انتخابات سرنوشت ساز در ترکیه/ اردوغان در آستانه امتحان نهایی

به گزارش خبرنگار بین الملل شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ترکیه همزمان با انتخابات پارلمانی این کشور یکشنبه هفته آینده ۱۴ ماه می ۲۰۲۳ (۲۴ اردیبهشت ماه ۱۴۰۲) برگزار خواهد شد. در این میان «رجب طیب اردوغان» از سوی ائتلاف جمهور، «کمال قلیچدار اوغلو» از سوی ائتلاف ملت، «محرم اینجه» از سوی حزب مملکت و «سینان اوغان» که از سوی ائتلاف آتا حمایت می‌شوند، به عنوان چهار نامزد نهایی در حال رقابت هستند و با حضور در تجمعات انتخاباتی در شهرهای مختلف این کشور، در حال معرفی برنامه‌ها و اعلام مواضع و وعده‌های خود برای دوره جدید ریاست جمهوری این کشور هستند.

در واقع مردم ترکیه این روزها در حال ارزیابی وعده‌ها و مواضع این چهار نامزد انتخابات ریاست جمهوری هستند، در این میان برنامه‌های تبلیغاتی ائتلاف جمهور و ائتلاف ملت پررنگ تر از برنامه های اینجه و اوغان دو نامزد دیگر این رقابت بود.

ترکیه فعلاً با نظام ریاستی اداره می‌شود و رئیس جمهور همه کاره است. اما مخالفین اردوغان وعده داده اند؛ اگر پیروز شوند، با برگزاری یک همه پرسی، باز هم پست نخست وزیری به صحنه باز می‌گردد و اختیارات رئیس جمهور محدود خواهد شد. 

بنابراین اپوزیسیون ترکیه متعهد شده است که سیستم ریاست جمهوری را که از سال ۲۰۱۸ بر این کشور حاکم است، لغو کند و پس از بهبود آن، به دنبال احیای سیستم پارلمانی است که از زمان تولد ترکیه مدرن در سال ۱۹۲۳ حاکم بوده است.

رجب طیب اردوغان

اردوغان با ۱۲ پیروزی انتخاباتی به طولانی‌ترین رهبر در تاریخ ترکیه تبدیل شده است و بیش از ۲۰ سال است که در صحنه قدرت سیاسی ترکیه بوده و اگر نتیجه انتخابات را واگذار کند، چشم انداز سیاسی ترکیه به نحو قابل توجهی تغییر خواهد کرد که این شکست جدای از تبعات داخلی، حامل تبعات منطقه ای و بین المللی قابل توجهی خواهد بود. اما اگر اردوغان در این انتخابات پیروز شود بیشتر بر موضوعات سیاست خارجی تکیه خواهد کرد و همچنان به ایده تشکیل «ترکیه بزرگ» ادامه خواهد داد و در روابط بین المللی همان رویکرد مستقل گرایی از وابستگی به غرب را ادامه خواهد داد. در ابعاد داخلی نیز همچنان توجه خود را به موضوع اقتصادی معطوف خواهد کرد که این موضوع اصل مهمی در شکست احتمالی اش در انتخابات باشد.

در این باره فایننشال تایمز در مقاله ای نوشت: رقابت شدید است و سوال مهم این است که اگر اردوغان احساس کند که حکومتش در معرض تهدید جدی است، چه واکنشی نشان خواهد داد، زیرا این مرد ۶۹ ساله طی دهه گذشته تمایلات اقتدارگرایانه فزاینده‌ای نشان داده و اقتدار متمرکز در اطراف سیستم ریاست جمهوری قوی که او پس از همه پرسی قانون اساسی در سال۲۰۱۷ به تصویب رساند.

این روزنامه می گوید واضح است که انتخابات ترکیه دیگر کاملاً آزاد و منصفانه نیست. اردوغان با رویکرد خود به حکومت تک نفره، نهادهای دولتی را توخالی کرده است.

کمال قلیچدار اوغلو

کمال قلیچداراوغلو ۷۴ ساله، مهم‌ترین رقیب اردوغان در انتخابات ریاست جمهوری ترکیه معتقد است که زمان تغییر در کشورش فرا رسیده است و روحیه و درک جدید لازم است.

بنابر برخی اظهارات اوغلو، تمرکزش بیشتر بر ابعاد داخلی قرار خواهد گرفت و باتوجه به گرایش اوغلو به موضوعات اقتصادی و مالی، آن را به عنوان پاشنه آشیل در انتخابات برگزیده است. در حوزه سیاست خارجی، اوغلو بر مبنای جهت گیری های خود که بر تنش زدایی تاکید می کند، به دنبال رویکرد تعامل با همسایگان است و در نخستین اظهاراتش بیان کرد، در مدت دو سال روابط خود را با سوریه به حالت عادی برخواهد گرداند؛ وی همچنین مدعی شده است اگر رییس جمهور شود باکو را دور می‌زند و ترکیه را از طریق ایران به چین وصل خواهد کرد. 

وی همچنین وعده بازگشت به دموکراسی پارلمانی و شکوفایی اقتصادی در ترکیه را داده است. حمایت شش حزب مهم این کشور از آقای قلیچداراوغو یکی از مهم‌ترین ابزارهای پیروزی او در انتخابات است.

به گزارش دانا؛ انتخابات آتی ترکیه، نقش مهمی در جهت گیری های سیاسی و خارجی این کشور دارد و از اهمیت زیادی برخوردار است به همین دلیل رقابت تنگاتنگی بین اردوغان و کمال قلیچداراوغلو وجود دارد.

اردوغان به دلیل حضور طولانی مدت در راس سیاسی این کشور همچنان قدرت بیشتری نسبت به سایر افراد دارد و همین می تواند عاملی در جهت پیروزی وی در انتخابات باشد. در چند روز باقیمانده تا انتخابات فردی می تواند رای لازم را کسب کند که خطای کمتری نسبت به بقیه داشته باشد و در این راستا اردوغان سعی می کند با نپرداختن به برخی موضوعات به ویژه در حوزه منطقه ای از حساسیت های آن در راستای کاهش آرای خود جلوگیری کند.

همه این حقایق، انتخابات آتی را به نقطه عطفی تاریخی برای ترکیه، چه با اردوغان و چه بدون آن، تبدیل می کند. یا اپوزیسیون با شش حزب خود موفق خواهد شد اردوغان و متحدانش را شکست دهد که صفحه جدیدی در تاریخ ترکیه باز خواهد کرد یا اردوغان پیروزی های قبلی خود را از انتخابات نوامبر ۲۰۰۲ تکرار می کند و سرنوشت این جمهوری را رقم می زند که بنا به روحیه شخصی خود پایه های جدیدی را برای آن بنا خواهد کرد.

گفتنی است؛‌ دوره ریاست جمهوری ترکیه پنج ساله است و منتخبان مردم در مجلس ترکیه نیز که ۶۰۰ عضو دارد، در مدت پنج سال بر کرسی می‌نشینند. در این انتخابات ۶۴ میلیون و ۱۱۳ هزار و ۹۴۱ نفر واجد شرایط رای دادن هستند که سه میلیون و ۴۱۶ هزار و ۹۸ نفر از آنها در خارج از کشور ترکیه به سر می برند.

بنا به اعلام شورای عالی انتخابات ترکیه نتایج موقت انتخابات ریاست جمهوری تا ساعت ۲۳:۵۹ روز رای گیری اعلام می شود و اگر در این انتخابات هیچ نامزدی نتواند حداقل ۵۰ درصد آرا را به دست آورد انتخابات به دور دوم کشیده خواهد شد که در آن صورت دور دوم این رقابت سیاسی در روز یکشنبه ۲۸ ماه مِی ۲۰۲۳(۷ خردادماه ۱۴۰۲) بین دو نامزد برتر برگزار خواهد شد.

هفته آینده شاهد انتخابات سراسری سرنوشت سازی در ترکیه خواهیم بود که شکل حکومت در آن و نقش منطقه ای و بین المللی آن را در سال های آینده مشخص خواهد کرد.