اخبار تا چه حد اجازه بازی کردن با افکار عمومی را دارند

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ از صاحب نیوز، احسان جدیدی: انتشار عمومی هر مطلبی در جامعه می‌تواند آثار مثبت و یا منفی در سطح جامعه به همراه داشته باشد و پارامترهایی مانند احساس امنیت، عقل‌گرایی، وضعیت روانی افراد جامعه، وضعیت اجتماعی جامعه و غیره را دستخوش تغییرات مثبت یا منفی کند.

این موضوع عنوانی تجربه‌شده است که همه کارشناسان در تخصص‌های مختلف رسانه، جامعه‌شناسی، سیاسی، اقتصادی و غیره بر آن اذعان دارند و مصادیق فراوانی از آن در جامعه وجود داشته و قابل ذکر است.

مثلاً در اتفاقی که همین دو روز قبل افتاد و خبرش با عنوان ترور ناموفق ترامپ، نامزد ریاست جمهوری آمریکا، منتشر شد، بلافاصله بر روی شاخص‌های اقتصادی کشورهای مختلف جهان از جمله بر روی ارزش ریال و دلار در کشور ما تأثیر گذاشت.

یا مثلاً وقتی خبر دستگیری یک باند متجاوز به عنف در جامعه منتشر می‌شود بیشتر از آن که بازخورد مثبتی در رابطه با امنیت جامعه داشته باشد که جامعه، پلیسی مقتدر و هوشیار دارد که مجرمین را دستگیر می‌کند، بازخورد منفی در رابطه با وجود چنین مجرمینی در جامعه خواهد داشت و شاخصه احساس امنیت را که بارها توسط فراجا و دیگر نهادهای امنیتی اعلام شده از خود امنیت مهمتر است، در جامعه کاهش می‌دهد.

لذا در انتشار چنین اخباری باید دقت به خرج داد و اگر ضرورتی ندارد از انتشار آن اجتناب کرد و فریب تزهایی نظیر آزادی بیان و غیره را نیز نخورد.

گاه خبر وقوع یک جرم به واسطه ارتکاب زیاد آن یا به واسطه بزرگی آن یا اصلاً شاید به عمد توسط کاربران هدایت شده یا غیرهدایت شده فضای مجازی در جامعه می‌پیچد، در این صورت انتشار خبر برخورد با عاملان وقوع جرم آن هم دو برابر یا چند برابر خبر انتشار شده در مورد خود وقوع جرم لازم است اما در صورتی که چنین خبری از ابتدا منشتر نشده باشد، انتشار خبر دستگیری عاملان چنین جرمی یک کار اشتباه رسانه‌ای است.

موضوع اعلام عمومی و انتشار عمومی موضوع خیلی مهمی است که آن طور که باید و شاید در جامعه مورد توجه قرار نگرفته است و حکومت به میزان لازم بر آن نظارت و دقت ندارد لذا بارها و بارها از این مسأله خسارت دیده است.

آن چه باید در این رابطه بدانیم آن است که اخبار هر قدر هم ساده باشند بعد از انتشار عمومی در جامعه پژواک پیدا می‌کنند لذا باید در انتشار اخبار به این پژواک توجه کرد و با تجزیه و تحلیل درست و بررسی پیامدهای انتشار خبر، دست به انتشار آن زد.

شاید این جملات مورد پسند جامعه خبرنگاری نباشد، اما خبرنگاران و اصحاب رسانه بیشتر از هر کس دیگری می‌دانند خبری که منتشر می‌کنند مثلاً در حوزه اقتصاد گاهی بیشتر از نقش یک مسئول بلندایه اقتصادی کشور مانند وزیر اقتصاد می‌تواند بر اقتصاد جامعه اثرگذار باشد.

اکنون شاید رعایت این موضوع در جامعه‌ای با این گستردگی رسانه و فضای مجازی سخت باشد اما دست کم بر روی مسائل مهم و مسائل امنیتی می‌توان این محدودیت را لحاظ کرد.

انتشار اخبار پی در پی فساد اقتصادی در کشور آن هم با ارقام چند هزار میلیارد تومانی، چه تصوری از حکومت در ذهن مردم ایجاد کرده است!؟ چه ضرورتی داشته است که این اخبار این چنین گسترده پخش شوند و مردم را نسبت به نظام و حکومت و مسئولین کشور بدبین کند.

اگر فسادی در دستگاه اداری وجود داشته، دستگاه‌های بازرسی و قضایی آن را بررسی و پیگیری کنند، چه لزومی دارد که این اخبار منتشر شود!؟

انتشار این اخبار اگر به میزان مساوی بین خبرهای مثبت و منفی وجود داشته باشد شاید اشکالی نداشته باشد. یعنی همین طور که اخبار فساد به صورت گسترده با لحاظ پژواک‌های خبر منتشر می‌شود، خبر موفقیت‌ها و دست‌پاکی‌های نظام و مسئولان کشور هم منتشر شود تا لااقل مردم در یک فضای برابر و عادلانه نسبت به نظام فکر و قضاوت کنند. اما این گونه نیست و اخبار مثبت بسیار بسیار کمتر از اخبار منفی منتشر می‌شود.

در همین مناظرات انتخابات ریاست جمهوری اخیر نام چندین پرونده برده شد همچون پرونده کرسنت که مردم اطلاع درست و درمانی از آن ندارند و این گمانه به وجود آمده است که در آن فسادی توسط برخی مسئولان رخ داده است. از ابتدا نباید این مسائل در جامعه مطرح شود و اگر هم فسادی در آن وجود دارد باید توسط دستگاه‌های بازرسی و قضایی مورد پیگیری قرار بگیرد.

ولی باز هم اگر این پرونده در مجامع عمومی بیان شد آن موقع باید صریح و شفاف در مورد آن صحبت کرد و پیگیری‌های آن را اعلام کرد تا در ذهن مردم این گونه وانمود نشود که فسادی است که می‌خواهند سربسته باقی بماند.

از این قبیل مثال‌ها الی ماشاءالله در کشور فراوان وجود دارد. الان چند سالی است کشور ما درگیر تحریم‌های ظالمانه با بهانه هسته‌ای و بیشتر از یک دهه است که تحت فشار کشورهای غربی برای مهار پیشرفت هسته‌ای قرار دارد.

همه این ماجرا از چه زمانی شروع شد؟ از آن جایی که دبیر شورای عالی امنیت ملی مسأله محرمانه هسته‌ای کشور را در جمعی بیان کرده بود و یکی از این جمع که نماینده مجلس بود آن را در مجلس ششم مطرح کرد و از آن زمان تلاش ایران برای دستیابی به انرژی هسته‌ای لو رفت. این مسأله بهانه‌ای شد برای فشار هر روزه و تهدیدات متعدد علیه کشور از ان زمان تاکنون.

آیا می‌توان این سخن نسنجیده (با خوش‌بینی) را در دایره آزادی بیان تعریف کرد؟ سخنی که این همه هزینه و فشار را به کشور ما وارد کرد و تحریم‌های ظالمانه را علیه کشور ما به همراه داشت که نتیجه آن وضعیت کنونی اقتصادی کشور شده است.

پس بی‌توجه به اعلان عمومی اخبار و انتشار عمومی رویدادها و مسائل کشور می‌تواند پیامدهای سنگینی را برای کشور به همراه داشته باشد و به همین دلیل هر خبری به صرف صحت داشتن آن نباید مجوز انتشار داشته باشد و در این رابطه هم باید قانون‌گذاری صحیحی صورت بگیرد و هم باید نظارت بیشتری اعمال شود.

موضوع اعلام عمومی و انتشار عمومی موضوع خیلی مهمی است که آن طور که باید و شاید در جامعه مورد توجه قرار نگرفته است. اخبار هر قدر هم ساده باشند بعد از انتشار عمومی در جامعه پژواک پیدا می‌کنند و می‌تواند آثار مثبت و یا منفی در سطح جامعه به همراه داشته باشند.