به گزارش خبرنگار سیاسی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ جریان اصلاح طلب که همواره در موضوع نزدیکی به دیدگاه های امام خمینی (ره) خود را مدعی می دانست، هیچگاه نتوانست مرز شفاف و روشنی برای نزدیکی به دیدگاه های بنیانگذار انقلاب اسلامی ترسیم کند.

هر زمان که به مصلحت مواضع سیاسی اش بود، خود را نزدیک به مواضع امام خمینی معرفی کرد و هر زمان که به قدرت دست پیدا کرد، دیدگاه های امام خمینی را رادیکالی و مخالف دموکراسی معرفی کرد.

با این حال، اما همواره جریان سیاسی مقابل را متهم کرد که با دیدگاه های امام خمینی در تضاد است و زاویه 180 درجه ای دارد.

حال در این روزها که اصلاح طلبان، بازنده از حمایت بی چون و چرا از دولت حسن روحانی، میدان سیاست را به مردم باخته اند، خود را از قدرت دور دیده و در تلاش هستند تا فرصتی برای بازگشت به قدرت پیدا کنند. در این میان کلید واژه های خالص سازی، تحریم انتخابات، رد صلاحیت کاندیداهای انتخابات مجلس، زاویه داشتن جریان انقلابی دیدگاه امام خمینی و اینکه امام خمینی قائل به مشارکت مردم با هر دیدگاهی بود را به عنوان بهترین گزینه برای جلب سرمایه اجتماعی از دست رفته به کار بستند.

آیا دیدگاه اصلاح طلبان واقعا با دیدگاه امام خمینی یکی است؟

دوم خرداد سال 76 کشور با یک تحول جدی در عرصه سیاسی مواجه شد. جریال اصلاح طلب که پس از سالها دوری از قدرت و انزوا، حالا یکی از عناصر خود را در کسوت ریاست جمهوری می دید، فرصتی یافته بود تا در فضای سیاسی کشور تحرکات جدی کرده و با در اختیار داشتن تریبون های رسمی، مواضع سیاسی خود را مطرح کند.

عناصر اصلاح طلب در تمام نهادهای اجرایی و بخش های مدیریتی کشور مستقر شد و ساختار سیاسی و اجرایی کشور را دچار متحول کرد.

رویکرد این جریان سیاسی حول شعارهایی همچون «آزادی مدنی» و «باز شدن فضای سیاسی» می چرخید و همین امر موجب شد تا آرام آرام فضا برای انتقاد اندیشه ها و دیدگاه های امام خمینی (ره) در کشور فراهم شود.

سه سال پس از تشکیل دولت خاتمی یعنی در فروردین 97 که می توان آن را شروع اوج گیری مواضع اصلاح طلبان علیه دیدگاه و اندیشه های امام خمینی دانست، بسیاری از چهره های نزدیک به این جریان برای شرکت در کنفرانس برلین، عازم آلمان شدند.

حمید رضا جلایی پور عضو شورای مرکزی حزب مشارکت، علیرضا علوی تبار، جمیله کدیور، محمود دولت آبادی، عزت الله سحابی، شهلا شرکت، کاظم کردوانی، اکبر گنجی و حسین یوسفی اشکوری از مهم ترین چهره هایی بودند که از ایران عازم این کنفرانس شدند و در نهایت یکی از جنجالی ترین حضورهای بین المللی اصلاح طلبان را رقم زدند.

گنجی: خمینی دیگر وجود ندارد!

اکبر گنجی به عنوان یک روزنامه نگار شناخته شده ایرانی، در گفتگویی با روزنامه تاگس اشپیگل دربارهی درباره آینده حکومت ایران گفت: «حرکت اصلاح طلبان ما عاقبت به جدایی دین از سیاست خواهد انجامید.»

او این را هم گفت که «ما تلاش میکنیم امام خمینی را به گونه ای تفسیر کنیم که مخالف دموکراسی نباشد. خمینی دیگر وجود ندارد آنچه وجود دارد فقط برداشت های ما از سخنان اوست. او به هر حال یک روزی به موزه خواهد رفت و هیچکس نمی تواند جلوگیری کند . این یک تکامل تاریخی است. دکتر شریعتی نیز به سرنوشت خمینی دچار شده که عقاید او در حرکت امروز اصلاح طلبی دیگر جایی ندارد و نقشی بازی نمی کند. اما ما دکتر را به خوبی در خاطرات خویش نگه می داریم.»

اگرچه گنجی پس از بازگشت به ایران به خاطر این اظهارات به 10 سال زندان محکوم شد، اما با حمایت جریان سیاسی حاکم بر کشور، او دوران محکومیت خود را تا پایان سپری نکرد و 4 سال زودتر از زندان آزاد شد.

آزادی او البته با خوشحالیو استقبال وصف ناپذیر اصلاح طلبان همراه شد به طوری که هر روز طیف های مختلف اصلاح طلب از شاخه جوانان تا رجل سیاسی این جریان با او دیدار کرده و جریان رسانه ای همسو به انعکاس اخبار این دیدارها می پرداخت.

اعلام علنی مواضع اصلاح طلبان درباره آرا و نظرات امام خمینی البته تنها به اظهارات گنجی ختم نشد.

سروش: امام نظریات نادرستی داشت!

در بحبوحه فتنه 88 که کشور درگیر آشوب های خیابانی بود و بسیاری از چهره های اصلاح طلب آتش بیار این معرکه شده بودند، عبدالکریم سروش از چهره های تابلو دار اصلاحات در مصاحبه ای با یک روزنامه آلمانی در نقد اندیشه امام گفت: «او شخصا آدم خوبی بود، اما نظریات نادرستی داشت... به علاوه او از سرکوب مخالفان خود ابایی نداشت»

او پیش از این نیز به بیان مواضعی علیه ولایت فقیه پرداخته و گفته بود: «تئوری ولایت فقیه، عین استبداد دینی است و با این تئوری اصولاً نمی‌توان نظم دموکراتیک به وجود آورد. حتی هیچ کس نمی‌تواند در ذیل تئوری ولایت فقیه، عدالت بورزد چون همان‌گونه که فیلسوفان قدیمی گفته‌اند، قدرت مطلقه فساد مطلق می‌آورد. پارساترین فرد هم اگر در راس جامعه با قدرت غیرپاسخگو قرار گیرد بعد از چند سال بسیار از عدالت فاصله خواهد گرفت. لذا تئوری ولایت فقیه آیت‌الله خمینی از همان آغاز یک تئوری غیر اخلاقی بود.»

این باز هم پایان مواضع ضد امام از سوی چهره های اصلاح طلب نبود.

مگر مردم میمون هستند که تقلید بکنند!

هاشم آغاجری، عضو سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی، در سال 81 در مراسم سالگرد شهادت دکتر شریعتی در یک سخنرانی تامل برانگیز گفت: «دین‌شناسان با مردم رابطه معلم و متعلم است، نه رابطه مراد و مرید، و مقلد، که مردم از او تقلید بکنند، مگر مردم میمون هستند که از او تقلید بکنند، متعلم می‌فهمد و بعد عمل می‌کند و بعد سعی می‌کند این فهم خود را رشد بدهد تا روزی خودش بی‌نیاز شود از این معلم، خودش بتواند مستقیم مراجعه کند و استنباط بکند و درک نماید»

آغاجری هم درپی این اظهارات روانه زندان شد اما باز هم همفکران سیاسی او که قدرت اجرایی را در اختیار داشتند با لابی و رایزنی پیش از اتمام دوران محکومیت، وی را از زندان آزاد کردند تا نشان دهند اردوگاه اصلاحات از ذیل تا صدر آن در مواجه با آرا و نظرات امام خمینی، دیدگاهی مشترک دارند.

حالا، اما این جریان با حافظه تاریخی ضعیف اصلاح طلبان در نقطه ای دیگر قرار گرفته است، به نظر می رسد اصلاح طلبان که در پی بازگشت به قدرت هستند تلاش می کنند که خود را همفکر با آرا و نظرات امام خمینی معرفی کرده و با اتهام زنی به حاکمیت مبنی بر یکدست سازی کشور، از مواضع امام خمینی در لزوم حضور مردم در صحنه با آرا و نظرات مختلف راه را برای بازگشت به قدرت برای خود هموار کنند.