به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ کانتینر، مهم‌ترین ابزار انتقال کالا و محصولات در سطح جهانی است. مقاومت در برابر شرایط آب و هوایی مختلف، نفوذناپذیری در برابر آب، کنجایش بالا و مقاومت در برابر ضربه، کانتینرها را به گزینه‌ای ایده‌آل برای حمل و نقل دریایی و حتی زمینی تبدیل می‌کند. گروه صنعت دپوکانتین، با بیش از 30 سال تجربه‌کاری مفید در زمینه خرید و خروش کانتینر در کارنامه‌ی کاری خود، همواره تلاش کرده است تا با ارائه اطلاعات کامل و کاربردی درباره‌ی کانتینرها، مشتریان محترم را در انتخاب نوع محصول مورد نیاز کسب و کار خود یاری نماید.
کانتینر چیست؟
کانتینر را می‌توان مهم‌ترین اختراع در حوزه‌ی حمل و نقل دانست. این ابزار شگفت‌انگیز، امکان بارگیری و تخلیه فوق سریع کشتی‌ها، و انتقال مستقیم بار از کشتی به ریل، تریلی و حتی هواپیما را فراهم می‌کند. بخش عظیمی از تجارت جهانی و حتی شکل کنونی جهان پیرامون ما، توسط کانتینرها شکل گرفته است. از خودروهای وارداتی گرفته تا انواع دارو و میوه‌های خاص، همگی با انواع مختلف کانتینر جابه‌جا می‌شوند؛ حتی تلفن همراه، کامپیوتر یا لپتاپی که به وسیله‌ی آن این مقاله را می‌خوانید نیز احتمالا با استفاده از یک کانتینر به دست شما رسیده است.
تعریف کانتینر
کانتینر، جعبه‌ای فلزی با ابعاد استاندارد است که برای حمل کالاها در مسافت‌های طولانی ساخته شده است. این جعبه‌های گفت‌انگیز عموما از آلیاژ ضد زنگ و مقاوم کورتن و در ابعاد 20 فوت و 40 فوت ساخته می‌شوند. وجود جاقلابی‌ها در چهارگوشه‌ی کانتینر، در کنار اسکلت بسیار مقاوم آن، امکان استفاده‌ی طولانی مدت در صنعت حمل و نقل را فراهم می‌کند.
تاریخچه کانتینرها
استفاده از انواع ابزارها برای حمل و جابهجایی کالا توسط کشتی، برای اولین بار در مصر باستان انجام شد و در گذر زمان تکامل یافت اما کانتینر به شکل امروزی آن و به شکل یک جعبه با ابعاد استاندارد، برای اولین بار در دهه پنجاه میلادی و در آمریکا انجام شد. ملکوم مک‌لین، تاجر آمریکایی، پس از مشاهده‌ی جعبه‌های استاندارد ارتش آمریکا برای ارسال انواع ادوات جنگی و جیپ به میادین نبرد، به فکر ایجاد یک واحد استاندارد برای جابهجایی کالا به‌وسیله کشتی افتاد و اولین کانتینر متولد شد. این اختراع هزینه‌ی حمل هر تن کالا را از 5.86 دلار به تنها 16 سنت کاهش داد. کانتینرهای اولیه در ابعاد 33 فوت طول و عرض و ارتفاع 8 فوت ساخته می‌شدند اما بعدتر این ابعاد به استاندارد امروزی 20 و 40 فوت تغییر یافت. امروزه حدود 90 درصد حجم بار در جهان، توسط کانتینرها حمل می‌شود.
مزایا و معایب استفاده از کانتینر
استفاده از کانتینر، مزایای متعددی دارد که باعث محبوبیت عظیم آن در 50 سال اخیر شده است. برخی از این مزایا عبارت‌اند از:
- حفاظت از کالاها در برابر هرگونه دزدی احتمالی
- مقاومت بسیار بالا در برابر رطوبت و جلوگیری از آسیب بار به‌دلیل رطوبت
- بالا بودن سرعت بارگیری و تخلیه
- امکان انتقال مستقیم کالا از کشتی به ریل و تریلی
- کاهش چشمگیر هزینه‌های بارگیری و تخلیه کالا
- گنجایش بالای کانتینرها
- امکان حمل انواع دارو، خوراکی و انواع کالاهای حساس به دما
البته کانتینرها معایبی نیز دارند که ممکن است در انتخاب شما تاثیرگذار باشد:
- محدودیت وزن قابل حمل
- نیاز به جرثقیل برای جابهجایی کانتینر
- نیاز به انجام سرویس‌های دوره‌ای
- هزینه‌های نسبتا بالای انبارداری و بعضا جابهجایی کانتینر
انواع کانتینر
همانطور که گفته شد، 90 درصد حجم بار در جهان توسط کانتینرها حمل می‌شود و همین موضوع، نیاز به وجود انواع مختلف کانتینر را ایجاد می‌کند. کانتینرها عموما توسط دو مورد اصلی ابعاد و کاربری خود، دسته‌بندی می‌شوند.
دسته بندی کانتینرها از نظر ابعاد
کانتینرها در دسته‌بندی بر اساس ابعاد، به دو گروه کلی استاندارد و غیر استاندارد تقسیم می‌شوند:
کانتینرهای استاندارد:
کانتینرهای استاندارد، عموما در ابعاد 20 فوت و 40 فوت و به صورت تولید انبوه ساخته می‌شوند. ابعاد کانتینر 20 فوت، حدود ۶.۰۵ متر طول، ۲.۴۴ متر عرض و ۲.۵۹ متر ارتفاع است. این نوع کانتینر، امکان حمل و جابهجایی کالاهای کوچکتر به‌صورت کارامد را فراهم می‌کند.
ابعاد کانتینر استاندارد 40 فوت عبارت‌اند از: طول ۴۰ فوت (حدود ۱۲ متر)، عرض استاندارد ۸ فوت (حدود ۲٫۴ متر) و ارتفاع ۸.۶ فوت (حدود ۲٫۶ متر). این نوع کانتینر، به دلیل طول بیشتر خود در مقایسه با کانتینرهای 20 فوت، امکان حمل بارهای طویل‌تر را فراهم کرده و نقش مهمی را در تجارت جهانی بر عهده میگیرد.
کانتینرهای غیر استاندارد:
این گروه از کانتینرها، تنها در تعداد محدود و بسته به سفارش ساخته می‌شوند. ابعاد 10 فوت، 30 فوت و 45 فوت، پرطرفدارترین نمونه‌های این کانتینرها هستند. کانتینرهای غیر استاندارد، عموما برای کاربری‌هایی غیر از حمل بار مثل یونیت‌های مسکونی، مخابراتی یا موارد دیگر ساخته می‌شوند.
دسته بندی کانتینرها از نظر کاربرد
علاوه بر ابعاد که در بخش قبل ذکر شد، کانتینرها بر اساس کاربری خود نیز دسته‌بندی می‌شوند. تنوع کالاهای حمل شده توسط کانتینر، باعث تنوع و رنگارنگ‌تر شدن این بخش می‌شود.
کانتینر یخچالی
کانتینر یخچالی، یکی از انواع خاص کانتینر، طراحی شده برای حفظ دما است. این کانتینرها، در ابعاد استاندارد 20 فوت و 40 فوت ساخته می‌شوند و با استفاده از سیستم‌های خنک‌کننده مختلف، دمای مناسب برای حفظ سلامت کالاهای حساس را تضمین می‌کنند. همچنین، با استفاده از این کانتینرها، می‌توان بر روی دمای کالاها در طول مسیر نظارت کامل داشت و آن را با دمای مناسب به مقصد رساند.
کانتینر اپن تاپ
کانتینر اپن تاپ (روباز)، با طول ۴۰ فوت (حدود ۱۲ متر)، عرض استاندارد ۸ فوت (حدود ۲٫۴ متر) و ارتفاع ۸.۶ فوت (حدود ۲٫۶ متر)، به دلیل عدم وجود سقف ثابت و استفاده از پوششی برزنتی، امکان بارگیری و تخلیه آسان بارها و محموله‌های بزرگ با استفاده از جرثقیل فراهم می‌کند. همچنین، این کانتینرها، امکان بارگیری بارها از بالا را ایجاد و محدودیت ارتفاع بار داخل کانتینر را از بین می‌برند. این کانتینرها به عنوان راهکاری مناسب برای حمل و نقل بارهای بزرگ و سنگین در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.
کانتینر فلت راک
کانتینر فلت‌رک، یکی دیگر از انواع متعدد کانتینر است که برای حمل بارهای حجیم و دارای عرض و ارتفاع بیشتر از کانتینر استاندارد مورد استفاده قرار میگیرد. این کانتینرها در ابعاد استاندارد 20 40 فوت ساخته می‌شوند. ساختار مسطح و بدون سقف کانتینر فلت‌راک، امکان بارگیری محموله‌ها از بالا و دسترسی آسان به بار را فراهم می‌کند. این کانتینرها به دلیل به‌کارگیری چارچوب و استراکچر قدرتمند خود، توانایی حمل بارهای سنگین را دارند. به‌طور کلی، کانتینر فلت‌راک به عنوان یک راهکار کارآمد و اقتصادی در صنایع سنگین، حمل و نقل و... استفاده می‌شود.
کانتینر ایزوتانک
کانتینر ایزوتانک نوعی مخزن استوانه‌ای مناسب حمل و نقل مایعات در مسافت‌های طولانی و با استفاده از کشتی‌های کانتینری است. این کانتینرها معمولا از جنس استیل ضد زنگ ساخته شده و از عایق‌ها و لایه‌های محافظ آلومینیوم یا پلی‌اورتان استفاده می‌کنند. همین موضوع مخازن کانتینری را به گزینه‌ای ایمن و مطمئن برای حمل انواع مایعات تبدیل می‌کند. کانتینرهای ایزوتانک، معمولاً ظرفیتی بین ۲۰ تا ۴۰ فوت مکعب (۵۷۰ تا ۱۱۳۴ لیتر) دارند.
این کانتینرها برای حمل و نقل انواع مایعات، مثل محصولات لبنی و فراورده‌های پتروشیمی و حتی گازها استفاده می‌شوند.
کانتینر دست دوم
در ایران، معاملات کانتینرهای دست‌دوم، بسیار رایج‌تر از کانتینرهای نو است. کانتینر دست دوم به سبب قیمت پایین‌تر و کاربری‌های متنوع خود، از بازار فروش قابل توجهی برخوردار است. در خرید کانتینر دوست دوم، باید موارد مختلفی از جمله سلامت کانتینر، قیمت آن، تکمیل بودن مدارک و مواردی از این دست را مورد توجه قرار داد. خرید و فروش کانتینر دست دوم، صرفا به کانتینرهای استاندارد خشک محدود نمی‌شود؛ بلکه کانتینرهای یخچالی، فلت رک، اوپن‌تاپ و بسیاری دیگر نیز به‌صورت دست دوم معامله می‌شوند.
یکی دیگر از موارد موثر در محبوبیت کانتینرهای دست دوم، در دسترس بودن آن‌ها است. تقریبا در هرجای ایران و جهان که باشید، پیدا کردن یک کانتینر دست دوم برای خرید، کار چندان سختی نیست اما تهیه کانتینرهای نو، ممکن است کمی پیچیده‌تر باشد.
قیمت کانتینر
کانتینر به دلیل فرم سازه، متریال فلزی استفاده شده در جریان ساخت و امکان خرید و فروش آسان خود، کالایی تجاری و ارزشمند بوده‌است. قیمت کانتینر در ایران، همواره با قیمت جهانی آن در ارتباط مستقیم بوده است که خود با رونق و رکورد صنایع تولیدی کوچک و بزرگ ارتباط نزدیکی دارد.
عوامل اثربخش روی قیمت کانتینر
قیمت‌گذاری کانتینر، بر اساس دو پارامتر «سال ساخت» و «سلامت کانتینر» انجام می‌شود. با نگاه کردن به پلاک اختصاصی کانتینر یا CSC PLATE که روی در هر کانتینر استانداردی نصب شده است، تاریخ ساخت و تاریخ شروع خدمت کانتینر را مشاهده می‌کنیم. مشخصا سال ساخت کانتینر بر روی قیمت آن اثر مهمی دارد اما اهمیت سلامت کانتینر نیز قابل چشم‌پوشی نیست.
سال ساخت کانتینر
کانتینرها باید هر پنج سال یکبار برای انجام تعمیرات اساسی به مراکز معتبر تعمیر کانتینر فرستاده شوند تا از سلامت و کارایی آن‌ها اطمینان حاصل شود. عموما بعد از انجام سه یا چهار دوره اورهال و بازگشت به دریا، کانتینرها از خدمت در کشتیرانی بازنشسته شده و در صنایع دیگر به کار گرفته می‌شوند.
کانتینرهای ساخته شده قبل از سال ۲۰۰۰ میلادی، عموما به عنوان کانتینرهای مستعمل و مدل پایین شناخته می‌شوند. این کانیتنرها قیمت پایین‌تری داشته و برای مصارف انبار، تغییر کاربری و یا ساخت خانه‌های کانتینری استفاده می‌شوند. قیمت روز کانتینر، تاثیر چشمگیری بر روی قیمت این دسته از کانتینرها ندارد.
کانتینرهای ساخته شده بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۰، در صورت انجام سرویس‌های دوره‌ای، می‌تواند به‌عنوان یک کانتینر دست دوم در بازار فروخته شود. این کانتینرها هم در حوزه حمل و نقل و هم تغییر کاربری به‌کار می‌روند و همانطور که انتظار می‌رود، قیمتی متوسط دارند. تغییر قیمت جهانی کانتینر روی این گروه کانتینرها اثرگذار است و قیمت نهایی این کانتینرها در نسبت با قیمت کانتینر نو به دلار مشخص می‌شود.
کانتینرهای جدیدتر از 2012، به عنوان کانتینر نو فروخته می‌شوند و در میان انواع کانتینر، بالاترین قیمت را دارند.
سلامت کانتینر
سلامت کانتینر را می توان در بخش‌های مختلفی ارزیابی کرد: ضد آب بودن، سلامت ورق دیواره‌ها، سلامت ستون‌ها، سلامت کرنر فیتینگCorner Fitting ، سلامت درب و قفل و لولاها و سلامت کف و رام‌های کف کانتینر.
ضد آب بودن کانتینر
به اطمینان می‌توان اظهار کرد که یکی از جذاب‌ترین و موثرترین ویژگی‌های کانتینر به عنوان یک ابزار تخصصی طراحی شده برای حمل کالا، ضدآب بودن آن است. سفرهای مداوم این جعبه‌های فلزی از یک بندر به بندر دیگر در نقاط مختلف جهان، و از یک انبار به انبار در شهرهای مختلف با شرایط آب و هوایی متفاوت، نیازمند ضدآب بودن کانتینر است. اگر کانتینری این ویژگی را نداشته و به هر نحو امکان نفوذ آب و رطوبت به دیواره، سقف و کف آن وجود داشته باشد، این باعث شدید افت قیمت آن خواهد شد.
سلامت دیواره‌های فولادی کانتینر
پروسه بارگیری و تخلیه کانتینر با استفاده از ابزار و تجهیزاتی نظیر لیفتراک و جرثقیل ممکن است باعث برخورد و آسیب به بدنه و دیواره‌های آن شود. این موضوع تقریباً اجتناب‌ناپذیر است. در برخی موارد، تیغه‌های بلند لیفتراک ممکن است هنگام خروج یا ورود کالا به داخل کانتینر به دیواره داخلی برخورد کنند. همچنین، در زمان جابجایی کانتینرها در محوطه بنادر و پایانه‌ها، امکان رخ دادن حوادث کوچک و بزرگ وجود دارد. اگر این برخوردها به تغییر جدی فرم و پارگی منجر نشوند و دیواره کانتینر سالم بماند، تأثیر زیادی بر قیمت آن نخواهد داشت. اما اگر آسیب جدی ایجاد شود، قیمت کانتینر به شدت کاهش می‌یابد. بنابراین، در زمان خرید، به سلامت دیواره‌ها و عدم وجود حفره‌های بزرگ توجه کنید.
سلامت ستون‌ها، سقف و کرنر فیتینگ
اگر یک کانتینر در بخش ستون‌ها و کرنر فیتنگ دچار آسیب شود، دیگر ارزش چندانی نخواهد داشت، زیرا استحکام کانتینر به طور مستقیم با ستون‌ها و اتصالات آن ارتباط دارد. کانتینری که استحکام مناسبی نداشته باشد، چیزی جز فلز ضایعات نیست.
تخته کف کانتینر و رام های کف
سلامت تخته‌های کف کانتینر و حفظ مشخصات ضدآب و مقاوم در برابر روغن و اسید آن یکی دیگر از عوامل موثر در تعیین قیمت کانتینر است. تخته و پوشش کف کانتینر در تماس مداوم با بار و لیفتراک‌های بارگیری و تخلیه، به طور طبیعی دچار آسیب‌دیدگی می‌شوند. مرسوم بودن آسیب‌دیدگی در این بخش کانتینر و سادگی نسبی جایگزینی آن، این عامل را به کم اهمیت‌ترین از میان عوامل ذکر شده تبدیل می‌کند.
تقاوت کانتینر و کانکس
کانتینر و کانکس در زمینه‌های متعددی با یکدیگر متفاوت‌اند اما تشابهات آن‌ها در ابعاد و ظاهر، ممکن است کمی گیج‌کننده به‌نظر برسد و باعث سردرگمی در انتخاب شود.
کانتینر، عموما به‌صورت تولید انبوه و از فولاد ضد زنگ ساخته شده و کاربری اصلی آن، حمل و نقل کالا در مسافت‌های طولانی است. ابعاد استاندارد کانتینر، به آسانی این موضوع کمک می‌کند. کاربری‌های دیگر کانتینر مثل ساخت خانه‌های کانتینری، همگی راه‌هایی نوین برای استفاده مجدد از کانتینر هستند؛ نه کاربرد اصلی آن.
در مقابل، کانکس‌ها عموما به سفارش و با مشخصات و متریال مورد نظر کارفرما ساخته می‌شوند. کانتینرها عموما در ابعاد استاندارد 6 و 12 متری ساخته می‌شوند. این ابعاد که مشابه ابعاد کانتینر است، حمل و نقل کانکس‌ها را ساده‌تر می‌کند. البته شایان ذکر است که امکان ساخت کانکس در ابعاد متنوع وجود دارد. شاسی کانکس‌ها، با استفاده از پروفیل‌های آهنی ساخته می‌شود و بعد از آن، دیواره‌های فلزی یا پانلی، با استفاده از پرچ به شاسی متصل می‌شوند. در مقابل، دیواره‌های فولادی کانتینر، همیشه به چهارچوب اصلی آن جوش داده می‌شوند تا ضد آب بودن آن تضمین شود.
یکی دیگر از تفاوت‌های اصلی کانکس و کانتینر، در کانکس‌های اجرا در محل مشخص می‌شود. کانکس‌های اجرا در محل، عموما قابلیت جابهجایی مجدد ندارند درحالی که امکان جابهجایی، اصلی‌ترین مشخصه‌ی کانتینر‌هاست.