تعطیلی روز کارگر و عدم رسمیت در تقویم کشور/ اضافه کاری روز کارگر چگونه محاسبه می شود؟

به گزارش خبرنگار اجتماعی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ روز کارگر یا ۱۱ اردیبهشت به عنوان روز تجلی ارزش کار و کارگر به شمار می‌رود. با توجه به اینکه کارگران به عنوان یکی از پایه‌های اساسی تولید و توسعه اقتصادی شناخته می‌شوند، به همین دلیل روز کارگر به عنوان یک رویداد مهم به شمار می رود.

بر اساس ماده ۲ قانون کار، کارگر کسی است که به هر عنوان در مقابل دریافت حق السعی اعم از مزد، حقوق، سهم سود و سایر مزایا به درخواست کارفرما کار می‌کند. به این ترتیب کلیه کارکنان شاغل در شرکت‌ها و موسسات و بنگاه‌های اقتصادی غیردولتی، تحت عنوان «کارگر» شناخته می‌شوند.

در واقع کارگران بازوان حرکت هر جامعه‌ای به سوی رشد، تعالی و شکوفایی هستند بی شک همه پیشرفت‌های حاصل در مسیر زندگی نشات گرفته از رشد و پویایی فکر و گسترش اندیشه‌ورزی است و در هر جامعه‌ای که از فرصت اندیشه و بازوی هنرمند کارگران بهتر استفاده شود توسعه و پیشرفت، رونقی دو چندان خواهد یافت.

علاوه بر تعطیلات کارگران که شامل تعطیلات هفتگی و تعطیلات رسمی برخی از روزها می باشد، نوع دیگری از تعطیلی برای کارگران مشمول همان تعطیلی روز کارگر می باشد که جنبه بین المللی دارد. به این صورت که سازمان بین المللی کار ، روز جهانی کارگر ( ۱ ماه مه ) را تعطیل اعلام نموده است اما در تقویم رسمی کشور ما این روز به عنوان یک روز تعطیل در نظر گرفته نشده است.

در همین راستا قانون کار جمهوری اسلامی ایران در ضمن ماده ۶۳، می‌ گوید: «علاوه بر تعطیلات رسمی کشور، روز کارگر (۱۱ اردیبهشت) نیز جزو تعطیلات رسمی کارگران به حساب می‌آید.» براین اساس طبق قانون کار همه مشمولان قانون کار در روز کارگر تعطیل رسمی هستند و کارفرمایی اجازه ندارد کارگر را به اضافه کاری وادار کند، هر چند کارفرمایان و پیمانکاران، این روز را به مثابه روز کاری برای کارگران تلقی کرده و آنها را بعضا مجبور به کار می کنند اما قانون کارتأکید بر تعطیل رسمی برای کارگران دارد.

بنابراین تعطیلی روز کارگر صرفا برای افراد مشمول قانون کار است؛ به همین دلیل در تقویم رسمی کشور به صورت تعطیل رسمی اعلام نشده است. اگر کارگری در روز 11 اردیبهشت در محل کار حاضر نشود، به عنوان غیبت یا ترک کار تلقی نخواهد شد.

به گفته علی خدایی نماینده کارگران در شورای عالی کار اگر کارفرمایی کارگران را مجبور کند که یازدهم اردیبهشت سر کار حاضر شوند، مرتکب تخلف شده است چرا که این روز براساس قانون، برای کارگران تعطیل رسمی است و کارگران می‌توانند از حق تعطیلی خود برخوردار شوند. 

نحوه محاسبه اضافه کاری روز کارگر

به این ترتیب کارگران برای اشتغال در روز کارگر، دستمزد بیشتری تحت عنوان اضافه کاری روز کارگر دریافت خواهند نمود در واقع اضافه کاری روز کارگر امتیازی است که قانون کار به عنوان پاداش روز کارگر برای کارگران در نظر گرفته است که نحوه محاسبه آن به شرح زیر است:

بر اساس ماده ۶۲ و ۶۳ قانون کار، تعطیلات رسمی کارگران عبارتند از:

  • روز جمعه
  • تعطیلات رسمی
  • روز جهانی کارگر مصادف با 11 اردیبهشت

بر اساس ماده ۵۱ قانون کار، دستمزد هر ساعت اضافه کاری، ۴۰٪ بیشتر از دستمزد هر ساعت کار عادی محاسبه می‌شود. از این رو با توجه به تعطیلی روز کارگر برای کارگران، دستمزد اشتغال به کار آنان در این روز، تعطیل کاری محسوب شده و برای هر ساعت کارکرد، ۴۰٪ اضافه بر ساعات کار عادی، دستمزد پرداخت می‌شود. به عبارت دیگر، نحوه محاسبه حقوق روز کارگر به صورت زیر است:

نرخ هر ساعت اضافه کاری روز کارگر (11 اردیبهشت) دستمزد هر ساعت کار عادی * 1.4

به این ترتیب اگر دستمزد روزانه ۱,۷۶۹,۴۲۸ ريال باشد، دستمزد هر ساعت کار برای تعطیل کاری روز کارگر دستمزدی به صورت زیر محاسبه می‌شود:

دستمزد هر ساعت کار در روز کارگر با نرخ پایه 1402 337,954 = 1.4 * (7.33 ÷ 1,769,428)

همچنین نحوه محاسبه اضافه کاری روز کارگر برای کارگرانی که دریافتی آنان بیش از حداقل قانون کار است، به صورت زیر خواهد بود:

دستمزد هر ساعت کار در روز کارگر برای سایر سطوح مزدی  1402 1.4 * (7.33 ÷ دستمزد روزانه)

بنابراین روز سه شنبه مصادف با ۱۱ اردیبهشت‌ ماه ۱۴۰3،  برای تمام کارگران مشمول قانون کار تعطیل رسمی است.

تعطیلی روز کارگر جزو تعطیلات رسمی و صرفا برای افراد مشمول قانون کار است؛ به همین دلیل در تقویم رسمی کشور به صورت تعطیل رسمی اعلام نشده است.