به گزارش خبرنگار شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ فروردین ماه و سرزمین فکه سال هاست که بوی آوینی می دهد و رد خون او در فکه همچنان جاری است. در سال های پس از انقلاب هنرمندان بسیاری با قلم، بوم، فیلم و آثار خود درخت تنومند انقلاب را آبیاری کرده اند، اما گویا سید مرتضی از هویدای جان و با رد خون خود بر پای سرزمینی که معراج شهدا بوده، نام خود را بر قله هنر این مکتب ثبت و ضبط کرده است و هر ساله 20 فروردین ماه که می رسد، هفته هنر انقلاب به نام سید شهیدان اهل قلم آراسته می شود.

به بهانه سی امین سالگرد شهادت سید مرتضی آوینی مروری کوتاه داریم بر مشهورترین آثار مکتوبی که در کارنامه هنری و مطبوعاتی او برای شاگردان و دوستدارانش به یادگار مانده است.

مجموعه سه جلدی آینه جادو

جلد اول: مقالات سینمایی

جلد اول این کتاب شامل مقالات نویسنده در طی سالهای 67 تا 69 را در بر می گیرد. تجربیات نویسنده در زمینه نویسندگی، کارگردانی و بالخصوص مونتاژ بوده است و خودش می گوید که کلمه به کلمه این حرفها را در پای میز «موویلا» تجربه کرده است. و البته برای نگاشتن مقالاتی اینچنین، فقط تجربه سینمایی نمی تواند کافی باشد. نگاه کتاب را از آن لحاظ که دارای هویتی فلسفی و مذهبی نیز هست می توان بدیع و بی سابقه دانست. عناوین بعضی از بخش های کتاب عبارتنداز: جذابیت در سینما؛ مونتاژ به مثابه معماری سینما؛ آینه جادو؛ قاب تصویر و زبان سینما؛ جادوی پنهان و خلسه نارسیسی؛ زبان، تلویزیون و سینما، و اوقات فراغت؛ درباره ارتباطات؛ رمان، سینما و تلویزیون؛ تاملاتی در ماهیت سینما.
آینه ی جادو تنها کتابی است که در زمان حیات آوینی و با نظارت خود وی منتشر شده است. ماده ی اولیه ی مباحث کتاب، جزوه ای دانش گاهی بوده که برای یک ترم تدریس در مجتمع دانش گاهی هنر، توسط نگارنده فراهم شده بود که بعدها به صورت کنونی بسط پیدا کرد و در فاصله ی میان مهر ماه 1367 تا اردیبهشت ماه 1369 در فصل نامه ی سینمایی "فارابی" و ماه نامه ی "سوره" منتشر شد.
این کتاب، ثمره ی تجربه ی ده سال مستند سازی آوینی است. اما آن چه این کتاب را از دیگر کتب سینمایی متمایز می سازد، نگاه فلسفی-عرفانی حاکم بر مباحث آن است. نگاهی که برای طرح آن، تنها داشتن تخصص سینمایی کافی نیست.

جلد دوم: نقدهای سینمایی

این کتاب نقدهای سینمایی شهید سید مرتضی آوینی را طی سال‌های 68-71 در بر می‌گیرد. بخش عمده مقالات این کتاب به نقد و بررسی فیلم‌های ایرانی در طول پنج دوره جشنواره فیلم فجر ۷۱-۶۷ (جشنواره‌های هفتم تا یازدهم) و ارزیابی سیاستگذاری سینمای ایران در این سال‌ها اختصاص یافته است. نویسنده در چند مورد به آثار سینماگران خارجی که در جشنواره فجر به نمایش درآمده و یا در ایران اکران عمومی گرفته اند نیز پرداخته است.

عناوین بعضی از بخش‌ها عبارتند از: فرزندان انقلاب در برابر عرصه‌های تجربه نشده سینما؛ چرا جهان سومی‌ها «هامون» می‌سازند؟؛ ایمان یا نیهیلیسم هامونی؟؛ مضمون عشق در جشنواره نهم؛ سینمای ایران در (دهمین) جشنواره فجر؛ نامه‌ای به دوست زمان جنگ؛ هبوط به روایت آقای ویم وندرس؛ رقصنده با سرخپوستان.

جلد سوم: گفت وگوها، سخنرانی ها و مقالات سینمایی

جلد سوم کتاب «آینه جادو» در سه بخش تنظیم شده است. در بخش اول به مسائلی با محوریت ماهیت سینما پرداخته شده است. بخش دوم کتاب حاوی دو مقاله و یک گفت و گو درباره فیلم سازی مستند است که اشاره‌ای به تجارب نگارنده در طول سال‌های فیلم سازی مستندش دارد. بخش سوم مطالب اگرچه پیوند موضوعی خاصی با یکدیگر ندارند، اما هر یک نکات تازه و قابل تأملی را درباره سینما مطرح کرده اند.

«سینما و مردم» و «کدام سینما» از جمله یادداشت های این کتاب به شمار می روند.

«سینما، مخاطب» شرح سخنرانی نگارنده در سمینار بررسی سینمای پس از انقلاب است که در اسفندماه سال ۱۳۷۰ و توسط دانشکده‌ی سینما- تئاتر برگزار شده است. آوینی در این فصل مجموعه مسائلی را که طی مدت فعالیت روزنامه نگاری خود در مجله سوره عنوان کرده بود، به شکل دیالکتیک مطرح کرده و در پایان نیز به سوالات مطرح شده توسط حاضرین در سمینار پاسخ گفته است.

«سینما هنر محض نیست»، با نقد سیستم آموزشی دانشگاه‌ها شروع می‌شود. نویسنده در این فصل به ضرورت ایجاد مباحثی با محور فلسفه سینما در دانشگاه‌ها اشاره دارد و آن را یکی از اصلی ترین مسائلی مطرح می‌کند که در شکل گیری سینما به عنوان منشأ تحولات فرهنگی مؤثر است.

«سینما، تکنولوژی» مصاحبه مجله فیلم با مرتضی آوینی است؛ که با محوریت ماهیت سینما و نحوه‌ی به کارگیری این صنعت گران، به عنوان هنری که دارای مؤلفه‌های ایرانی- اسلامی باشد، صورت گرفته است.

در فصل «نگاهی دوباره به روایت فتح» طی مصاحبه «کتاب مقاومت» با سید مرتضی آوینی چگونگی شکل گیری مجموعه‌های مستند روایت فتح و مسائل فنی آن مورد بررسی قرار گرفته است.

فتح خون: روایت محرم

سید مرتضی آوینی در «فتح خون» یا «روایت محرم» در دو قسمت در هم تنیده به تجزیه و تحلیل اتفاقات ماجرای عاشورا می پردازد که بخش نخست آن رویدادهای مهم این واقعه را از رجب ماه سال 60 تا محرم سال 61 به اختصار وصف کرده و بخش دوم این رویدادها را مورد کاوش روحانی و معنوی قرار می دهد.
در قسمت اول کتاب «فتح خون»، با بیان ماجراهای عاشورا، یک دید سطحی از چند و چون عملکرد شخصیت ها در کربلا به دست می آید و تغییراتی را که هر کدام در آن شرایط پشت سر گذاشتند، به تصویر می کشد. اما در بخش دوم که نویسنده ماجراها را از دید خود تحلیل می کند، طرز فکر و بینش او در پس ظواهر خودنمایی می کند. آوینی، با نگاهی عرفانی به واقعه ی عاشورا تلاش می کند تا چشم خواننده را به باطن وقایع و حقیقت ایدئولوژی عاشورا باز کند و جلوه ای جدید از این اتفاق را در ذهن خواننده ایجاد کند.