فلسفه زیارت امام حسین(ع) با پای پیاده در روایات

به گزارش خبرنگار فرهنگی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ اصل زیارت امام حسین (ع) امری مستحب و دارای ثواب و حسنات است، اما در عین حال برخی علما به دلیل برخی روایاتی که مومنان را ملزم به زیارت امام حسین (ع) می کند، جایگاه آن را در حد واجب می دانند به ویژه در روز اربعین.

گرامیداشت و زنده نگه داشتن اربعین سالار شهیدان حضرت حسین بن علی (ع) در میان شیعیان آن حضرت از اهمیت و ارزش ویژه ای برخوردار است. از دیدگاه بسیاری از صاحب نظران و مورخان شیعه و اهل سنت، مبنای تاریخی چنین بزرگداشتی، ورود اهل بیت به کربلا در اولین اربعین حسینی (سال 61 هجری) و دفن سرهای مطهر شهیدان بویژه سر مقدس امام حسین (ع) در کنار پیکرهای مطهر آنهاست.

شاید مهمترین پیام اربعین این باشد که انسان خود را برای سفر آخرت آماده کند آنهم با کوله باری سبک چراکه انسان هرچه کوله بارش سنگین تر باشد سخت تر حرکت می کند چنان که امیرمومنان امام علی (ع) فرمودند: «خدا را! خدا را! از کمی توشه و طولانی بودن راه و دور بودن مقصد».

این روزها روزهای نزدیک به اربعین است. پدیده‌ بی‌نظیر و بی‌سابقه‌ای که در این سال‌های اخیر به‌وجود آمده و آن، پیاده‌روی میان نجف و کربلا یا بعضی از شهرهای دورتر از نجف تا کربلا است؛ بعضی از بصره، بعضی از مرز، بعضی از شهرهای دیگر، پیاده راه می‌اُفتند و حرکت می‌کنند. این حرکت حرکت عشق و ایمان است.

بنابراین، آنچه در این مسیر می توان یاد گرفت و تجربه کرد حضور همه مردم از اقشار مختلف است حتی افراد بی بضاعتی که در زندگی شهری امروزه وسعشان کم باشد اما ایمان و اخلاص و باورشان بالا است.

در پیاده روی اربعین همه با هم متحد و یکپارچه هستند فرقی ندارد که از چه قومیت، رنگ و نژاد مختلف هستند در طول این سفر همه در کنار هم زندگی می کنند.

جذابیت زیارت اربعین به قدری زیاد است که نه فقط در میان شیعه بلکه در میان اهل سنت و حتی مسیحیان هم استقبال را می بینیم که حتی کلیمیان و مسیحیان موکب برپا کرده و به زائران امام حسین (ع) خدمت می کنند و عظمت عشق حسینی را تصویر می کشند.

سبک زندگی دینی به معنای گذشتن از مال برای برادران و خواهران دینیِ دیگر در موکب های ایرانی و عراقی به زیبایی به تصویر کشیده می شود، این پیاده روی در واقع تمرین است برای رسیدن به مقام عالی انسانی که با زیارت امام حسین (ع) محقق می شود.

فضیلت زیارت اربعین در روایات

شاید این سؤال در ذهن متبادر شود که چرا زیارت امام حسین(ع) در روز اربعین حسینی تأکید و توصیه شده است، چرا باید این مراسم همراه با هیاهو و شور خاصی اجرا شود، در ادامه روایاتی از ائمه اطهار بیان می‌کنیم که به خوبی زوایای پنهان این موضوع را آشکار می‌سازد:

امام صادق(ع) درباره ثواب زیارت امام حسین(ع) با پای پیاده می‌فرماید: کسى که با پای پیاده به زیارت امام حسین(ع) برود، خداوند به هر قدمى که برمی دارد یک حسنه برایش نوشته و یک گناه از او محو مى‏ فرماید و یک درجه مرتبه‏ اش را بالا مى‏ برد، وقتى به زیارت رفت، حق تعالى دو فرشته را موکل او مى‏‌فرماید که آنچه خیر از دهان او خارج می‌شود را نوشته و آنچه شر و بد است را ننویسند و وقتى برگشت با او وداع کرده و به وى مى‏‌گویند: اى ولىّ خدا! گناهانت آمرزیده شد و تو از افراد حزب خدا و حزب رسول او و حزب اهل‌بیت رسولش هستی، به خدا قسم! هرگز تو آتش را به چشم نخواهی دید و آتش نیز هرگز تو را نخواهد دید و تو را طعمه خود نخواهد کرد.(کامل الزیارات ص۱۳۴)

بنابراین، آنچه در این مسیر می توان یاد گرفت و تجربه کرد حضور همه مردم از اقشار مختلف است حتی افراد بی بضاعتی که در زندگی شهری امروزه وسعشان کم باشد اما ایمان و اخلاص و باورشان بالا است.

در پیاده روی اربعین همه با هم متحد و یکپارچه هستند فرقی ندارد که از چه قومیت، رنگ و نژاد مختلف هستند در طول این سفر همه در کنار هم زندگی می کنند.

جذابیت زیارت اربعین به قدری زیاد است که نه فقط در میان شیعه بلکه در میان اهل سنت و حتی مسیحیان هم استقبال را می بینیم که حتی کلیمیان و مسیحیان موکب برپا کرده و به زائران امام حسین (ع) خدمت می کنند و عظمت عشق حسینی را تصویر می کشند.

سبک زندگی دینی به معنای گذشتن از مال برای برادران و خواهران دینیِ دیگر در موکب های ایرانی و عراقی به زیبایی به تصویر کشیده می شود، این پیاده روی در واقع تمرین است برای رسیدن به مقام عالی انسانی که با زیارت امام حسین (ع) محقق می شود.

بیشتر بخوانید:

آداب و اعمال روز اربعین حسینی؛ در قرب امام حسین(ع) با پاکی و محبت

متن کامل زیارت اربعین به همراه ترجمه، ثواب و فضیلت آن

زیارت وداع اربعین چگونه خوانده می شود؟

دلیل شش گوشه بودن ضریح امام حسین (ع) چیست؟

شاید این سؤال در ذهن متبادر شود که چرا زیارت امام حسین(ع) در روز اربعین حسینی تأکید و توصیه شده است، چرا باید این مراسم همراه با هیاهو و شور خاصی اجرا شود، در ادامه روایاتی از ائمه اطهار بیان می‌کنیم که به خوبی زوایای پنهان این موضوع را آشکار می‌سازد:

امام صادق(ع) درباره ثواب زیارت امام حسین(ع) با پای پیاده می‌فرماید: کسى که با پای پیاده به زیارت امام حسین(ع) برود، خداوند به هر قدمى که برمی دارد یک حسنه برایش نوشته و یک گناه از او محو مى‏ فرماید و یک درجه مرتبه‏ اش را بالا مى‏ برد، وقتى به زیارت رفت، حق تعالى دو فرشته را موکل او مى‏‌فرماید که آنچه خیر از دهان او خارج می‌شود را نوشته و آنچه شر و بد است را ننویسند و وقتى برگشت با او وداع کرده و به وى مى‏‌گویند: اى ولىّ خدا! گناهانت آمرزیده شد و تو از افراد حزب خدا و حزب رسول او و حزب اهل‌بیت رسولش هستی، به خدا قسم! هرگز تو آتش را به چشم نخواهی دید و آتش نیز هرگز تو را نخواهد دید و تو را طعمه خود نخواهد کرد.(کامل الزیارات ص۱۳۴)

امام صادق علیه ‏السلام :
فى فَضلِ زِیارَةِ الحُسَینِ بنِ عَلىٍّ علیه ‏السلام وَ لَقَد حَدَّثَنى أَبى علیه ‏السلام: أَنَّهُ لَم یَخلُ مَکانُهُ مُنذُ قُتِلَ مِن مُصَلٍّ یُصَلّى عَلَیهِ مِنَ المَلائِکَةِ أَو مِنَ الجِنِّ أَومِنَ النسِ أَو مِنَ الوَحشِ و َما مِن شَىْ‏ءٍ إِلاّ وَهُوَ یَغبِطُ زائِرَهُ و َیَتَمَسَّحُ بِهِ و َیَرجو فِى النَّظَرِ إِلَیهِ الخَیرَ لِنَظَرِهِ إِلى قَبرِهِ؛
پدرم در فضیلت زیارت حسین بن على علیه ‏السلام فرمودند: جایگاه آن حضرت از آن زمان که کشته شده، از فرشته یا جن یا حیوان وحشى که بر آن حضرت درود مى ‏فرستد خالى نیست و هر چیزى غبطه زائر آن حضرت را مى‏ خورد و خود را به او مى ‏مالد و در نگاه کردن به زائر امام حسین علیه ‏السلام امید خیر دارد زیرا او به قبر امام حسین علیه ‏السلام نگاه کرده است.
 
کامل زیارات ص325 - مستدرک الوسایل مستنبط المسایل ج10، ص252، ح11952
__________________________________
پیامبر صلى ا‏لله‏ علیه ‏و ‏آله :
بى اُنذِرتُم وَ بِعَلىِّ بنِ أبى طالِبِ اهْتَدَیتُم... وَ بِالْحَسَنِ اُعْطیتُمُ الإْحسانُ وَ بِالْحُسَینِ تَسعَدونَ وَ بِهِ تَشقونَ ألا وَ إنَّ الْحُسَینَ بابٌ مِن أبوابِ الْجَنَّةِ مَن عاداهُ حَرَّمَ اللّه‏ُ عَلَیهِ ریحَ الْجَنَّةِ؛
به وسیله من هشدار داده شدید و به وسیله على علیه ‏السلام هدایت مى‏ یابید و به وسیله حسن احسان مى‏ شوید و به وسیله حسین خوشبخت مى‏ گردید و بدون او بدبخت. بدانید که حسین درى از درهاى بهشت است، هر کس با او دشمنى کند، خداوند بوى بهشت را بر او حرام مى ‏کند.
البرهان فی تفسیر القرآن ج3 ، ص232
_________________________________
امام رضا علیه ‏السلام:
کانَ أبی إذا دَخَلَ شَهرُ الْمُحَرَّمِ لا یُرى ضاحِکاً
چون ماه محرم فرا مى ‏رسید، کسى پدرم را خندان نمى ‏دید.
بحار الانوار(ط-بیروت) ج44 ، ص284
__________________________________
 امام صادق علیه ‏السلام:
لا تَدَع زیارَةَ الحُسَینِ بنِ عَلىّ علیه السلام و مُر اَصحابَکَ بِذالِکَ، یَمُدُّ اللّه  فى عُمرِکَ و یَزیدُ اللّه  فى رِزقِکَ و یُحییکَ اللّه  سَعیدا و لاتَموتُ اِلاّ سَعیدا و یَکتُبکَ سَعیدا؛
زیارت امام حسین علیه السلام را رها نکن و دوستان خود را هم به آن سفارش کن، که در این صورت، خداوند عمرت را طولانى و روزى ات را زیاد مى کند و زندگى ات را همراه با سعادت مى کند و جز سعادتمند نمى میرى و نام تو را در شمار سعادتمندان، ثبت مى کند.
کامل الزیارات ص 152

__________________________________

امام سجاد علیه السلام :
رَحِمَ اللَّهُ الْعَبَّاسَ فَلَقَدْ آثَرَ وَ أَبْلَى وَ فَدَى أَخَاهُ بِنَفْسِه‏
رحمت خدا بر عبّاس! ایثار کرد و کوشید و جان فداى برادرش کرد.
خصال ج1 ، ص68 - امالی(صدوق) ص462

مقام معظم رهبری

رهبر معظم انقلاب درباره اهمیت پاسداشت و بزرگداشت روز اربعین حسینی چنین بیان کرده اند: شروع جاذبه مغناطیسی حسینی در روز اربعین است، جابربن عبدالله را از مدینه بلند می‌کند و به کربلا می‌کشند، این همان مغناطیسی است که امروز هم با گذشت قرن‌های متمادی در دل من و شما هست.

آیت‌الله محمدتقی بهجت

آیت‌الله محمدتقی بهجت فومنی درباره نقش پیاده‌روی روز اربعین می‌گوید: روایت دارد که امام زمان(عج) که ظهور فرمود، پنج ندا می‌کند به اهل عالم، اَلا یا اَهلَ العالَم اِنَّ جَدِی الحُسَین قَتَلُوهُ عَطشاناً، اَلا یا اَهلَ العالَم اِنَّ جَدِی الحُسَین سحقوه عدوانا،... امام زمان خودش را به واسطه امام حسین(ع) به همه عالم معرفی می‌کنند ... بنابراین در آن زمان باید همه مردم عالم، حسین(ع) را شناخته باشند... اما الان هنوز همه مردم عالم، حسین(ع) را نمی‌شناسند و این تقصیر ماست، چون ما برای سیدالشهدا(ع) طوری فریاد نزدیم که همه عالم صدای ما را بشنود، پیاده‌روی اربعین بهترین فرصت برای معرفی حسین(ع) به عالم است.

امیدواریم که خداوند متعال محبّت، معرفت و شفاعت امام حسین علیه السلام را روزی همه ما گرداند و به حق مقام و آبروی شهدای مظلوم کربلا ما را هم در این محرم بیامرزد و قلم عفو بر خطاهای ما بکشد إن شاء الله تعالی .

این روزها روزهای نزدیک به اربعین است. پدیده‌ بی‌نظیر و بی‌سابقه‌ای که در این سال‌های اخیر به‌وجود آمده و آن، پیاده‌روی میان نجف و کربلا یا بعضی از شهرهای دورتر از نجف تا کربلا است.