راه آهن و تهران قدیم در این دسته بندی می‌گنجند. 

شام پخش کن: 

سومین الگوی غالب ستادهای انتخاباتی در قزوین طی ادوار مختلف فعالیت ستادهای شام پخش کن بوده است. یعنی صرف غذا در قبال دادن رای به صاحب ستاد. این دوره از انتخابات نیز تعداد این نوع از ستادها در شهر قزوین و سایر حوزه های انتخابیه استان کم نیست.
ستادهای شام پخش کن در شهر قزوین ویژگی فراجناحی دارند و هر کدام از جناح‌ها به نحوی از این ترفند برای جمع آوری آرای مردم سود می‌جویند. 
تجربه نشان داده است که این تمهید نقش موثری در جمع آوری رای دارد، این دسته از ستادها معمولا در این دوره از انتخابات در سطح شهر قزوین پخش هستند. 

اظهارنظر:

این دسته از ستادها که نه تراکت عرضه می‌کنند، نه شیک هستند، نه فردی در آنها سخنرانی می‌کند و نه غذایی در آنها توزیع می‌شود ستادهای اظهار وجودی هستند که معمولا توسط کاندیداهایی که از شانس حداقلی برای ورود به مجلس برخوردار هستند در سطح شهر قزوین دایر شده است. محلات و معابری که از نظر قیمت ملک ارزان تر محسوب می‌شود جایگاه استقرار این ستادها در سطح شهر قزوین است. 

اصولگرایان و اصلاح طلبان 

جنب و جوش واقعی در این دوره از انتخابات در ستادهای منتسب به کاندیداهای اصلاح طلب و اصولگرا و برخی از نامزدهای مستقل جریان دارد. ستادهای این کاندیداها در اقصا نقاط شهر دایر است و هرکدام توانسته‌اند بخش قابل توجهی از علاقمندان خود را درگیر تبلیغ برنامه‌ها و دغدغه‌های خود کنند.
همچنین نوع فعالیت و فضای حاکم بر ستاد نامزدهای مورد حمایت این دو طیف حرفه‌ای تر از سایر کاندیداها به پیش می‌رود و از نظر پراکندگی نیز معمولا ستادهای فیزیکی اصولگرایان به دلیل تعدد نامزدها و دسترسی بیشتر به منابع مالی بر ستادهای منتسب به جریان دوم خرداد و حامیان دولت برتری دارد. 
از این میان ستادهای اصولگرا که از مرکز اصلی آنها خانه های دونماینده ائتلاف اصولگرایان است، میزبان کاندیداها، تنظیم برنامه ها و متن مکتوب سخنرانی این دو کاندیداست. اقلام تبلیغاتی آنها نیز متناسب با آخرین برنامه های این دونامزد به روزرسانی می‌شود. 
 

غالب برنامه‌ها و طراح‌هایی که اصولگرایان در این دوره از انتخابات بر آنها تاکید دارند و پیوسته در ستادهای آنان مطرح می‌شود، ناظر به حل مشکلات معیشتی، بیکاری، مسائل کارگران، خانواده و ازدواج جوانان است. 
از سویی نیز اصلاح طلبان که ستادها و مجموع فعالیت‌های خود را از دفتر واقع در خیابان نوروزیان پیگیری می‌کنند، روزهای پرتراکمی را برای کاندیدای منتسب به خود تجربه می‌کنند. دیدارهای مختلف، سخنرانی‌های متعدد و اعلام حمایت هایی که مدام در اقلام تبلیغی این جریان سیاسی بروزرسانی می‌شود. 
با این حال ستادهای منتسب به جریان اصلاح طلب بیش تر حضور مجازی و رسانه‌ای دارند تا حضور فیزیکی و سنتی.
چنانکه در زمینه فعالیت‌های مجازی و رسانه ای سهم ستادهای اصلاح طلب که در قالب ایجاد کانال‌ها و گروه‌های حامیان در شبکه‌های اجتماعی و انعکاس در رسانه‌های پرتیراژ (غیرصداوسیمایی) جلوه کرده، بسیار پرنگ تر از فعالیت های ستادهای مجازی و رسانه ای اصولگرایان است. 
در برابر اصولگرایان و دغدغه‌های معیشتی آنها، اصلاح طلبان دغدغه سیاست دارند. از این فضای حاکم بر ستادهای آنها نیز سیاسی است. چنانکه حضور خانم ها در ستاد و تیم های رسانه‌ای این جریان بسیار بیش تر و پرتعدادتر از جناح رقیب است. 
توسعه فضای سیاسی استان، توجه به نقش مدیریتی زنان و تلاش برای تغییر چهره مردانه مجلس شورای اسلامی از جمله مهم ترین و رئوس برنامه‌های جریان اصلاح طلب است که نمونه حضور گسترده بانوان در ستادهای این طیف، نشان می‌دهد جریان دوم خرداد در تحقق وعده خود مبنی بر سپرده مدیریت به خانم‌ها تا چه حد جدی است. 

ستاد مستقلین پرشور و پرتعداد 

ستاد نامزدهای مستقل حوزه انتخابیه قزوین، البرز و آبیک در بی سابقه ترین ادوار انتخابات در استان، همپای ستادهای وابسته به اصلاح طلبان و اصولگرایان، پرشور و پرتعداد است. 
فعالیت در ستاد این نامزدها نیز مانند دو جناح رقیب به صورت حرفه‌ای تری پیگیری می‌شود. به ویژه آنکه مطرح ترین نامزدهای مستقل در این دور از انتخابات پیش تر نیز به صورت آشکارا، تمایلات اصلاح طلبانه و اصولگرایانه خود را نشان داده بودند اما در این دوره ، انتخاب خود را بر مدار مستقل بودن قرار داده‌اند. 
بنابراین ستاد این دسته از نامزدهای انتخاباتی در عمل ملغمه‌ای از ستادهای اصولگرایان و اصلاح طلبان است به همان نسبت نیز بنرها، شعارهای انتخاباتی و فعالیت های آنها آمیزه ای از شعارهای این دو طیف است. 
ضمن اینکه باتوجه به محل تولد نامزدهای مستقل و توجه به جذب آرای هم شهریان، تعداد قابل توجهی از تبلیغات و نیروی‌های حاضر در ستاد این کاندیداها اختصاص به آذری های قاقازان، طارم، الوند، قزوین، کوهین، اقبالیه، محمدیه و یا تات های تاکستان، شال و الموتی های تات و کرمانج دارد.

بنابراین خواه یا ناخواه فضای حاکم بر ستادهای این دسته از کاندیداها یادآور فضای تنوع قومیتی ایران است. با این حال هر کدام از این کاندیداها تلاش برای جلب آرای دیگر مناطق را نیز در برنامه‌ها و اقلام تبلیغاتی خود گنجانده‌اند. 

تراژدی کاغذ چه زمانی به پایان خود خواهد رسید؟ 
 

ذائقه بیشتر مردم قزوین و داوطلبان نمایندگی در این استان بنر و تراکت پسند است در حالی که حیف و میل منابع و ارز کشور در قالب واردات کاغذ و عرضه تراکت‌های تبلیغاتی در ستادهای نامزدها، خسارات غیرقابل وصفی به اقتصاد کشور و زیبایی شهر وارد می‌کند. 
از سویی نیز بسیاری از نامزدهای انتخاباتی در استان مفهوم ستاد را با پدیده توزیع و حیف میل کاغذ، برپایی کارناوال، قدرتنمایی و سایر مسائلی از این دست اشتباه گرفته‌اند در حالی که رسالت ستادهای انتخاباتی شامل این موارد نمی‌شود.
چنانکه برعکسِ رسالتی که باید این ستادها ایفا کننده آن باشند، کمتر شهروندی در قزوین با مراجعه به آنها از برنامه کاندیداها آگاه می‌شود. موضوعی که نشان می‌دهد با وجود عبور از ستادهای فیزیکی و حرکت به سمت ستادهای مجازی و تلویزیونی، هنوز فرهنگ برپایی ستادهای انتخاباتی صحیح در شهر جایگاه خود را پیدا نکرده است و برای اشاعه این فرهنگ نیز راه درازی را پیش روی خود داریم. 
انتهای پیام/م