به گزارش خبرنگار اقتصادی شبکه اطلاع‌رسانی راه دانا؛ قانون مالیات بر خانه‌های خالی مصوب آذرماه ۱۳۹۹ است که هنوز آن‌طور که باید و شاید قابلیت اجرا نیافته است. در ۹ ماهه ابتدای سال گذشته تنها یک میلیارد و ۵۲۵ میلیون تومان از این محل به دست آمد در حالی که قرار است دولت در سال جاری ۲۰۰۰ میلیارد تومان از محل مالیات خانه‌های خالی اخذ کند.
بازار مسکن پایتخت؛ بازاری جذاب برای احتکار سرمایه است
حدود ۶۵ درصد واحدهای عرضه شده به بازار مسکن شهر تهران را خانه‌های با متراژ بیش از ۱۰۰ متر تشکیل می‌دهند؛ درحالی‌که سهم این گروه متراژی از معاملات قطعی فقط ۲۵ درصد است، در واقع از یک طرف با عدم دیدار عرضه و تقاضا و از طرف دیگر با حبس نقدینگی در املاک بزرگ متراژ مواجه هستیم. جهش‌های ادواری قیمت مسکن و قابلیت هم‌ترازی آن با تورم عمومی در کنار بی‌توجهی به پایه‌های مالیاتی در بخش املاک، بازار مسکن پایتخت را به بازاری جذاب برای احتکار سرمایه‌ها تبدیل کرده است.
بیشتر بخوانید:
۴ دلیل اصلی شکست قانون مالیات بر خانه‌های خالی/ تکرار به نتیجه نرسیدن قوانین خوب؛ در روند اجرایی بد
آماری تأمل برانگیز که چندی پیش خلیل محبت خواه مدیرکل راه و شهرسازی استان تهران اعلام کرد حبس سرمایه ها در بازار املاک را به تصویر می کشد. بنا به گفته وی تعداد ۶۵ هزار خانه خالی در پردیس، ۴۵ هزار خانه خالی و در حال ساخت در منطقه ۲۲ تهران و ۱۰ هزار خانه خالی در املاک ادارات و ارگان‌ها در سطح شهر تهران و شهرهای استان وجود دارد.
برخی افراد در پردیس ۱۰۰ تا ۲۰۰ واحد مسکونی دارند
باتوجه به احداث ۸۲ هزار واحد مسکن مهر در شهر جدید پردیس، چهار پنجم آپارتمان‌های ساخته شده در این شهر خالی از سکنه است. بعضی افراد در پردیس ۱۰۰ و حتی ۲۰۰ واحد مسکونی دارند. بخر، بفروش‌ها در شرق، شمال و غرب پایتخت با احتکار املاک از خلأ مالیات در بخش مسکن سود می‌برند و در این شرایط عدم برنامه‌ریزی سازندگان در جهت ایجاد تناسب عرضه و تقاضا و پایین‌بودن توان تقاضای مصرفی، سرمایه‌های سازندگان را به چالهٔ رکود کشانده است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد دست‌کم هفت عامل، تزریق واحدهای میان متراژ و کوچک متراژ متناسب باقدرت خرید اقشار میانی و پایین در شهر تهران را دچار اختلال کرده است. نوسانات اقتصادی، نبود چشم‌انداز روشن از بازده سرمایه در بخش ساخت‌وساز، نبود برنامهٔ شناخت بازار توسط سازندگان، پایین‌بودن توان متقاضیان مصرفی، نظام بانکی ناکارآمد، ورود بانک‌ها و دستگاه‌ها به حوزهٔ ساخت‌وساز و خلأ ابزارهای تأمین مالی برای تقویت بخش خصوصی، بازار مسکن را دچار مشکلاتی کرده است.
حداقل ۵۰۰ هزار خانه خالی در استان تهران وجود
مطابق آمار سال ۱۳۹۵ تعداد ۵۰۰ هزار خانه خالی در استان تهران وجود داشته که با تکمیل واحدهای مسکن مهر، اضافه‌شدن آپارتمان‌های خالی در نیمه شمالی شهر تهران و رکود معاملات ممکن است در حال حاضر این تعداد افزایش‌یافته باشد. بخش قابل‌توجهی از خانه‌های خالی در شهر جدید پردیس و منطقه ۲۲ در غرب پایتخت است. عمده واحدهای پردیس بیش از ۸۰ متر و منطقه ۲۲ بیش از ۱۰۰ مترمربع مساحت دارند که متقاضی خانه اولی، کم‌برخوردار و حتی اقشار میانی قدرت خرید آنها را ندارند.
در شهر جدید پردیس از سال ۱۳۹۱ برنامه احداث ۸۲ هزار واحد مسکونی برای اقشار پایین جامعه با آورده اولیه حدود ۲۵ میلیون تومان کلید خورد. اما خیمهٔ سفته‌بازان در پردیس، ماهیت بازار مسکن این شهر را از حالت مصرفی به سرمایه‌ای کشاند. در حال حاضر نرخ‌های پیشنهادی آپارتمان در پردیس حدود ۳ میلیارد تومان است.
نظر کارشناسان مسکن درباره مالیات از خانه‌های خالی
فرشید ایلاتی کارشناس مسکن با بیان اینکه نرخ‌های فعلی برای مالیات خانه‌های خالی تقریباً شوخی است، می‌گوید: باید مالیات خانه‌های خالی حداقل ۳۰درصد قیمت کل ملک باشد تا صرفه نگهداری نداشته باشد. چنین رقم‌هایی می‌تواند بازدارنده باشد، اما اکنون نرخ‌های بسیار پایینی برای مالیات خانه‌های خالی تدوین شده و دولت به دلیل نداشتن زیرساخت اطلاعاتی مناسب حتی نمی‌تواند با همین نرخ‌ها، خانه‌های خالی را شناسایی کند.
وی ادامه داد: تورم بخش مسکن را می‌توان از دو جنبه کمبود عرضه مسکن و افزایش تقاضای سوداگرانه بررسی کرد. اکنون تولید مسکن در کشور نسبت به ۱۰ سال گذشته، به یک‌سوم کاهش‌یافته است. درگذشته هر سال یک میلیون واحد مسکونی در کشور ساخته می‌شد و اکنون این رقم به کمتر از ۳۵۰ هزار واحد مسکونی رسیده است، درحالی‌که تولید مسکن کاهش پیدا کرده، تقاضای مسکن نیز افزایش‌یافته است. علاوه بر این، برخی منابع مالی که در اختیار مردم بوده در این مدت به املاک تبدیل شده و بازار مسکن را از ناحیه تقاضا تحت‌فشار قرار داده است.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه عملاً قانون مالیات بر خانه‌های خالی هنوز اجرایی نشده است، می‌گوید: همچنین سایر ابزارهای مالیاتی همچون مالیات بر عایدی سرمایه اگر تصویب و با نرخ‌های بالا و معافیت کم اجرایی شود تا سال بعد می‌توان امیدوار بود بازار مسکن ثبات را تجربه کند، اما اگر عرضه مسکن زیاد نشود و تقاضای سوداگرانه نیز کنترل نشود، افزایش قیمت مسکن می‌تواند ادامه‌دار باشد. مالیات خانه‌های خالی از نیمه شهریور اجرا می‌شود، درحالی‌که انتظار می‌رفت این قانون حداقل در پایتخت که بیشترین میزان خانه‌های خالی را در خود جای‌داده در سه سال گذشته اجرا شده باشد.
اجرای ناقص قوانین حوزه مسکن
عبدالجلال ایری، سخنگوی کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی درباره این موضوع به راه دانا؛ اظهار کرد: اجرای ناقص قوانین در حوزه مسکن، نقش‌آفرینی تورم و برخی رویکردهای غلط اجرایی سبب شده تا شاهد افزایش چندبرابری قیمت تمام شده ساخت مسکن در یکی دو سال اخیر باشیم.
وی ادامه داد: در ابتدا اجرای قانون جهش تولید مسکن، قیمت ساخت هر مترمربع ۲.۹ میلیون تومان تعیین شده بود که این عدد در سال جاری به بالای ۱۰ میلیون تومان رسیده است.
راهکار برون‌رفت از مشکل مسکن، پیش‌بینی اعتبارات و منابع کافی است
سخنگوی کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی افزود: در آغاز اجرای طرح جهش مسکن می‌توانستیم با تزریق تسهیلات کم‌بهره و آورده مالی ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون‌تومانی متقاضیان واحدهای مسکونی را به اتمام برسانیم؛ اما جهش چندبرابری قیمت تمام شده مسکن این پروسه را با چالش روبرو کرده است.
وی در پایان گفت: تنها راه‌حل برون‌رفت از این مشکل، پیش‌بینی اعتبارات و منابع مالی کافی برای صندوق ملی مسکن است.
درباره همین موضوع بخوانید:
دی ماه رسید، اما خبری از اخذ مالیات از خانه‌های خالی نشد/ چه کسی مقصر عدم اجرای قانون است؟