به گزارش شبکه اطلاع رسانی دانا، به نقل از جام نیوز، فَإنَّ خَیْرَ الْعِباداتِ أقْرَبُها بِالأمْنِ وَأخْلَصُها مِنَ الآفاتِ وَأدْوَمُها وَإنْ قَلَّ فَإنْ سَلِمَ لَکَ فَرْضُکَ وَسُنَّتُکَ فَأنْتَ أنْتَ
, شبکه اطلاع رسانی دانا,امام صادق علیه السلام مى فرماید: بهترین عبادات، عبادتى است که از خطرات شیاطین بیرونى و عوامل مادى بازدارنده و خطرات درونى در امان باشد و تداوم پیدا کند گر چه به صورت ظاهر اندک و کم بنماید.
,,
اگر واجبات و مستحبات تو به طور کامل و سالم انجام گیرد بدون تردید در بندگى خود و عبادت نسبت به معبود صادقى.
,وَاحْذَرْ أنْ تَطَأَ بَساطَ مَلِکِکَ إلّابِالذُّلِّ وَالْإفْتِقارِ وَالْخَشْیَةِ وَالتَّعْظیمِ وَأخْلِصْ حَرَکاتِکَ مِنَ الرّیا وسِرِّکَ مِنَ الْقَساوَةِ
,جداً از این که بدون احساس ذلت و احتیاج و خشیت و درک عظمت دوست پا در مقام بندگى و بساط سلطان واقعى ات بگذارى بپرهیز.
,,
این مقام، جاى نشان دادن ذلت، فقر، خشیت و تعظیم است که بدون این حالات، کسى را در این بساط راهى نیست و بدون این حقایق بندگى، به زیور کمال آراسته نمى شود.
,تمام حرکات عبادى خود را از ریا خالص کن و دلت را که حریم حضرت مولاست از قساوت و چرک عصیان، با جذب و جلب رحمت او بشوى.
,,
فَإنَّ النَّبی صلى الله علیه و آله قال: الْمُصَلّی مُناجٍ رَبَّهُ فَاسْتَحِ مِنَ الْمُطَّلِعِ عَلى سِرِّکَ الْعالِمُ بِنَجْواکَ وَما یَخْفی ضَمیرُکَ وَکُنْ بِحَیْثُ یَراکَ لِما أرادَ مِنْکَ وَدَعاکَ إلَیْهِ
,,
مناسک صوریه و عبادات غالبیه
,توجه داشته باش که پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله فرمود:
,شخص نمازگزار به وقت نماز، در حال مناجات و راز و نیاز با خداست، پس شرم و حیا کن از جناب او که بر باطن و ظاهر تو آگاه است و به همه حرکات و سکناتت واقف، مواظب باش که به وقت مناجات زبانت از آلودگى ها پاک و دلت از غفلت و قساوت و ریا منزه باشد.
,,
و عبادت را به آن کمیت و کیفیتى که از تو خواستهاند بجا آر و تمام شرایط ظاهرى و باطنى آن را رعایت کن تا به حقیقت عبادت برسى.
,امام خمینى رحمه الله در این زمینه مى گوید:
,باید دانست که مناسک صوریه و عبادات غالبیه نه فقط براى حصول ملکات کامله روحانیه و حقایق قلبیه است، بلکه آن یکى از ثمرات آن است.
,,
لکن نزد اهل معرفت و اصحاب قلوب، کلیه عبادات، سرایت دادن معارف الهیه است از باطن به ظاهر و از سرّ به علن و چنانچه نعمت رحمت رحمانیه، بلکه رحیمیه منبسط بر تمام نشئات قلبیه و قالبیه انسانیه است و هر یک از مراتب را حظى است از نعم جامعه الهیه، هر یک را حظ و نصیبى است از ثناى حق و شکر نعمت رحمانى و رحیمى واجب مطلق و تا از نشئه صوریه دنیویه، نفس را حظى است و از حیات ملکى نصیبى است، بساط کثرت به کلى برچیده نشود و حظوظ طبیعت مرتفع نگردد و سالک الى اللّه چنانچه قلب را نباید به غیر حق مشغول کند، صدر و خیال و ملک طبیعت را نباید در غیر حق صرف کند، تا توحید و تقدیس را در تمام نشئات قدم راسخ باشد.
,,
و اگر جذبه روحى را در ملک طبیعت نتیجه اى جز تعبد و تواضع براى حق حاصل شود، از انانیت نفس بقایایى مانده و سیر سالک در جوف بیت نفس است، نه سیر الى اللّه و غایت سیر اهل اللّه آن است که طبیعت و ملک بدن را منصبغ به صبغة اللّه کنند و یکى از مراتب و مواطن حدیث شریف که فرماید از لسان حق تعالى شأنه:
,أنَا اللّهُ وأنَا الرَّحْمنُ خَلَقْتُ الرَّحِمَ وَشَقَقْتُ لَها إِسْماً مِنْ إسْمی فَمَنْ وَصَلَها وَصَلْتُهُ وَمَنْ قَطَعَها قَطَعْتُهُ «1».
,منم اللّه و منم رحمان، خویشاوندى و رحم را من آفریدم و براى او نامى از نام خودم جدا ساختم، پس هر آن کس که آن را وصل کند و با خویشاوند بپیوندد، من نیز او را وصل مى کنم و هر کس آن را ببُرد من هم او را مى بُرم.
,,
شاید همین قطع طبیعت که ام الأرواح است از موطن اصلى باشد و وصلش ارتیاض آن و ارجاع آن به موطن عبودیت باشد و فى الحدیث:
,عَنْ أبی عَبْدِاللّهِ علیه السلام قالَ: إسْتَوْصَوْا بِعَمَّتِکُمُ النَّخْلَةِ خَیْراً فَإنَّها خُلِقَتْ مِنْ طینَةِ آدم «2».
,امام صادق علیه السلام فرمود: درباره عمه خودتان، درخت خرما- سفارش نیک کنید که آن از طینت آدم آفریده شده است.
,این حدیث شریف اشاره به همان رحمیت است که مذکور شد.
,,
بالجمله، اخراج مملکت ظاهر را از موطن عبودیت و سرّ خود نمودن آن از غایت جهل به مقامات اهل معرفت است و از تسویلات شیطان رجیم است که هر طایفه را به طریقى از حق تعالى بازدارد، چنانچه انکار مقامات و سد طریق معارف که قرة العین اولیاى خدا علیهم السلام است و تحدید نمودن شرایع الهیه را به ظاهر که حظ دنیا و ملک نفس و مقام حیوانیت آن است و غفلت از اسرار و آداب باطنیه عبادات که موجب تطهیر سرّ و تعمیر قلب و ترقى باطن است، از غایت جهالت و غفلت است و هر یک از این دو طایفه از طریق سعادت و صراط مستقیم انسانیت دور و از مقامات اهل معارف مهجورند.
,,
و عارف باللّه و عالم به مقامات باید همه حقوق باطنیه و ظاهریه را مراعات کند و هر صاحب حقى را به حق و حظ خود برساند و از غلو و تقصیر وافراط و تفریط خود را تطهیر کند و ازاله قذارت انکار صورت شریعت که فى الحقیقه تحدید است و ازاله خباثت انکار باطن شریعت که تقیید است و هر دو از وساوس شیطانیه و اخباث آن لعین است بنماید، تا طریق سیر الى اللّه و وصول به مقامات معنویه براى او آسان شود.
,وَکانَ السَّلَفُ لا یَزالُونَ مِنْ وَقْتِ الْفَرْضِ إلى وَقْتِ الْفَرْضِ فی إصْلاحِ الْفَرضَیْنِ جَمیعاً وَتَرى أهْلَ الزَّمانِ یَشْتَغِلُونَ بِالْفَضائِلِ دُونَ الْفَرائِضِ کَیْفَ یَکُونُ جَسَدٌ بِلا رُوحٍ
,در گذشته گروهى از بندگان خدا بودند که زمان بین دو واجب را خرج اصلاح دو واجب مىکردند، به این معنى که نواقص وعیوب واجب قبل را اصلاح نموده و نسبت به واجب بعد به مراقبه و محاسبه بر مى خاستند و خلاصه سعى داشتند براى ورود به واجب بعد، آراسته به شرایط الهیه و مقامات انسانیه گردند.
,,
عدّه اى در این زمان خالى از آن حال عالى ملکوتى اند، بیشتر در پى علوم مادى اند و همتى براى کسب علوم معنوى باقى نگذاشته، با این که علوم الهى و معنوى نسبت به علوم دیگر به منزله روح براى جسد است.
,از کمال بدبختى و پستى است که درهاى رحمت الهیه از هر سو به روى انسان باز باشد، ولى آدمى از نسیم جانفزاى آن رحمت، بهره مند نگردد.
,,
پی نوشت ها:
,(1)- بحار الأنوار: 47/ 211، باب 6، حدیث 54.
,(2)- المحاسن: 2/ 528، باب 110، حدیث 768؛ وسائل الشیعة: 25/ 145، باب 78، حدیث 31467؛ بحار الأنوار: 63/ 129، باب 3، حدیث 13.
,,
شیخ حسین انصاریان/عرفان اسلامی / جلد هفتم
]