به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ میراث فرهنگی یکی از دارایی‌های ارزشمند هر جامعه است که هویت و تاریخ آن را نشان می‌دهد. پیشرفت فناوری ورود به دوران دیجیتالیزه شدن آثار فرهنگی را تسهیل کرده است. اما آیا دیجیتالی‌سازی میراث فرهنگی تنها به مزایایی منجر می‌شود یا این داستان خطراتی را نیز به همراه خواهد داشت؟ در این گزارش قصد داریم به بررسی تأثیر فناوری بر میراث فرهنگی بپردازیم.
دیجیتالی‌سازی میراث فرهنگی
ارتقاء دسترسی
با دیجیتالی‌سازی، دسترسی به آثار و اشیاء تاریخی برای عموم افراد آسان‌تر می‌شود. این امکان باعث می‌شود تا افراد از هر جای جهان به میراث فرهنگی دسترسی داشته باشند و بنابراین معرفی تاریخ هر کشور با سهولت بیشتری به پیش خواهد رفت.
حفظ و نگهداری
فرآیند دیجیتالی‌سازی آثار فرهنگی موجب حفظ بهتر آثار فرهنگی می‌شود. اثری که در محیط دیجیتالی ثبت شده باشد، از آسیب‌های طبیعی و فیزیکی محافظت می‌شود و امکان بازسازی آن نیز در صورت نیاز وجود خواهد داشت.
اشتراک‌گذاری آسان
دیجیتالی‌سازی آثار فرهنگی به اشتراک‌گذاری آسان‌تر محتوا با دیگران کمک می‌کند. این امکان باعث می‌شود تا دانش و اطلاعات مرتبط با میراث فرهنگی به راحتی با سایر افراد به اشتراک گذاشته شود.
خطرات دیجیتالی‌سازی میراث فرهنگی
از بین رفتن تجربه واقعی
دسترسی به آثار فرهنگی به صورت دیجیتالی ممکن است باعث از بین رفتن تجربه واقعی ارتباط با آثار فرهنگی شود. ارتباط مستقیم با اشیاء و آثار تاریخی نه تنها جذابیت را افزایش می‌دهد بلکه ارتباط عمیق‌تری را نیز فراهم می‌کند.
خطر افتراقی
عدم دسترسی برخی افراد به فضای دیجیتالی باعث می‌شود که این افراد از فرصت‌های دسترسی به محتواهای فرهنگی محروم شوند. این امر می‌تواند باعث افزایش افتراق فرهنگی شود.
تعادل میان دیجیتالی‌سازی و حفظ ارزش‌ها
برای حفظ ارزش‌های فرهنگی در دنیای دیجیتال، نیازمند تعادلی میان هر دو بُعد هستیم. از یک طرف، دیجیتالی‌سازی می‌تواند دسترسی و اشتراک‌گذاری را تسهیل کند و از طرف دیگر، حفظ تجربه‌های ارتباطی و تجسمی اهمیت دارد.
دیجیتالی سازی میراث فرهنگی بدون شک همانگونه که دارای مزایا و فواید زیادی است، اما همچنین معایب و چالش‌هایی نیز به همراه دارد.
معایب دیجیتالی سازی میراث فرهنگی
۱- فراموشی مهم ها: با توجه به حجم زیاد اطلاعاتی که به صورت دیجیتالی ثبت می‌شوند، احتمال فراموشی مهمترین و معرکه‌ترین عناصر میراث فرهنگی وجود دارد.
۲- زمینه‌سازی برای تغییرات نادرست: دیجیتالی سازی ممکن است زمینه‌سازی برای اشتباهات و تغییرات نادرست در اطلاعات میراث فرهنگی شود که به‌طور دائمی تاثیر منفی بر معنا و ارزش آن‌ها خواهد داشت.
۳- ابراز نگرانی‌های حریم شخصی: در صورتی که اطلاعات حاوی مواردی از قبیل اطلاعات شخصی یا حساس به صورت دیجیتالی منتشر شوند، حفظ حریم شخصی افراد مورد تهدید قرار می‌گیرد.
۴- تکثیر نسخه‌های غیرصحیح: در محیط دیجیتال، تکثیر نسخه‌های غیرصحیح یا تغییر تاریخچه مواردی است که ممکن است به ازای هر نسخه، یک تعداد نسخه‌های جعلی تولید شود و این امر می‌تواند به تضعیف اعتبار موارد میراث فرهنگی منجر شود.
۵- ابراز گرایش‌های فرهنگی: در صورتی که تصمیم به دیجیتالی سازی میراث فرهنگی بر اساس گرایش‌های یک جامعه خاص گرفته شود، ممکن است اطلاعاتی که به دلایل فرهنگی، سیاسی یا اجتماعی مهم هستند، نادیده گرفته شوند.
۶- وابستگی به فناوری: انتقال میراث به دنیای دیجیتالی مستلزم استفاده از فناوری است و این موضوع ممکن است به وابستگی بیش از حد به فناوری و نیاز به منابع مالی و فنی زیاد منجر شود.
در نهایت، باید به دقت به مزایا و معایب دیجیتالی سازی میراث فرهنگی نگاه کرد و تصمیم‌گیری منطقی و هوشمندانه را در این زمینه انجام داد.
در مجموع در دنیای پیچیده و پر تغییر امروزی، دیجیتالی‌سازی میراث فرهنگی می‌تواند ابزاری مؤثری برای حفظ و دسترسی به اصل میراث فرهنگی باشد. با این حال، لازم است که این فرآیند با احتیاط و توجه به ارزش‌های فرهنگی انجام شود تا جنبه‌های مهم و ارزشمند میراث از دست نرفته و برعکس کلیه موارد آن همواره بخوبی حفظ و نگهداشت شود.