به گزارش خبرنگار اقتصادی شبکه اطلاع‌رسانی راه دانا؛ توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل و بهبود روش‌های انتقال کالا و مسافر در کشورها، از اهمیت بسیاری برخوردار است. در این راستا، تبدیل‌شدن یک کشور به هاب ترانزیتی می‌تواند نقش مهمی در توسعه اقتصادی و تجاری آن داشته باشد.
در کشور ما، حمل‌ونقل دریایی و ریلی به‌عنوان دوراه حمل‌ونقل اصلی، پتانسیل بالایی برای تبدیل‌شدن به هاب ترانزیتی منطقه را به کشور ما خواهد داد.
برای افزایش میزان ترانزیت کالا از جنوب به شمال کشور، باید از راهکارها و استراتژی‌های زیر استفاده کرد:
۱. توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل:
• سرمایه‌گذاری در بهبود و گسترش زیرساخت‌های حمل‌ونقل در جنوب کشور، از جمله ساخت و توسعه بنادر و بنادر خشک، توسعه شبکه راه‌آهن و ایستگاه‌های لازم.
• افزایش ظرفیت و بهبود فنی و عملکرد زیرساخت‌های حمل‌ونقل موجود در جنوب کشور.
۲. ایجاد شرایط مناسب برای تجارت و ترانزیت:
• تسهیل در روند صادرات و واردات کالاها از جنوب کشور و ایجاد مراکز گمرکی و تسهیلات لازم در این مناطق.
• تسهیل در ترخیص و ترانزیت کالاها و کاهش مراودات اداری و محدودیت‌ها در این زمینه.
۳. ایجاد ارتباطات و همکاری میان نهادهای مختلف:
• همکاری بین بنادر در جنوب کشور و شرکت‌های حمل‌ونقل دریایی و راه‌آهن برای تسهیل و تسریع فرایند ترانزیت کالاها.
• همکاری بین نهادهای دولتی و خصوصی برای ایجاد شرایط مناسب برای ترانزیت کالاها و افزایش جذابیت جنوب کشور به‌عنوان یک مرکز ترانزیتی.
۴. افزایش اطلاعات و آگاهی درباره فرصت‌های ترانزیت:
• اطلاع‌رسانی مناسب درباره تسهیلات و فرصت‌های موجود برای ترانزیت کالاها از جنوب به شمال کشور.
• ارائه اطلاعات دقیق و جامع درباره زمان، هزینه و شرایط ترانزیت به نهادها و شرکت‌های مختلف.
۵. تشویق به سرمایه‌گذاری و توسعه فعالیت‌های اقتصادی در جنوب کشور:
• ارائه تسهیلات و تخفیفات مالی و مالیاتی به سرمایه‌گذاران و شرکت‌هایی که در جنوب کشور فعالیت می‌کنند.
• ایجاد شرایط مناسب برای راه‌اندازی و توسعه واحدهای تولیدی و صنعتی در این مناطق.
علی ضیایی، کارشناس حوزه حمل‌ونقل در گفتگو با راه دانا؛ درباره برنامه‌های ترانزیتی کشور و تکمیل پروژه کریدور شمال به جنوب در راستای تبدیل کشور به هاب ترانزیتی منطقه، اظهار کرد: کشورهای منطقه و همسایه به‌ویژه عراق، نیز در برنامه‌هایی مشابه تشکیل کریدورهایی را مدنظر دارند و درباره تأثیر ایران بر این کریدورها در جهت افزایش ترانزیت از طریق کشور ما صحبت‌هایی می‌کنند.
این کارشناس حمل‌ونقل معتقد است که در کنار کریدور شمال به جنوب، کشور عراق هم باتوجه‌به منافع خود، ارتقا و ایجاد کریدور شرق به غرب را در نظر دارد و به سمت همکاری با ایران در حوزه ترانزیت حرکت می‌کند.
وی با اشاره به اینکه عراق باتوجه‌به بازارهای شرق و غرب در تلاش برای تأسیس کریدور زمینی بین چین و اروپا، به همکاری با ایران نیاز دارد، گفت: کریدورهای خارجی و سیاسی تأثیر زیادی در ترانزیت ندارند و در ترانزیت کالا اهمیت اصلی بر روی کریدورهای توسعه‌ای با پایه امنیت در ترانزیت است که کشور ما نیز با درنظرگرفتن ضریب بالای امنیتی اغلب به‌عنوان گزینه مناسب کریدورهای وارداتی موردتوجه قرار می‌گیرد.
وی به‌عنوان‌مثال میدل کریدور (کریدور ترانزیتی شمال به جنوب) را نام برد که هنوز به طور کامل محقق نشده است و گفت: تکمیل این کریدور و اتصال آن به سایر راه‌های بین‌المللی در تجارت و ترانزیت کشور تأثیر مثبت خواهد داشت و در نهایت منافع اقتصادی به کشور باز می‌گردد و ایران را به هاب ترانزیتی شرق و غرب دنیا مبدل خواهد کرد.
ضیایی با تأکید بر اهمیت حمل ترکیبی، اشاره کرد: حمل ترکیبی ممکن است هزینه‌ها و زمان جابه‌جایی کالا را افزایش دهد؛ ازاین‌رو کریدورهایی که کمتر جابه‌جایی در آن صورت می‌پذیرد در اولویت هستند.
ضیایی با اشاره به نقش عراق در کریدور زمینی شرق به غرب افزود: مقابله با هزینه و زمان بیشتر حمل ترکیبی در سطح بین‌قاره‌ای و تعامل با عراق می‌تواند روش‌های حمل‌ونقل را ساده‌تر کند.
وی در پایان گفت: هرچند تاکنون، از سوی عراق استقبالی در این زمینه مشاهده نشده است، ولی از نظر من مسیر شرق به غرب، در کنار تکمیل مسیر شمال به جنوب و اتصال این دو کریدور در مرحله اول برای ایران و نگاه بعدی برای عراق سودمند خواهد بود.
احمد حسین فلاحی سخنگو کمیسیون تحقیقات مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار اقتصادی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ درباره لزوم اتمام و به‌کارگیری کامل ظرفیت‌های کریدورهای ترانزیتی کشور اظهار کرد: کشور ما با بیش از ۱۵ کشور هم مرز است، در دولت‌های گذشته از این ظرفیت استفاده نشده است، اقدامات دولت سیزدهم در دو سال گذشته نشان داد که می‌شود در این زمینه‌ها سرمایه‌گذاری و از ظرفیت‌های موجود استفاده کرد.
وی توضیح داد: بر اساس بند (خ) ماده ۱۰۱ اصلاحی لایحه هفتم توسعه کشور کمک به ارتقای جایگاه جمهوری اسلامی ایران در سطوح منطقه‌ای و بین‌المللی بسیار اهمیت دارد.
وی با تأکید بر استفاده از ظرفیت سازمان‌هایی مثل شانگهای، بریکس، اکو و اتحادیه اقتصادی اوراسیا از طریق تقویت ابعاد مختلف ترانزیت (انرژی، کالا، مسافر و گردشگری)، توسعه سواحل مکران با اولویت تکمیل بندر چابهار، تکمیل و متصل نمودن کلیه بنادر ترانزیتی سواحل شمالی و جنوبی کشور گفت: به‌کارگیری این ظرفیت عظیم این امکان را به کشور می‌دهد تا به‌اندازه فروش نفت کشور منافع اقتصادی داشته باشد.
اهمیت تنوع‌بخشی هر چه بیشتر به بازارهای صادراتی و وارداتی
وی با اشاره به دو منطقه آزاد اروند و امیرآباد، تنوع‌بخشی هر چه بیشتر به بازارهای صادراتی و وارداتی کشور، جذب سرمایه‌گذاری خارجی، یافتن سازوکارهای مقابله با تحریم‌های بانکی و بیمه‌ای به‌ویژه از طریق گسترش نظام بانکی و کمک به جذب سرمایه و فناوری خارجی بر بهره‌گیری از کشت فراسرزمینی در راستای ارتقای امنیت غذایی کشور تأکید کرد و ادامه داد: پیگیری امور حقابه‌ها از کشورهای همسایه و بهره‌مندی کشور از دستاوردهای علمی و فناورانه دیگر نیز می‌تواند جایگاه کشور را ارتقا دهد.
وی با اشاره به موضوعاتی مثل انتقال و سوآپ انرژی اعم از گاز، نفت و برق با همکاری کلیه دستگاه‌های ذی‌ربط به‌ویژه وزارتخانه‌های راه و شهرسازی، جهاد کشاورزی بر نقش بخش‌های غیردولتی اعم از بخش‌های تعاونی و خصوصی و اتاق‌های بازرگانی و کشاورزی تأکید کرد و گفت: با همکاری بخش خصوصی توان‌گسترش و تکمیل کریدورهای شمال به جنوب و شرق به غرب تسریع خواهد شد و دولت هم بر اساس برنامه هفتم توسعه موظف به پشتیبانی از این طرح است تا نتایج آن در نهایت در اقتصاد کشور نمود داشته باشد.
با استفاده از این راهکارها و استراتژی‌ها، می‌توانید میزان ترانزیت کالا از جنوب به شمال کشور را افزایش داد. همچنین، برای دستیابی به نتایج مطلوب در (تبدیل‌شدن کشور به هاب ترانزیتی) مهم است که چالش‌های زیر برای حل مشکل ارتباط بین ترانزیت دریایی و ریلی مدنظر مسئولان و تصمیم‌سازان قرار بگیرد.
۱. معرفی حمل‌ونقل دریایی و ریلی در ایران:
• بررسی سیستم حمل‌ونقل دریایی ایران، از جمله بنادر مهم و ظرفیت‌های آنها.
• بررسی سیستم حمل‌ونقل ریلی ایران، از جمله شبکه راه‌آهن و قطارهای موجود.
۲. ارزیابی وابستگی حمل‌ونقل دریایی در ایران:
• تحلیل و ارزیابی وابستگی حمل‌ونقل دریایی به زیرساخت‌ها و تسهیلات موجود.
• بررسی نقاط قوت و ضعف حمل‌ونقل دریایی در ایران.
۳. ارزیابی وابستگی حمل‌ونقل ریلی در ایران:
• تحلیل و ارزیابی وابستگی حمل‌ونقل ریلی به زیرساخت‌ها و تسهیلات موجود.
• بررسی نقاط قوت و ضعف حمل‌ونقل ریلی در ایران.
۴. تحلیل فرصت‌ها و چالش‌ها در تبدیل‌شدن به هاب ترانزیتی:
• ارزیابی فرصت‌های موجود برای تبدیل‌شدن حمل‌ونقل دریایی و ریلی به هاب ترانزیتی.
• شناسایی و بررسی چالش‌هایی که می‌تواند تبدیل‌شدن به هاب ترانزیتی را محدود کند.
۵. استراتژی‌ها و پیشنهادها برای تحقق هاب ترانزیتی:
• ارائه استراتژی‌ها و راهکارهایی برای افزایش وابستگی حمل‌ونقل دریایی و ریلی به زیرساخت‌ها و توسعه تسهیلات.
• پیشنهادها برای ایجاد هماهنگی بین حمل‌ونقل دریایی و ریلی به‌منظور توسعه هاب ترانزیتی.
• ارائه راهکارهایی برای مدیریت و حل چالش‌های موجود در تبدیل‌شدن به هاب ترانزیتی.
به گزارش راه دانا؛ در نهایت باید بیان داشت که نتایج بررسی و تحلیل میزان وابستگی حمل‌ونقل دریایی و ریلی در ایران برای تبدیل‌شدن به هاب ترانزیتی در تکمیل ارتباط و اتصال این دو نوع حمل‌ونقل در کشور خلاصه می‌شود.