به گزارش خبرنگار اجتماعی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ اغلب افراد شاغل چه در بخش‌های خصوصی و چه در بخش دولتی، به صورت ماهیانه شاهد کسر مبلغی از حقوق خود تحت عنوان حق بیمه تامین اجتماعی هستند. کارفرمایان برخلاف قانون، حق بیمه آنان را مطابق با حداقل دستمزد به سازمان تامین اجتماعی پرداخت می‌کنند نه بر اساس دستمزد واقعی کارگر.
حق بیمه و میزان سهم کارگر و کارفرما مطابق قانون کار
افراد حدود ۳۰سال، اقدام به پرداخت حق بیمه تامین اجتماعی می‌کنند تا از مزایایی که این سازمان در طول این مدت و بعد از بازنشستگی کارمند یا کارگر برایشان ایجاد می‌کند، بهره‌مند شوند.
حق بیمه تامین اجتماعی در حقیقت همان مبالغی است که از سوی کارگر یا همان شخص بیمه شده به صورت ماهانه به سازمان تامین اجتماعی پرداخت می‌شود تا کارگر یا بیمه شده بتواند از امکانات و مزایایی که این سازمان در قوانین و مقررات خود تعیین کرده است بهره‌مند شود.
براساس ماده ۲ قانون تامین اجتماعی، حق بیمه عبارت از وجوهی است که به حکم این قانون و برای استفاده از مزایای موضوع آن به سازمان پرداخت می‌شود. مطمئنا افراد شاغل در فیش حقوقی خود در قسمت کسورات، مبلغی تحت عنوان بیمه یا حق بیمه را دیده‌اند که به صورت ماهانه از حقوق آن‌ها کسر می‌شود.
نکته‌ای که معمولا در روابط کارگری وجود دارد این است که پرداخت حق بیمه تامین اجتماعی به عهده کدام یک از طرفین قرارداد است! کارگر یا کارفرما؟، در واقع بخش مشخصی از میزان حق بیمه تامین اجتماعی باید توسط کارفرما و بخش دیگر آن باید توسط کارگران یا کارمندان به سازمان تامین اجتماعی پرداخت شود.
البته میزان حق بیمه‌ای که به عهده کارگران است به صورت ماهانه از طریق کارفرما از حقوق کارگر کسر شده و به حساب سازمان تامین اجتماعی واریز شود. معمولا حق بیمه هر کارگر یا بیمه‌شده‌ای میزان ثابت و مشخصی نیست و کاملا بستگی به میزان حقوق و دستمزد دریافتی وی و همچنین تصمیمات سالانه شورای عالی کار در مورد میزان دستمزد آن سال دارد و به همین دلیل میزان آن می‌تواند تغییر یابد.
طبق قانون حق بیمه باید مطابق با دستمزد واقعی کارگر یا بیمه شده به حساب تامین اجتماعی واریز شود در غیر این صورت تخلف از قوانین صورت گرفته و کارگر با اثبات این تخلفات می‌تواند از کارفرما طرح شکایت کند.
حق بیمه کارگر معادل ۳۰ درصد حقوق دریافتی فرد است. در صورتی که کارگر قصد دارد تحت پوشش بیمه سازمان تامین اجتماعی قرار بگیرد مکلف است که این مبلغ را به عنوان حق بیمه به سازمان تامین اجتماعی پرداخت کند.
از میزان ۳۰ درصد که باید معادل حقوق کارگر توسط کارفرما پرداخت شود، ۲۳ درصد توسط خود کارفرما و ۷ درصد نیز باید از حقوق کارگر توسط کارفرما کسر گردد.
به این ترتیب کارفرما تکلیف دارد که سهم حق بیمه کارگر را که معادل ۷درصد است، از حقوق کارگر کسر کرده و همراه با ۲۳ درصد سهم حق بیمه‌ای که به عهده خود کارفرما گذاشته شده، در موعد مقرر و به صورت ماهانه به حساب سازمان تامین اجتماعی پرداخت کند.
کارفرما مکلف به پرداخت ۲۳ درصد سهم حق بیمه‌ای است
لازم به ذکر است که ۳درصد از ۲۳ درصد سهم حق بیمه‌ای که کارفرما مکلف به پرداخت آن است مربوط به بیمه بیکاری کارگر خواهد بود. پس کارفرما به نحوی تبعات بیکاری کارگر را با پرداخت حق بیمه بیکاری او تقبل خواهد کرد.
بر اساس قوانین و مقررات تعریف شده، اگر کارفرما حق بیمه کارکنان خود را در موعد مقرر پرداخت نکند یا اینکه با تاخیر آن را پرداخت نماید از سوی سازمان تامین اجتماعی مشمول پرداخت جریمه خواهد شد.
لذا در صورت عدم پرداخت حق بیمه کارگر از سوی کارفرما، جریمه‌ای مشمول کارگر نمی‌شود و حق بیمه را باید یک نوع مالیات تکلیفی عنوان کرد که پرداخت کامل آن بر عهده کارفرمایان است.
کسر حق بیمه از کدام پرداختی‌ها به کارگران باید کسر شود؟
مطابق قانون تامین اجتماعی، در حالت کلی تمامی وجوه و مزایای غیرنقدی یا نقدی مستمر که به هر عنوان به صورت حقوق، مزد، کارمزدی یا کارآموزی در ازای فعالیت کاری به بیمه شده پرداخت می‌شود، مشمول کسر حق بیمه خواهد بود.
بر همین اساس، حقوق، دستمزد، مزد، مزایای مستمر شغلی (فوق‌العاده شغل)، حق‌الزحمه، اضافه کاری، نوبت‌کاری، حق حضور در جلسات، فوق‌العاده‌های شغلی سخت و زیان‌آور، کمک هزینه مسکن ، پاداش مستمر، دریافتی افرادی که به طور کارمزدی به کار مشغول هستند، کار شب و فوق‌العاده کشیک، مزد ایام تعطیل و مرخصی، دریافتی کارآموزان و در مواردی که کارگر جهت یادگیری مشاغل در کارگاه‌ها وجهی دریافت می‌نمایند و همچنین ایاب و ذهاب کارکنان که به صورت ماهیانه برای رفت و آمد به محل کار و منزل پرداخت می‌گردد، مشمول کسر حق بیمه خواهد شد.
در مقابل مطابق با اعلام سازمان تامین اجتماعی، هزینه عائله‌مندی، بازخرید ایام مرخصی، عیدی، هزینه سفر و فوق‌العاده ماموریت، حق شیر، مابه‌التفاوت کمک هزینه مسکن و خواربار در ایام بیماری، خسارت اخراج و مزایای پایان کار، پاداش نهضت سوادآموزی و حق التضمین (کسر صندوق)، مشمول کسر حق بیمه خواهد شد.
حق بیمه باید مطابق با دستمزد واقعی کارگران یا شخص بیمه شده محاسبه شود
معمولا حق بیمه کارگران یا بیمه‌شدگان مبلغ ثابتی نیست و نمی‌توان آن راعدد مشخصی در نظر گرفت و حق بیمه ارتباط کاملا مستقیم با حقوق دریافتی کارگر داشته و بسته به میزان حقوق و دستمزد دریافتی وی رقمی متفاوت است و متناسب با تصمیمات سالانه شورای عالی کار در خصوص میزان دستمزد کارگران تغییر خواهد کرد و به همین دلیل میزان آن می‌تواند تغییر پیدا کند.
بر اساس قانون، حق بیمه باید مطابق با دستمزد واقعی کارگران یا شخص بیمه شده محاسبه گردد و به حساب تامین اجتماعی واریز شود، در غیر این صورت تخلف از قوانین صورت گرفته و کارگر با اثبات این تخلفات می‌تواند از کارفرما بابت این موضوع شکایت نماید.
در هر حال و مطابق با هر میزان حقوق دریافتی کارگر، کارفرما مکلف به پرداخت ۳۰ درصد از میزان کل حقوق به سازمان تامین اجتماعی است و مراجع قانونی اداره کار نیز در صورت اثبات تخلف کارفرما بر اساس حقوق و دستمزد واقعی کارگران، کارفرما را محکوم به پرداخت حق بیمه خواهند کرد، حتی اگر سالیان متمادی از این امر گذشته باشد.
نحوه محاسبه حق بیمه کارگران در سال ۱۴۰۱
مطابق با قانون تامین اجتماعی از میزان ۳۰ درصد حقوق و دستمزد کارکنان که باید تحت عنوان حق بیمه تامین اجتماعی به طور ماهانه پرداخت شود، سهم کارگر ۷درصد خواهد بود.
معیار‌های اصلی که به صورت مستقیم، روی حق بیمه سال ۱۴۰۱ تاثیر می‌گذارند، حقوق روزانه کارگر، بن کارگری و حق مسکن هستند.
=سهم حق بیمه کارگران و کارفرمایان در سال ۱۴۰۱
تعداد روز‌های کارکرد x پایه حقوق روزانه + حق مسکن + بن کارگری x سی درصد
نرخ بیمه کارگران مشمول قانون کار معادل ۳۰ درصد حقوق و مزایای مشمول بیمه است. ۷ درصد حق بیمه سهم کارگران است که کارفرما از حقوق و مزایای ۱۴۰۱ ماهانه کارگر کسر کرده روی آن ۲۳ درصد حق بیمه سهم کارفرما را اضافه کرده و به تامین اجتماعی واریز می‌کند.