کمبودها و مشکلات عجیب تایر در ایران/ اختلاف بیش از ۱۰۰ درصدی قیمت بازار با کارخانه

به گزارش خبرنگار اقتصادی شبکه اطلاع‌رسانی راه دانا؛ وضعیت بد توزیع لاستیک خودرو چه در تایرهای رادیال خودروهای سواری و چه در زمینه خودروهای سامانه حمل‌ونقل و عدم احترام به مشتری و سرگردانی خریداران به دلیل کمبود لاستیک برای خرید هم در سامانه‌های فروش اینترنتی یا نمایندگی‌ها و در سنترهای توزیع تایر شرکت‌های تایرساز باعث آزار مردم شده است و این روزها موضوع ساماندهی و  رسیدگی به آن به‌عنوان مطالبه‌ای عمومی از دولت در صدر خواسته‌های مردم قرار گرفته است.

بیشتر بخوانید:

لاستیک بازهم گران شد/ اختلاف قیمت بازار با کارخانه

این مشکلات وقتی بیشتر به چشم می‌آید که خریدار به دنبال خرید تایر است و مشاهده می‌کند که موجودی محصولات سامانه فروش آنلاین لاستیک بارز به اتمام رسیده است؛ کویر تایر نیز با قراردادن اعلامیه‌ای در سایتش از توقف فروش آنلاین لاستیک دولتی خبر داده است و همچنین خیلی از خریدارانی که از طریق ایران‌تایر و یزد تایر اقدام کرده اند، پس از مدت‌ها دستشان به لاستیک دولتی با نرخ مصوب نمی‌رسد و این تراژدی همچنان ماه‌هاست که ادامه‌دار است.

مشکل اصلی اینجاست که در سال‌های اخیر با وجود افزایش قیمت تایر باز هم توزیع به‌اندازه کافی نبوده و نیست و این خود بر مشکلات این بازار می‌افزاید.

مشاهدات میدانی خبرنگار راه دانا از بازار لاستیک‌فروش‌های سرچشمه نشان می دهد، آدم‌های سند به دست زیادی جلوی در نمایندگی‌های شرکت‌های واردکننده یا تولیدکننده لاستیک صف کشیده‌اند؛ مردمی که بعضاً از ساعت ۵ صبح جلوی این نمایندگی‌ها، لیست اسامی می‌نویسند و به‌نوبت صبر می‌کنند تا شاید به ۳۰ نفر اول صف دو حلقه لاستیک دولتی برسد.

با وجود اینکه برخی شرکت‌ها آن هم به‌صورت محدود اقدام به توزیع لاستیک با قیمت مصوب کرده‌اند؛ ولی اختلاف قیمت لاستیک در بازار آزاد و نرخ دولتی آن به‌قدری است که پای دلالان را به این بازار پر التهاب بازکرده است.

کاهش تولید و توزیع لاستیک

محسن صفدری مدیرکل صنایع شیمیایی و پلیمری وزارت صمت در گفتگویی با اشاره به کاهش تولید و توزیع لاستیک به واحدهای صنفی منتخب گفت: در پنج‌ ماهه اخیر به دلیل مشکلات تأمین ارز تولید لاستیک سواری حدود ۱۰ درصد کاهش‌ یافته که با پیگیری‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت این مشکل تا حدودی برطرف شده است.

وی بیان کرد: یکی دیگر از مشکلات وجود نظام توزیع سنتی در این بخش است که باید معاونت خدمات وزارت صمت برای ساماندهی نظام توزیع تدابیری بیندیشد، چرا که تولیدکنندگان با قیمت‌های مصوب سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان محصول را به حلقه بعدی تحویل می‌دهند و در انتهای زنجیره توزیع، لاستیک با قیمت بالاتر از قیمت مصوب به دست مصرف‌کننده می‌رسد.

از تیرماه روند تولید، کاهشی شده است

مصطفی تنها، سخنگوی انجمن صنفی تولیدکنندگان تایر، درباره این موضوع به خبرنگار اقتصادی شبکه اطلاع رسانی راه دانا اظهار کرد: واقعیت این است که صنعت تایر در سه‌ماهه ابتدایی سال جاری، هر ماه نسبت به ماه پیش از آن، روند افزایشی تولید داشته است؛ اما از تیرماه روند تولید، متأسفانه کاهشی شده است و علت اصلی این کاهش تولید عدم تأمین به‌ موقع ارز توسط بانک مرکزی است.

وی توضیح داد: تأمین قطره چکانی ارز طی سه ماه اخیر نیز طبیعتاً نتوانسته مشکل را به‌صورت ریشه‌ای و از پایه‌ حل کند.

وی افزود: صنعت تایر برای حفظ خود نیاز به سالانه ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلیون دلار ارز دارد؛ بدین معنا که به‌صورت میانگین ماهیانه ۲۵ میلیون دلار نیاز است. این در حالی است که طی پنج‌ماهه نخست سال جاری تنها ۶۰ میلیون دلار ارز به طرف‌های تجاری و تأمین‌کنندگان این صنعت تخصیص شده است.

این مقام صنفی تأکید کرد: باتوجه‌به توقف روند افزایشی تولید، عرضه نیز به‌تبع کاهشی شده است که این ممکن است بازار را با کمبود بیشتری مواجه کند.

تأخیر در تحویل، ناشی از مشکلات ارزی است

وی در رابطه‌ با تأخیر در تحویل تایرهای دولتی خریداری شده توسط متقاضیانی که در سامانه شرکت‌ها ثبت‌نام کرده‌اند، نیز گفت: این تأخیر در تحویل هم ناشی از همین مشکلات ارزی و کاهش تولید و تأمین به‌موقع نیاز بازار است؛ معمولاً بعضی کارخانه‌ها که فروش اینترنتی دارند، سامانه فروش را تا ظرفیت تولید ۳۰ الی ۴۰ روز باز می‌گذارند و سپس می‌بندند تا تعهدات را ادا کرده و سپس دوباره در سامانه ثبت‌نام کنند.

سخنگوی انجمن صنفی تایر سازان توضیح داد: زمانی که در طول ماه مواد اولیه کافی برای تولیدِ برنامه‌ریزی شده به کارخانه واصل نشود، طبیعتاً تولید را کاهش می‌دهند تا از توقف تولید به علت اتمام مواد پیشگیری کنند و فرصتی ایجاد شود تا مواد جدید واصل شود؛ حال اگر به‌موقع ارز تأمین نشده باشد، این فاصله زمانی بیشتر شده و به علت کاهش تولید، تعهدات نیز با تأخیر بیشتری قابل تأمین هستند.

تنها گفت: لازم به ذکر است که وضعیت تأمین ارز در سه‌ماهه اول متناسب با نیاز نبود؛ اما کارخانه‌ها این امکان را داشتند تا از ذخایر و موجودی انبارهای خود تولید را کاهش ندهند و به امید دریافت ارز تولید را سرپا نگه دارند؛ اما با عدم تأمین به‌موقع ارز، پس از این بازه زمانی سه‌ماهه و عدم تحقق تخصیص ارز، کارخانه‌ها به‌تدریج مجبور به کاهش تولید شدند.

این مقام صنفی با تأکید بر اینکه متأسفانه ثابت نگه‌داشتن طولانی‌مدت قیمت‌های تایر علی‌رغم روند فزاینده قیمت نهاده‌های تولید، انگیزه تولیدکنندگان را برای افزایش تولید می‌کاهد، گفت: پس از آنکه مبنای نرخ ارز پتروشیمی‌ها ناگهان افزایش یافت. این موضوع در مجموع سبب افزایش حدوداً ۳۵ درصدی قیمت محصولات گوناگون پتروشیمی که در صنعت تایر استفاده می‌شود، شد.

حل مشکل توزیع تایر به عنوان مطالبه‌ای عمومی مطرح است

به گزارش راه دانا، با نیم‌نگاهی به وضعیت توزیع تایر و مشکلات عرضه قطره چکانی به نظر می‌رسد، این طرح‌های توزیعی تایر صرفاً نمایشی است و بیشتر خریداران در نهایت مجبور به تهیه تایر به نرخ آزاد می‌شوند و این مصرف‌کننده است که با وجود تخصیص ارز از بیت‌المال و دارایی‌های مردم پس از سرگردانی‌های زیاد مجبور به تهیه تایر به چندبرابر نرخ مصوب می‌شوند. حال این سؤال مطرح است که نقش وزارت صمت و سازمان‌ها و نهادهای هم عرض در این بی‌سامانی چقدر است؟

بیشتر بخوانید:

‌عرضه لاستیک با نرخ مصوب در سامانه تخصیص تایر

دلیل کمبود تایر در بازار چیست؟

با وجود تغییر چندین باره قیمت تایر، به دلیل وجود مشکلاتی تولیدکنندگان موفق به تأمین این کالای اساسی نشده‌اند تا جایی که حل این مشکل به عنوان مطالبه‌ای عمومی مطرح شده است.