به گزارش شبکه اطلاع رسانی دانا به نقل از آناج، مرحوم استاد سیدرضا حسینی، سعدیِ زمان این ستون قائمه یِ خیمه ی شعر عاشورایی به حق شایسته ی این لقب است.سعدیِ زمان بودن حکمت می خواهد و وعظ.منطق کلام می خواهد و علم معنی.معنی میخواهد و واژه.عشق میخواهد و شور.
مرحوم استاد سیدرضا حسینی مُلَقَّب به سعدی زمان در سال 1289 ش در تبریز و محله منجم به دنیا آمد و پس از تکمیل تحصیلات مقدماتی و کسب علم در محضر استادان زمان، در شمار فضلای سرشناس قرار گرفت.
مرحوم حسینی علاوه بر تبحر در ادبیات فارسی ، ترکی و عربی، به تحصیل علوم متداول، توجه عمیق نشان داد و توانست در کلام، منطق، تاریخ، حدیث، فقه، تفسیر قرآن و حقوق و عرفان، اطلاعات وسیعی به دست آورد.
سیدرضا از ابتدای تحصیل، قریحه شاعریش شکوفا شد و از چهارده سالگی زبان به شعر گشود.هنوز جوان بود که نامش بر زبانها افتاد و به جهت خلوص نیت و دلبستگی شدیدی که به خاندان عصمت و طهارت داشت،مورد توجه عاشقان اهل بیت قرار گرفت.
سبک شعر سعدی زمان:
ویژگی اصلی شعر مرحوم حسینی (سعدی زمان) «مستندسرایی» است.حسینی به واقع قبل از آنکه یک شاعر باشد ناظم الاخبار است.وی در اکثر اشعار منابع ذکر کرده است و این یعنی او به مآخذ ، منابع و مقاتل بسیار وارد بوده است.
درادبیات مرثیه آذربایجان تکیه بر منابع معتبر و موثق تا قبل از حسینی چندان مورد توجه نبود به همین جهت در نوحه های این دیار برخی اشعارِ سست و ضعیف که پشتوانه روایی چندان محکمی ندارد وجود دارد.
مطلع شعر حسینی چند بیت غزل است و بعد از آن شعر وارد مصائب ائمه اطهار(ع) می شود و این به حسینی اجازه میدهد تا اشعارش را سرشار کند از آرایه هایی چون لف و نشر، تلمیح، تناسب و جناس.
نوحه مرحوم سعدی زمان سبکی مشخص دارد، به این معنی که او مفاهیم حماسی حادثه کربلا را با مباحث عاطفی و زبانی ساده و تصویری سوزنده در هم آمیخته و شعری پدید می آورد.
صلابت و قدرت شعر، آشنایی به فن شعر گویی، احاطه کامل به غزل، روایت بی نظیر و نقل گوییِ وی باعث شده تا اشعار و نوحه هایش جانگداز، تاثیرگذار، دلنشین و ملکوتی باشد.
از دیگر ویژگی های اشعار وی می توان به تَشَخٌّصِ ویژه سبکی او اشاره کرد. این تَشَخٌّصِ سبکی، از رهگذر پیوند مفاهیم حماسی حادثه کربلا و شیوه بیان عاطفی و تصویری به وجود می آید یعنی شاعر صحنه های حماسی کربلا را با تاویلاتی از مصائب آن ماجرا درهم آمیخته، دست آخر با چاشنی طبع تیز خود پیوند می زند و شاهکار می آفریند.
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
آثار:
,1- کنز الحسینی: این کتاب نخستین اثر شاعر است. پس از چاپ این مجموعه بود که سواد شعر او دست به دست می گشت و نامش بر زبانها بود. کنز الحسینی در دو مجلّد منتشر شده است.
,2- چهارده معصوم حسینی: شاعر در این اثر، زندگانی حضرات ائمه ی اطهار (ع) را با استناد به کتب معتبر روایی و به نقل از منابع اهل تسنن و تشیع به نظم در آورده است. این اثر از لحاظ جامعیت موضوع و همچنین مستند بودن و نیز سوزناکی اشعار، یکی از مهم ترین کتب نوحه در ادبیات مرثیه ی آذربایجان به شمار می رود و محل مراجعه ی نوحه خوانان است.
,3- لمعات حسینی: این اثر اگر چه جامعی از آثار فارسی و ترکی سعدی زمان است، لیکن عمدتاً اشعار فارسی شاعر را در بردارد. در این اثر بخش عمده ای از آثار حسینی که تضمینی از شاعران بزرگ فارسی همچون سعدی شیرازی، جامی، وصال شیرازی و... می باشد، به چاپ رسیده است.
,4- نجوم درخشان: این اثر که در دو جلد منتشر شده است، اشعار فارسی حسینی را تشکیل می دهد.
,5- آثار الحسینی: این کتاب در اواخر عمر شاعر در دو جلد تدوین شده است.
,6- بهار بی خزان:بسیاری از نوحه های حسینی در این اثر به چاپ رسیده است.
,7- بهترین اشعار در مناقب آل اطهار(ع): در این اثر که امروزه بسیار نادر و کمیاب می باشد، استاد حسینی برگزیده ای از اشعار شاعران آذربایجان را به همراه اشعار خود که همگی در سوگ حضرت سیّد الشهدا(ع) می باشند، به چاپ رسانیده است.
,
مرحوم حسینی سعدی زمان در عین برخورداری از طبعی لطیف و ذوقی سرشار، هرگز زبان به مدح کسان نیالود و تنها در رثای سالار شهیدان شعر گفت:
نه بهر پول به هر پست فطرتی مداح
نه در حضور کسی، خاک آستانم من
بر آن سرم که نباشم رهین منت خلق
بر آنچه دوست رضا شد، رضا بر آنم من
به دل محبت سلطان دین علی دارم
غلام شاه جهان، سعدی زمانم من
***
گرک اهل ولا عمرینجه عالمده بلا گورسون
سور خالق ولا اهلین بلایه مبتلا گورسون
محبت اهلی بیگانه گرکدور عیش دنیادن
اوزین اهل ولا لازمدی درده آشنا گورسون
جلال و عزّتندن ال گوتورسون راه جاناندا
بقای جاودانی درک ایدوب عمرین فنا گورسون
بصیرت دیده سین آچسون بلا صحراسینه باخسون
مقام عشقده دارا اولان اهل ولا گورسون
سوروشدوم بیر نفر عالمدن اوضاع قیامتدن
اشاره ویردی غارتدن گوز ایستر بر ملا گورسون
***
گئجه گوندوز حسینه حضرت صاحب زمان آغلار
بو نوعیله ائدر ندبه، گلر فریاده قان آغلار
قلک تاخیره سالدی اولمادیم دنیاده یا جدّا
گلیدیم تک قالان وقته، سنه امداده یا جدّا.
گئچیدیم شوقیله باشدان، ائدیدیم جانیمی قربان
جهاد ایلوب باتیدیم قانیمه دعواده یا جدّا
دیار کربلاده اولمادیم بو فیضه من نایل
اونا قیلام عوض، گَلّم اولنجه داده یا جدّا...
«حسینی» یا حسین دلتنگ اولوب طعن و شماتتدن
اماندور قیل توجه، وئرصله دنیاده یا جدّا
***
اولموشام مدّتدی قبروندن حسین دور آغلارام
اؤلسم گلّـم اورکـده وار بو منظور آغلارام
هر کس اولدی دهرده بیر مهلقانون عاشقی
منده اولدوم بیر حسین بیر کربلانون عاشقی
رسمدور عاشق اولار نی تک نوانون عاشقی
اولموشام سر پنجه عشقونده مقهور آغلارام
غصّهدن قانیله دولموش گؤگلومون پیمانهسی
اولموشام عشقونده من بیر نحویله غم خانهسی
آدیمـی سسلـر حسینیلـر حسیـن دیوانهسی
ایلیوب عشقون منی دیوانه مشهور آغلارام
من گدا سن بیرجه شاهنشاه گردون بارگاه
گیزلین عشقیـم وارسنه آگهسن ای سرّالاه
گر گدا شاهـه اولا عاشـق دگول شاها گناه
عشق جرم اولسا وارام جرمومده معذور آغلارام
من گنهکاری آقا درک ایتممیش پیک اجل
گوشه چشمیله بیـر لطف ایله ای صبح ازل
یا منی اِیسته گلیم یا جانویرن وقتیمده گل
گورسون عزرائیل الیمده واردی منشور آغلارام
گر منـی ایتسـه مَخَیّـر کـردگار ذوالمنن
کربلانی ایستوسن یا روضه رضوانی سن
ایسترم کربوبلانـی نیلـورم فردوسی من
قبـروه قـالام مجاور تـا دم صور آغلارام
ایلورم بیر عمر دور ششگوشه قبرون آرزو
طوف ایدم قبرون قیلام اشگیله گردین شستشو
محشـره بـو خدمتیلـه اَخـذ ایدم بیـر آبرو
اولماسام بو خدمته ایشاه مأمور آغلارام
بیرده گورسیدیم اگر بالای سرده دورموشام
کاسه چشمی سرشگ چشمیله دولدورموشام
اکبـره پائیـن پــا ده بـزم ماتـم قورموشام
فاش ایدوب قویمام قالا بوعشق مستور آغلارام
رحـم ایلــه بـو بیپناهیـن دیـده گریانینه
قویما ممزوج اولسون اشگ حسرتی دل قانینه
گؤگلوم ایستور قبرووی آند اُولسون اکبرجانینه
یئتمسم وصله گوزومده واردی تا نور آغلارام
نیلیـوم یتمـور الیـم ای شهریــار مستظام
بوینی چگننده دوروب ویرّم اوزاقدان بیرسلام
السّلام ای جانویرن کرب و بلاده تشنهکام
ایلـرم قبـرون مجسم زار و رنجور آغلارام
السّلام ای حق یولوندا جاه و عزّتدن گیچن
السّلام ای سو یرینه لخته لخته قان ایچن
السّلام ای اوز الیلـه اوغلونا خلعت بیچن
وصل اکبردن ایدن لیلانی مهجور آغلارام
السّلام ای سو ویرن قانی بلا صحراسینه
السّلام ای آدی زینت هـر بلا طغراسنیه
السّلام ای غرق اولان کشتیسی قان دریاسینه
سالدی ساحلدن مخالفلر سنی دور آغلارام
السّلام ای ذات پاک کردگارین مظهری
السّلام ای لفظ ثاراللهین عالی مصدری
السّلام ای «وِتر مَوتورون» مترجم مضمری
قان ایدوب گوزیاشیمی بیر «وِتر مَوتور» آغلارام
السّلام ای سو کنارینده لب عطشان جانویرن
السّلام ای قوملار اوسته جسمی بیغسل و کفن
السّلام ای نیزهده گون تک باشی شامه گیدن
یاد ایدوب احوالووی ای نَحْری منحور آغلارام
السّلام ای مَصْرعی قانیله دریا تک دولان
السّلام ای غسلی قانی توپراقی کافور اولان
السّلام ای نعشی اوسته زینبی زلفون یولان
زینب آدی آرتورور باشیمده مین شور آغلارام
مُلتجی دور بو «حسینی» یا حسین آگاهسن
بیر گدای رو سیه دورسن سَخی بیرشاهسن
ای «قَتیل العَبْره» اشگ چشمه خاطرخواهسن
ایستورم سنلن اولام محشرده محشور آغلارام
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,