به گزارش خبرنگار اجتماعی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ سازمان ملل متحد "یونسکو" ۸ سپتامبر را روز جهانی سواد آموزی نامگذاری کرد، یکی از شاخص‌های رشد در جوامع متمدن، میزان بهره‌مندی مردم آن کشور از حداقل سواد نوشتن و خواندن است بدیهی است مبارزه با بی‌سوادی نه تنها در مقوله توسعه فرهنگی به عنوان نخستین گام قلمداد می‌شود، بلکه در حوزه‌های اجتماعی و اقتصادی و سیاسی نیز حائز اهمیت ویژه‌ای است، هر چه افراد جامعه به سمت باسوادی شدن پیش روند، یقیناً سیر تحول و رویکرد آن جامعه به سمت مفهوم توسعه امری سریع‌تری خواهد بود.
در حال حاضر بیش از 775 میلیون بزرگسال در سراسر جهان با کم سوادی و بی سوادی دست و پنجه نرم می کنند که دو سوم این تعداد را زنان تشکیل می دهند,بزرگداشت روز جهانی سوادآموزی راه هوشمندانه ای برای افزایش آگاهی از ارزش سوادآموزی، و تشویق کودکان و بزرگسالان به توسعه مهارت های سوادآموزی است.
روز جهانی سوادآموزی به‌طور خاص بر رابطه بنیادین بین سوادآموزی و صلح متمرکز شده است، این رویکرد با شرایط آشفته ما در این مقطع زمانی، بسیار هم‌خوانی دارد وکشورهایی که خشونت در آنها متداول است، دارای کمترین نرخ سواد آموزی در جهان‌اند.
سواد آموزی از نگاه اسلام
اسلام، دینی است که با امر به خواندن اعلام وجود کرد و در نخستین آیات آسمانی اش پس از توحید، از تعلیم و قلم سخن به میان آورد و آخرین هدیه پروردگار برای زمینیان نیز یک کتاب است اسلام، پرچم دار مبارزه با بی سوادی است و از بزرگ ترین حامیان دانش اندوزی؛ تا آنجا که پیامبر اسلام(ص) در نخستین اقدامات خود پس از اولین پیکار نظامی با مشرکان، آموزش خواندن و نوشتن به ده مسلمان را بهای آزادی اسیران باسواد اعلام می کند و با این دستور، در عمل، پرچم دار مبارزه با بی سوادی می شود.
مبارزه با بی‌سوادی در ایران
پس از پیروزی انقلاب اسلامی با صدور فرمان حضرت امام خمینی (ره)، نهضت سواد آموزی در ٧ دی ماه ١٣٥٨ شروع به کار کرد و با تشکیل کلاس‌های سوادآموزی، امکان تشکیل کلاس را در تمام نقاط کشور به وجود آورد.
از زمان تشکیل تا کنون، نهضت سوادآموزی با توجه به محرومیت بیشتر زنان از نظر سواد و آموزش نسبت به مردان، در راستای اهداف آموزش برای همه و به منظور کاهش اختلاف وضعیت سواد و آموزش بین زنان و مردان، حدود ٧/٨٢ درصد فعالیت خود در سال ١٣٨٥ در دوره مقدماتی، ٦/٨٦ درصد در دوره تکمیلی، ٥/٨٩ دصد در دوره پایانی، ٩٠ درصد در دوره پنجم بزرگسال و در مجموع ٥/٨٥ درصد از مجموع دوره‌ها را به زنان اختصاص داده است.
روز جهانی سواد آموزی ۲۰۲۳
روز جهانی سوادآموزی در سال ۲۰۲۳ به دنبال تحقق توسعه پایدار سازمان ملل متحد برگزار می‌شود که بر اهمیت آموزش و یادگیری مادام‌العمر تأکید دارد، این روز همچنین فرصتی برای تأمل درباره نقش سواد در ساختن جوامعی فراهم می‌کند، که فراگیرتر، آرام‌تر، عادلانه‌تر و پایدارتر باشند. موضوع انتخاب شده برای روز جهانی سوادآموزی ۲۰۲۳ نیز «ترویج سوادآموزی برای جهانی در حال گذار: ساختن پایه برای جوامع پایدار و صلح‌آمیز» است.
این روز همچنین با شناسایی و انتشار دانش، تجربیات و راه‌حل‌های مرتبطی به پیشرفت جوامع پایدارتر و هماهنگ‌تر کمک می‌کند که پتانسیل تحول‌آفرین سواد را برای بهبود سیستم‌های گسترده، اثربخشی برنامه‌ها، غنی‌سازی محتوا و کاربردهای عملی نمایان می‌کند.
کاهش ۲۳.۵ درصدی شکاف باسوادی بین جمعیت شهری و روستایی
رضا مراد صحرایی وزیر آموزش و پروش در این باره اظهار داشت : حضرت امام خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز به تبعیت ازحضرت امام خمینی (ره) رسالت نهضت سوادآموزی را در درجه اول بر «گسترش سوادآموزی» و در درجه دوم «تعمیق سوادآموزی» عنوان کردند. هدف این تعریف هدفمند ساختن سواد، حصول اطمینان از اینکه آموزش منجر به تغییرات معناداری در زندگی فراگیران می شود بوده است که با درک جهان معاصر از سواد همسو است.
بر اساس این رویکرد، سازمان نهضت سوادآموزی در برنامه درسی خود تجدید نظر کرده است تا آن را بیشتر با نیازهای زندگی فراگیران مرتبط کند. برای تحقق این امر دوره‌های تخصصی برای زنان روستایی و عشایری، کشاورزان، سربازان، کارگران، صنعتگران و حتی کلاس‌های ویژه برای زندانیان ایجاد شده است.
مردای یادآور شد : امروزه جمهوری اسلامی ایران در زمینه آموزش بزرگسالان، روش‌های آموزشی و توسعه محتوا گام‌های مهمی برداشته است. باید پذیرفت که سازمان نهضت سوادآموزی جمهوری اسلامی ایران می‌تواند به عنوان یک نقطه کانونی ارزشمند برای دیپلماسی آموزشی عمل کند و دانش و تجربه ارزشمند خود را به اشتراک بگذارد.
سواد آموزی نخستین گام برای پیشرفت
معاون سواد آموزی اداره كل آموزش و پرورش میگوید: از جمله مهمترین نیازها برای پیشرفت هر كشوری، موضوع سطح سواد و آموزش مباحث علمی است كه این مساله در ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی به فرمان امام راحل توسط درخت تنومند نهضت سواد آموزی دنبال شد. حجت الاسلام و المسلمین محمد رضا قاسمی نیا، افزود: نظام جمهوری اسلامی در اولویت برنامه های خود، راهبرد عدالت علمی و آموزش برای همه را دنبال می كند و به همین دلیل می كوشد با استفاده از ظرفیت نهضت سواد آموزی، نرخ باسوادی در كشور روز به روز افزایش یابد.
وی ادامه داد: برای رسیدن به نقطه مطلوب در فعالیت های آموزشی نهضت سواد آموزی باید روحیه جهادی در میان فعالان این حوزه روز به روز تقویت و از هرگونه بروكراسی و تشریفات اداری كه مانع انجام كار است، پرهیز شود.
قاسمی نیا بیان كرد: برای تقویت جایگاه نهضت سواد آموزی باید حوزه های علمیه، دانشگاه ها، مدارس، مساجد، نخبگان، هیات های مذهبی و همه خردمندان وارد میدان شوند چرا كه ریشه كن كردن بی سوادی در كشور، موضوعی ملی است و اختصاص به یك نهاد خاص ندارد.
گفتنی است؛ سواد و آگاهی و دانش یک جامعه به منزله چراغی است که می توان از نور آن استفاده کرد و راه زنده گی را بصورت درست تر آن پیمود. دسترسی به توسعه همه جانبه، عبور از خط فقر و فجایع انسانی تنها با آموختن سواد، دانش و آگاهی امکان پذیر است، در مقطعی از زمان که شعارهای صلح و مصالحه و پشت سر گذاشتن دوران جنگ و دربدری برای ما جدی شده، توسعه سواد آموزی می تواند به حیث یک قوه عامل و موثر در راستای تحقق این آرمان بشری و کشوری عمل نماید و باید باید برای توسعه سواد آموزی، دولت از هر گونه تلاش ممکن دریغ نورزد .