سید علی مرتضوی کارشناس انرژی در گفتگو با خبرنگار اقتصادی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ درباره حجم بسیار بالای مصرف انرژی در کشور اظهار کرد: ایران بزرگ‌ترین دارنده ذخایر گازی و چهارمین دارنده ذخایر نفتی دنیا به شمار می‌رود. میدان‌هایی که این حجم از ذخایر نفت و گاز ایران را در خود جای‌داده‌اند در پهنه گسترده‌ای از کشور از آب‌های کم‌عمق خلیج‌فارس تا آب‌های عمیق دریای خزر و همچنین مناطق خشکی قرار دارند؛ این در حالی است که وجود منابع گازی در کشور دلیلی بر مصرف بی‌رویه آن ندارد و وجود منابع به معنی آن نیست که ما به یک منبع بی‌نهایت گاز متصل هستیم.
مصرف گاز در کشور ما ۶ برابر متوسط جهانی است
وی ادامه داد: کشور ما با جمعیت حدود ۸۵ میلیون نفر معادل چین یک میلیارد و چهارصد میلیون‌نفری گاز مصرف می‌کند. مصرف بی‌رویه که یک علت آن ارزانی گاز است باعث شده در بعضی فصول سال با ناترازی گاز مواجه شویم در کوتاه‌مدت هر چند با ارائه راهکارها و تلاش‌های مضاعف این وضعیت را پشت سر می‌گذاریم و با قطع گاز صنایع یا محدودسازی در ارائه خدمات به آنها از فرصت‌های ارزش‌آفرین اقتصادی صرف‌نظر می‌کنیم؛ اما چنان که فکری اساسی نشود و اقدامات مؤثر برای رفع این ناترازی با تأخیر مواجه شود؛ اثرات آن جبران‌ناپذیر و سنگین‌تر می‌شود.
بیشتر بخوانید:
مصرف گاز در کشور ما ۶ برابر متوسط جهانی است/ گاز ۱۷۰ گرما تاب در محیط‌های باز شهری قطع شد
این کارشناس انرژی با اشاره به اهمیت بهینه‌سازی مصرف گاز، اتخاذ سیاست‌های قیمتی را راهکاری اساسی در جهت باید برنامه‌ریزی برای بهره‌مندی بهینه از گاز را در دستور کار خود قرار دهیم. یکی از راهکارهای مؤثر در پاسخگویی به حال مشکل ناترازی و افزایش سهم صادرات و تجارت، مدیریت مصرف و صرفه‌جویی است، الگوی نادرست مصرف خانگی و صنعتی باعث شده که مصرف در ایران به‌هیچ‌وجه بهینه و به‌اندازه نباشد و همه آنچه را که تولید می‌کنیم به مصرف برسانیم. یارانه زیاد انرژی در کشور و ارزان بودن آن در مقایسه با سایر کشورهای جهان سبب شده تا از بخش‌های خانگی گرفته تا صنایع و نیروگاه‌ها عزمی برای بهینه‌کردن مصرف نداشته باشند. درست است منابع عظیم گازی داریم؛ ولی گاز فقط برای سوختن نیست؛ بلکه برای ساختن است.
قیمت پایین گاز باعث شده قدر این نعمت الهی را ندانیم
وی ادامه داد: به‌راحتی در دسترس قرارگرفتن و قیمت پایین گاز باعث شده قدر این نعمت الهی در کشور به‌خوبی دانسته نشود. گاز موتور محرک اقتصادی است و استفاده صحیح آن حجم گستره‌ای از اشتغال را در کشور ایجاد می‌کند. قیمت ارزان گاز در صنایع هم دردسرساز شده و صنایع گاز ارزان دریافت می‌کنند؛ ولی تولیدی آنها به ارزش‌افزوده کشور کمکی نمی‌کند. قیمت ارزان گاز به طور مثال در صنایع پتروشیمی باعث شده آنها متانول با حجم بالا تولید کنند که بیش از نیاز کشور بوده و به قیمت ارزان هم بفروشند. همین گاز ارزان که پتروشیمی‌ها دریافت می‌کنند کشورهای همسایه حاضرند با نرخ‌های بالاتر از ما بخرند درحالی‌که شرکت‌های پتروشیمی که بیشتر آنها هم خصوصی شده‌اند گاز را به ریال می‌خرند و محصولات خود را با درآمد ارزی صادر می‌کنند.
این کارشناس انرژی در ادامه با اشاره به اینکه خام‌فروشی حرفه اصلی صنایع ما شده است؛ اظهار کرد: بخش بزرگی از صنایع پتروشیمی کشور در حلقه اول ارزش‌افزوده قرار دارند؛ یعنی فقط فرآورده را تولید می‌کنند که چیزی شبیه خام‌فروشی است؛ یعنی ارزش‌افزوده بالایی تولید نمی‌کنند و کالای نهایی که ایجاد می‌شود و صادر می‌شود به‌عنوان ماده اولیه واحدهای پتروشیمی خارجی مورداستفاده قرار می‌گیرند؛ بنابراین تمام سودی که دارند از رانت گاز ارزان است، پتروشیمی‌ها گاز ارزان را تبدیل به سود فراوان برای خود از محل خام‌فروشی می‌کنند.
تعرفه‌گذاری پلکانی پرمصرف‌ها؛ راهکار کنترل مصرف انرژی
وی در پایان گفت: برای اصلاح این روند در بخش خانگی به کمک سیاست‌های قیمتی در بخش پرمصرف‌ها شیب مصرف را باید کاهش داد که سازوکار تعرفه‌گذاری پلکانی پرمصرف‌ها که دو مرحله از آن اجرایی شده است، بستر بهینه‌سازی مصرف در بخش پرمصرف جامعه را فراهم خواهد کرد؛ همچنین در بخش صنعتی، باید بر روی اعطای مشروط یارانه‌های انرژی کار شود تا بتوانیم علاوه بر اعطای یارانه انرژی به صنایع جهت رقابت‌پذیری به توسعه صنعتی نیز بپردازیم.
بیشتر بخوانید:
هدف از تعرفه‌گذاری پلکانی حامل‌های انرژی چیست؟/ اصلاح قیمت، مصرف انرژی در کشور را مدیریت می‌کند