«جهان عرب» آرمان فلسطین را رها کرده است؟

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ زمانی که نیروهای رژیم صهیونیستی در سال 1948 برای ایجاد کشور اسرائیل دست به پاکسازی قومی فلسطین زدند، وضعیت مردم فلسطین جهان عرب را شوکه کرد. این امر خشم ملت‌های عرب را برانگیخت که در میان مبارزات ضد استعماری خود به سر می‌بردند و آزادی فلسطین را به مقام یک آرمان عربی رساندند.

اما با تثبیت حکومت های عربی، اعم از جمهوری‌خواه و سلطنتی، کشش و فایده‌ آرمان فلسطین برای رهبران عرب کم کم کمرنگ‌تر شد.

رها شدن فلسطینیان، ارتباط مستقیمی با ماهیت غیر دموکراتیک حکومت های عربی و وابستگی سیاسی مستمر آنها به ایالات متحده، حامی اصلی اسرائیل و پروژه شهرک نشینی-استعماری آن دارد.

در واقع، فلسطین امروز در نظم سیاسی اعراب مانند یک تفکر به نظر می رسد، با بسیاری از کشورها صلح می کنند و روابط خود را با اسرائیل، عادی می کنند.

سانسور آرمان فلسطین و قدس شریف

آرمان فلسطین همواره یک موضوع اصلی در تصور عموم عرب و نمادی از اعمال آزادی بیان بوده است. اما با اقتدارگرایی و تثبیت دولت های عربی، فضای دفاع از آرمان فلسطین کاهش یافته است. افزایش کنترل بر گفتمان عمومی، سانسور فزاینده و تشدید خشونت سیاسی، مخالفت ها را در سراسر جهان عرب خاموش کرده است.

نه تنها درخواست‌ها برای تغییر دموکراتیک در کشورهای عربی متوقف می‌شود، بلکه ابراز همبستگی با فلسطینی‌ها نیز با سرکوب حکومت های عربی مواجه است، زیرا حکومت ها به دنبال کنترل روایت آرمان فلسطین هستند.

هدف از این انحصار در نحوه پرداختن به مبارزات فلسطینی در ملاء عام، سرپوش گذاشتن بر این واقعیت است که رژیم های عربی به طور فزاینده ای از هرگونه تلاش سیاسی قابل توجه برای کمک به فلسطینی ها دست برداشته اند. در عوض، حمایت رسمی به لفاظی های فریبنده و حرکات نمادین محدود شده است تا از رویارویی با اسرائیل و حامی آن، ایالات متحده جلوگیری شود.

در حالی که این امر برای مبارزه فلسطینیان و همبستگی مردمی اعراب با آن مضر بوده است، اما به دولت‌های عربی این امکان را داده است که در میان انبوهی از بیماری‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی که با آن مواجه هستند، انرژی خود را صرف بقای خود کنند.

شکست اسرائیل و آمریکا با اتحاد گروه های مقاومت فلسطین

اما الان و در سال 2023 معادلات جهانی تغییر کرد و اتحاد و همبستگی گروه های مقاومت فلسطین ازجمله جهاد اسلامی، حماس السرایا و... و نمونه جدید آن مبارزه جانانه مردم غزه و کرانه باختری در مدت 5 روز باعث شد که رژیم صهیونیستی دست به دامان کشورهای عربی همچون مصر و عربستان شود تا بلکه با آتش بس بتواند ازین پیکار جان سالم به در ببرد.

با این حال اتحادیه عرب هم بیش از گذشته بر آرمان قدس شریف و حمایت از مردم مظلوم غزه و کرانه باختری معادلات اسرائیلی-آمریکایی را بر هم زدند و نشان دادند که فلسطین تنها نیست و بیگانگان در این سرزمین جایی ندارند.

به نظر می رسد که فلسطینی ها، متحدان عرب خود را در بحبوحه اقتدارگرایی و وابستگی روزافزون رژیم های عربی به ایالات متحده از دست داده اند اما در معادلات جهانی هم این گونه است؟