ماجرای بنای ناشناخته ولی مهم در سد چمشیر چیست؟!/ چه کسی پاسخگوست؟!

به گزارش خبرنگار اجتماعی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ شنیده‌ها حاکی از آن است که آبگیری کامل سد چمشیر طی چند روز آینده انجام خواهد شد که باستان‌شناسان و کاوشگران معتقد هستند که با اجرای این پروژه برخی از محوطه‌های تاریخی برای همیشه زیر آب سد مدفون می‌شود، در واقع باید گفت محوطه شماره ۰۷۵ ( بنای میانه اسلامی) نیز یک بنای ناشناخته ولی مهم است که به زیر آب می‌رود.

همچنین  دو دوره تاریخی از جمله دوره ایلخانی و سلجوقی در این محوطه شناسایی شده است علی هژبری باستان شناس معتقد است این بنا در دوره سلجوقی دچار آسیب ناشی از زلزله سال‌های ۴۴۸ و ۴۷۸ هجری قمری شده است. زمانی که زلزله اول رخ داد مردمی که در این محدوده بودند آوار زلزله را برنداشتند بلکه روی آن دوباره بنا ساختند. به خاطر همین ما اینجا شاهد دو لایه تاریخی هستیم.

وی درباره مصالح به کار رفته در بنا توضیح می‌دهد: کاربری آن هنوز مشخص نیست. با این حال این بنا تفاوت‌هایی نسبت به بناهای دیگر این محدوده دارد چون با ملات و روکش گچ ساخته شده است که در نوع خود استثناست. در این محدوده سوخت گران بوده چون درختان زیادی وجود نداشته است. گچ نیز ماده‌ای بوده که گران به دست می آمده ولی در این بنا از گچ استفاده شده پس باید مهم بوده باشد.

به گفته هژبری برخی می‌گویند اینجا شبیه به آتشکده است ولی من فکر می‌کنم آتشکده پلان متفاوتی دارد. در دوره اسلامی، زرتشتی‌ها در تنگنا بودند و آتشکده‌ها درون گرا شد ولی اینجا یک بنای برون گرا می‌بینیم که اگر آتشکده باشد منطقی به نظر نمی‌رسد.

این باستان شناس ادامه می‌دهد: در این بنا دو سکه مسی آبش خاتون نیز پیدا شده که در اختیار امین اموال اداره کل میراث فرهنگی استان کهگیلویه و بویراحمد است. این دو سکه در استقرار دوم بنا پیدا شده است. همچنین مواد دیگری از جمله زغال و خرده سفال نیز پیدا شده که برای تاریخ گذاری جمع آوری شدند تا با کمک پژوهشگاه میراث فرهنگی بتوان آنها را بعداً بررسی دقیق‌تری کرد.

تذکر مجلس به میراث فرهنگی درخصوص حفظ آثار باستانی در اطراف سد چم شیر

احمد راستینه سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس در گفتگو با خبرنگار اجتماعی شبکه اطلاع رسانی راه دانا درباره تخریب آثار باستانی با آبگیری سد چم شیر، اظهار داشت: اظهار و نظرات متفاوتی درمورد سد چم شیر به وجود آمده است که تذکرات لازم به میراث فرهنگی، گردشگری داده شده است از جمله ضرورت حفظ آثار باستانی در مناطقی که برنامه آبگیری سد در آن وجود دارد.

وی در ادامه با ییان اینکه هر پروژه‌ای که قرار است به مرحله اجرا برسد باید پیوست‌ها حفاظت و حراست از میراث فرهنگی، گردشگری و میراث باستانی آن منطقه توجه شود، گفت: میراث آثار باستانی نقطه تاریخی هر ملتی است که نه تنها میراث فرهنگی بلکه تمامی دستگاه‌ها باید به آن توجه ویژه داشته باشند.

سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس در آینده جلساتی با میراث فرهنگی، وزارت راه و شهر سازی و همچنین وزارت نیرو در خصوص توجه به مناطق دارای آثار باستانی و همچنین مناطقی که یک تاریخ مستمری از هویت را برگزار خواهد شد.

کشف ۱۴۰ اثر تاریخی در حوضه آبگیر چم‌شیر

محمدحسین عزیزی خرانقی مدیر پروژه و ناظر کاوش‌های نجات‌بخشی سد و نیروگاه چم‌شیر با بیان این‌که سد و نیروگاه چم‌ شیر در استان کهگیلویه و بویر احمد، شهرستان گچساران روی رودخانه زهره، مراحل پایانی ساخت خود را سپری می‌کند و کارفرمای این طرح شرکت آب و نیروی ایران است.

این باستان‌شناس افزود: محدوده مخزن این سد تا کنون دو بار مورد بررسی باستان‌شناسی قرار گرفته و به طور کلی تعداد ۱۴۰ اثر فرهنگی- تاریخی در آن شناسایی شده است.

سد چم شیر تنها مجوز ساخت سد را داشت نه مجوز آبگیری!

گفتنی است؛ فرزاد مافی مشاور باستان‌شناسی و میراث فرهنگی شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران با بیان اینکه برای سد چم‌شیر اولین مکاتبه رسمی با سازمان و پژوهشگاه میراث فرهنگی سال ۱۳۹۰ انجام شد، افزود: سال ۱۳۹۱ تیم باستان‌شناس از طریق پژوهشگاه به این منطقه آمدند و بررسی‌های اولیه را انجام دادند، تعدادی محوطه باستانی، شناسایی شد که با استناد به این مطالعات، آن نامه پژوهشکده نوشته شده است. در واقع آن نامه، مجوز آبگیری نیست، بلکه مجوز ساخت سد است.

حال باید دید نتیجه نمونه گیری‌ها در خصوص سد چمشیر به کجا رسیده است و امیدواریم با اجرای آبگیری شاهد فاجعه زیست محیطی دیگر  همچون تکرار تراژدی تلخ سد گتوند واز همه مهمتر مدفون شدن آثار باستانی در این منطقه نباشیم!.

شنیده های حاکی از آن است که آبگیری کامل سد چمشیر طی چند روز آینده انجام خواهد شد اما اگر کارشناسان و کاوشگران به نتیجه واحد درخصوص این پروژه نرسند شاهد فاجعه زیست محیطی و مدفون شدن آثار تاریخی در این محدوده خواهیم بود.