به گزارش خبرنگار شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ خبر تلخ و شوکه کننده قتل داریوش مهرجویی و همسرش چند روزی است که فضای خبری رسانه های کشور را به خود اختصاص داده و هر رسانه ای بنا بر ذوق و به پاسداشت یک عمر فعالیت هنری این کارگردان فقید، در حال انتشار گوشه ای از هنرنمایی های مهرجویی بزرگ هستند تا نگذارند یاد و راه این بزرگ مرد سینمای ایران به خاموشی کشیده شود.
به همین بهانه مرور کوتاهی داریم بر همه سیمرغ هایی که استاد مهرجویی برای فیلم های خود در جشنواره فیلم فجر به یادگار برده است؛ هرچند پیش از انقلاب داریوش مهرجویی فیلم های مهم و تاثیرگذاری همچون «گاو، آقای هالو، پستچی و دایره مینا» را ساخته و جوایز فراوانی برای آنها کسب کرده، اما در این گزارش قرار است به سیمرغ هایی که از فجر به خانه برده، اشاره کنیم.
«هامون» و تولدی برای خسرو شکیبایی
فیلم سینمایی «هامون» در سال ۶۸ به نویسندگی، تهیه کنندگی و کارگردانی داریوش مهرجویی ساخته شد؛ فیلمی که خسرو شکیبایی و بیتا فرهی را به سینمای ایران معرفی کرد. بازی درخشان شکیبایی در این فیلم باعث شد که سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد را بگیرد و سرنوشت بازیگری اش تغییر کند. حمید هامون ( با بازی شکیبایی) در حال نوشتن رساله دکترای خود با موضوع عشق و ایمان است و در این میان دچار سرگشتگی ها و کابوس های فراوانی می شود تا از بین دنیا طلبی و ارمان خواهی یکی را انتخاب کند. مهرجویی در گفت و گویی اظهار کرده بود که داستان این فیلم را با الهام از «بوف کور» صادق هدایت نوشته است.
هر چند این فیلم نتوانسته مخاطبان عمومی را درگیر خود کند، اما بارها توسط منتقدان و مجلات فیلم، به عنوان یکی از بهترین فیلم های تاریخ سینمای ایران معرفی شده است؛ «هامون» برای مهرجویی دو سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه و کارگردانی را به همراه داشت. علاوه بر این جوایز، سیمرغ بهترین تدوین، فیلمبرداری و جایزه ویژه هیات داوران نیز آن سال به «هامون» رسید تا فیلم برتر جشنواره آن سال لقب بگیرد.
خسرو شکیبایی، بیتا فرهی، عزت الله انتظامی، فتحعلی اویسی، جلال مقدم، سیما تیرانداز و پانته آ بهرام از بازیگران «هامون» مهرجویی بودند.
«سارا» و شروع سه گانه زنانه مهرجویی
بعد از بازی خوب زوج شکیبایی و فرهی در «هامون»، داریوش مهرجویی بار دیگر از این زوج در فیلم سینمایی «بانو» استفاده می کند هرچند بار درام فیلم برعهده بیتا فرهی در نقش «بانو» است؛ بعد از آن مهرجویی سراغ ساخت سه گانه ای زنانه می رود و با اقتباس از فیلمنامه های موفق، سه فیلم «سارا، پری و لیلا» در کارنامه مهرجویی جا خوش می کنند.
مهرجویی فقید، فیلم سینمایی «سارا» را در سال ۷۱ کلید می زند؛ فیلمی که داستان آن از نمایشنامه «خانه عروسک» هنریک ایبسن الهام گرفته بود. نیکی کریمی که در سال ۶۹ با فیلم «عروس» بهروز افخمی تبدیل به ستاره جوان سینما شده و طرفداران بسیاری دارد، حالا در نقش «سارا» و در کنار امین تارخ و خسرو شکیبایی گروه بازیگران چهره این فیلم را تشکیل می دهند.
«سارا» که جوایز خارجی زیادی را برای مهرجویی از جمله صدف طلایی بهترین فیلم چهل و یکمین جشنواره فیلم سن سباستین، بالن نقره‌ای بهترین فیلم جشنواره سه قاره فرانسه و جایزه هنری‌ترین فیلم جشنواره بین‌المللی فیلم حراره زیمباوه را به ارمغان آورده، در جشنواره فیلم فجر با سه نامزدی برای بهترین فیلم، کارگردانی و بهترین بازیکر نقش اول زن، سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه را برای مهرجویی و سیمرغ نقش مکمل زن را برای یاسمین ملک نصر به همراه داشت.
«پری»
اما مهرجویی بعد از موفقیت «سارا» به سراغ دومین فیلم زنانه خود با عنوان «پری» رفت؛ فیلمی اقتباسی از رمان «فرانی و زویی» و داستان کوتاهی از دیوید سالینجر با بازی نیکی کریمی این بار در نقش «پری».
پری که دانشجوی فعال و ممتاز رشته ادبیات است، با خواندن کتابچه ای که مربوط به سیر و سلوک عارفی گمنام است، دچار تغییر و تحولات فکری روحی می شود و تصمیم می گیرد تا مسیر زندگی اش را عوض کند؛ به سبک برادر بزرگش، دنیا گریز می شود، شروع به روزه گرفتن های طولانی و ذکر گفتن های فراوان می شود و اصطلاحا سعی می کند تارک دنیا شود، اما برادر دیگرش داداشی با بازی علی مصفا سعی می کند به پری کمک کند تا از سردرگمی هایش نجات پیدا کند و با مفهوم واقعی دین آشنا شود.
«پری» برای مهرجویی سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی را به همراه دارد.
«لیلا»
داریوش مهرجویی در تکمیل سه گانه زنانه خود «لیلا» را در سال ۷۵ جلوی دوربین می برد؛ این بار برخلاف سارا و پری که نیکی کریمی در نقش اول آنها بازی کرده، لیلا حاتمی جوان در نقش اول این فیلم حاضر می شود. حاتمی که پیش از لیلا فقط در دو فیلم کمال الملک و دلشدگان پدر، آن هم در سن پایین بازی کرده، عملا با «لیلا» به سینمای ایران به عنوان بازیگر حرفه ای معرفی می شود؛ این همکاری بعدها در سه فیلم دیگر مهرجویی یعنی میکس، آسمان محبوب و نارنجی پوش تکرار می شود.
مهرجویی فیلمنامه «لیلا» را به مانند دو فیلم قبلی خود، با اقتباس از داستانی نوشته مهناز انصاریان می نویسد وعلاوه بر لیلا حاتمی، بازیگران دیگری همچون علی مصفا، جمیله شیخی، محمدرضا شریفی نیا، شقایق فراهانی، توران مهرزاد و امیر پایور در این فیلم به ایفای نقش پرداخته اند.
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش دوم زن برای جمیله شیخی، دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اول زن برای لیلا حاتمی جوان از جشنواره فیلم فجر و دو تندیس بهترین فیلمنامه و کارگردانی از اولین جشن خانه سینما برای مهرجویی و لیلای او کنار گذاشته شد.
کمدی «مهمان مامان»
داریوش مهرجویی که استاد اقتباس سینمای ایران نام دارد، فیلم کمدی خانوادگی، شیرین و مخاطب پسند «مهمان مامان» را در سال ۸۲ کلید زد؛ فیلمی که بر اساس داستانی از هوشنگ مرادی کرمانی اقتباس شده بود و بازیگران زیادی از جمله گلاب آدینه، حسن پورشیرازی، پارسا پیروزفر، امین حیایی، فریده سپاه منصور، نسرین مقانلو، ژاله علو، آفرین عبیسی و علیرضا جعفری دران به ایفای نقش پرداخته اند.
دو کمدی خانوادگی مهمان مامان و اجاره نشین های مهرجویی از پرمخاطب ترین و محبوب ترین کارهای این کارگردان فقید است که بارها از تلویزیون نیز پخش شده است.
هرچند این فیلم در جشنواره فیلم فجر و در رشته های متعددی همچون بهترین کارگردانی، فیلمنامه، بازیگر نقش اول زن و مرد در بهترین ها و مکمل نامزد جایزه شده بود، اما درنهایت سیمرغ بهترین فیلم جشنواره به «مهمان مامان» رسید.
«سنتوری» و داغی برای مهرجویی
اما فیلم سینمایی «سنتوری» که به گفته بسیاری اگر به اکران می رسید، می توانست یکی از پرفروش های تاریخ سینمای ایران باشد، پس از اکران در جشنواره فیلم فجر با مخالفت هایی در اکران مواجه شد و این کشمکش های بیهوده، آنقدر ادامه پیدا کرد تا سی دی قاچاق فیلم در خیابان ها دست به دست شد و عملا فاتحه اکران فیلم خوانده شد!
بهرام رادان که نقش علی سنتوری را بازی کرده بود، سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول مرد را در جشنواره فیلم فجر از آن خود کرد و سیمرغ بهترین فیلم از نگاه تماشاگران همان جشنواره نیز به داریوش مهرجویی رسید.
«نارنجی پوش»
داریوش مهرجویی کمدی سیاه «نارنجی پوش» را در انتهای دهه ۸۰ کلید زد؛ فیلمی با بازی حامد بهداد، لیلا حاتمی، میترا حجار و داستان یک عکاس مطبوعات بود که به دلیل اهمیت حفظ محیط زیست، کارش را کنار می گذارد و با پوشیدن لباس نارنجی رفتگری، حسابی در شهر سر و صدا می کند.
جایزه ویژه هیات داوران و سیمرغ بهترین تدوین از جوایز این فیلم در جشنواره فیلم فجر بود.