به گزارش خبرنگار اقتصادی شبکه اطلاع‌رسانی راه دانا؛ بررسی کارنامه صادراتی دولت نشان از این موضوع دارد که محصولات صادراتی کشورمان عمدتاً ارزش‌افزوده پایینی دارند و به‌نوعی صادرات کشور درگیر نیمه خام‌فروشی است، به‌طوری‌که حجم بالایی از صادرات متانول و ورق‌های فولادی که به‌عنوان مواد نهایی فروخته می‌شود در واقع مواد اولیه هستند که می‌توانیم با اضافه‌کردن ارزش‌افزوده و سپس فروش آن، سود بیشتری را در نهایت به اقتصاد کشورمان برسانیم.
تله نیمه خام فروشی و انرژی فروشی مجازی
برای اصلاح این روند باید واقعی‌سازی قیمت‌های انرژی از سوی دولت به‌صورت بلندمدت و با برنامه‌ریزی دقیق اجرا شود تا مردم که اصلی‌ترین مهره‌های پازل اقتصاد هستند در نهایت بتوانند پس از اصلاح زنجیره ارزش اثرات صادرات منطقی را در اقتصاد ببینند و این تولید هدفمند بتواند در نهایت موجب تحقق شعار سال و کاهش تورم و گشایش در سفره مردم شود.
بیشتر بخوانید:
اعتبار مالیاتی، راهکاری برای رهایی از تله انرژی فروشی مجازی
اعتبار مالیاتی و نحوه بکارگیری این سیاست در تشویق صنایع
اعتبار مالیاتی، یکی از ابزارهایی است که می‌تواند در این روند به‌کارگیری شود. در تعریف اعتبار مالیاتی می‌توانیم بگوییم این ابزار مدیریتی به‌نوعی یک امتیاز است که دولت جهت تشویق در یک حوزه خاص، به‌عنوان‌مثال در زمینه تحقیق و توسعه به شرکت‌ها اعطا می‌کند. تفاوت اصلی اعتبار مالی با معافیت مالیاتی در این است که اعتبار مالیاتی به‌جای کاهش درآمد مشمول مالیات، باعث کاهش مالیات متعلقه به شرکت می‌شود.
به‌منظور تغییر شرایطی که گفته شد، دولت سیزدهم برنامه‌هایی را در دست اجرا دارد. به‌عنوان‌مثال بندی به بودجه ۱۴۰۲ اضافه شده که زمینه را برای تقویت تحقیق و توسعه صنایع فراهم می‌کند. بر اساس این بند، چنانچه صنایع در راستای توسعه زنجیره ارزش محصولاتشان در حوزه تحقیق و توسعه هزینه کنند، این هزینه‌ها به‌عنوان اعتبار مالیاتی برای آنها در نظر گرفته می‌شود و در سال بعد اعمال خواهد شد.
ارزش صادراتی محصولات کشور نسبت به محصولات وارداتی بسیار کمتر است
سید محمدرضا میر تاج‌الدینی ضمن تأیید این موضوع که ارزش محصولات صادراتی کشور نسبت به ارزش محصولات وارداتی بسیار کم است و در واقع کشور ما امروز بیشتر صادرکننده مواد اولیه شده است به راه دانا اظهار کرد: شرایط فعلی در صنایع قابل‌قبول نیست و باید برای حل‌وفصل مشکلات موجود در زمینه تولید محصولات نهایی و فراوری شده چاره‌اندیشی کنیم.
وی ادامه داد: متأسفانه این یک واقعیت است که ما در تله صادرات انرژی مجازی گیر افتاده‌ایم. به‌طوری‌که رقابت‌پذیری محصولات صادراتی ما نه به‌خاطر ارزش این تولیدات بلکه به دلیل انرژی ارزانی که در اختیار آنها قرار می‌دهیم و صنایع را به‌شدت به خوراک ارزان سوخت وابسته کرده‌ایم است.
وی افزود: تصحیح این شرایط نیازمند سیاست‌گذاری دقیق است. در روزهای اخیر پیشنهادی در ارتباط با بودجه انرژی مطرح شد و ما به آن رأی موافق دادیم. این بند اعلام می‌کند وزارت نفت که ۵ درصد از تخصیص خوراک نفت به پالایشگاه‌ها را برعهده دارد، این خوراک را به واحدهایی بدهد که کیفیت محصولشان را بالا می‌برند.
میر تاج‌الدینی تأکید کرد: اختصاص ۴۰ درصد از سود خالص سالانه شرکت پالایش نفت به‌حساب اندوخته قانونی مخصوص پروژه‌های کیفی‌سازی با اولویت نفت کوره نیز در دستور کار قرار می‌گیرد. تأیید پیشرفت فیزیکی پروژه توسط شرکت مشاور منتخب وزارت نفت انجام می‌شود. در صورت عدم تطابق پیشرفت فیزیکی واقعی مورد تأیید شرکت مشاور با برنامه زمان‌بندی‌شده وزارت نفت، تخصیص خوراک موردنظر به‌صورت نسبتی از پیشرفت فیزیکی واقعی خواهد بود.
لزوم هدایت صنایع به توسعه زنجیره ارزش
وی در ادامه گفت: ارائه نفت خام به پالایشگاه‌ها با اعمال این شروط که در راستای کیفی‌سازی محصولات پالایشگاهی است، صورت می‌گیرد. این طور سیاست‌ها که صنایع را به سمت توسعه زنجیره ارزش محصولاتشان سوق می‌دهد، هر چه بیشتر باید در دستور کار قرار بگیرد.
وی خاطرنشان کرد: ما باید به انحای مختلف صنایع را به سمت توسعه زنجیره ارزش سوق دهیم و اعتبار مالیاتی نیز از دیگر ابزارهایی است که در راستای کیفی‌سازی محصولات به اجرا گذاشته خواهد شد. این روش کمک می‌کند که صنایع و از جمله پتروشیمی‌ها به سمت توسعه زنجیره ارزش محصولاتشان گام بردارند.
این نماینده مجلس تصریح کرد: توقف در حلقه‌های اول تولید توسط صنایع و پتروشیمی‌ها به نفع کشور نیست و باید این روند تصحیح شود. این که در تناژ بالا به تولید محصولاتی مانند متانول و اوره بپردازیم و آنها را به‌عنوان یک ماده اولیه در اختیار پتروشیمی‌های دیگر کشورها از جمله چین و هند قرار دهیم، قابل‌قبول نیست و برای کشور ضرر دارد.
عضو کمیسیون اقتصادی گفت: اینکه ارزش محصولات وارداتی ما نسبت به محصولات صادراتی ما در هر تن حدود ۵ برابر است، نشان می‌دهد که ما نتوانسته‌ایم در زمینه تکمیل زنجیره ارزش محصولاتمان عملکرد خوبی داشته باشیم و به همین دلیل به صادرکننده مواد خام و نیمه‌خام و واردکننده محصولات نهایی تبدیل شده‌ایم.
باید در تخصیص خوراک یارانه‌ای سوخت به واحدهای خام فروش تجدیدنظر کنیم
وی گفت: اگر صنایع به سمت توسعه زنجیره ارزش محصولاتشان در یک برنامه زمان‌بندی‌شده حرکت نکنند، دولت و مجلس باید تصمیمات جدی به‌منظور حل این مشکل بگیرند. به طور مثال، باید در تخصیص خوراک یارانه‌ای به واحدهای خام فروش تجدیدنظر کنیم. خوراک ارزان باید به توسعه زنجیره ارزش اختصاص یابد.
وی در پایان گفت: استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان و ایجاد بستری برای فعالیت هر چه بیشتر آنها به‌منظور ورود فناوری به صنایع یک ضرورت است. توسعه زنجیره ارزش محصولات به مدد توان شرکت‌های دانش‌بنیان و داخلی و سیاست‌گذاری صحیح مانند اعتبار مالیاتی قطعاً به ما در خنثی‌سازی تحریم‌ها کمک خواهد کرد. الان تحریم‌ها تبدیل به یک تهدید جدی برای صنایع ما شده است و تنها از طریق تولید بار اول اقلام راهبردی و استراتژیک و توسعه زنجیره ارزش محصولات می‌توانیم با آنها مقابله کنیم.
بیشتر بخوانید:
اعتبار مالیاتی، ابزار مشوق عدم خام‌فروشی و توسعه زنجیره ارزش