به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ در دومین قسمت از سلسله مطالب «آشنایی با مهم‌ترین جوایز و جشنواره‌های بین‌المللی کتاب کودک» به جایزه‌های «کتابهای تصویری لمسی»، «دوسالانه تصویرگری براتیسلاوا» و «النور فارژن» پرداخته‌ایم که در ادامه آن را خواهید خواند:
جایزه کتابهای تصویری لمسی Thiphlo & Tactus
هدف (T & T) افزایش کمیت، کیفیت و توزیع کتابهای لمسی مصور برای کودکان کم‌بینا (نیمه‌بینا و نابینا) در همه کشورهاست. شیوه ارائه محتوا در این کتاب‌ها، شامل تصاویر ساده چندحسی است که به‌طور کامل از طریق لمس قابل درک و دریافت هستند.
۲۴ کشور شرکت‌کننده، که شبکه بین‌المللی T & T را تشکیل می‌دهند، در کشورهای خود و همچنین در سطح بین‌المللی به‌منظور اهدافی که در ادامه می‌آید فعالیتی مؤثر دارند: «افزایش عرضه کتابهای لمسی مصور با قیمت‌های مقرون به صرفه»، «افزایش آگاهی از نیاز به این نوع کتاب‌ها»، «توصیه و هدایت نویسندگان کتابهای لمسی مصور»، «به اشتراک گذاشتن ایده‌ها، منابع و اطلاعات» و «شرکت در طرح‌های پژوهشی در این زمینه».
اعضای مؤسس T & T هر دو سال یک بار تنها رقابت بین‌المللی جهان را برای کتابهای لمسی مصور سازماندهی می‌کنند، این جایزه برای پدیدآورندگان این نوع کتاب‌ها امکانی را برای آگاهی هرچه بیشتر از کتابهای لمسی مصور فراهم می‌کند. مهم‌ترین دستاورد این جایزه مواردی همچون به اشتراک گذاری و تبادل نظرها در طول رقابت و از طریق وبسایت جایزه، اطلاعات در مورد کارهای مؤثری که انجام شده است یا می‌توان انجام داد، پیشرفت در تکنیک‌های تولید و مدل‌های مختلف برجسته کردن تصاویر برای کودکانی که اختلالی در بینایی دارند و درنتیجه آن کم‌بینا یا نابینا هستند.
این گروه از همه نویسندگان و پدیدآورندگانی که داوطلبانه برای کودکان نابینا کتاب خلق می‌کنند تقدیر و سپاسگزاری می‌کند.
قوانین این جایزه به شرح زیر است:
T & T رقابتی بین‌المللی برای نویسندگان کتابهای مصور لمسی برای کودکان صفر تا دوازده‌ساله مبتلا به اختلالات بینایی (نیمه‌بینا یا نابینا) است.
نویسندگان از کشورهای عضو و نماینده سازمان‌هایی هستند که توافقنامه‌ای را با هماهنگ‌کننده ارشد رقابتT & T، انجمن Les Doigts Qui Rêvent از فرانسه امضا کرده‌اند.
آثاری که برای T & T ارسال می‌شوند باید خلاقیتی صرف (هم در متن و هم در تصاویر) یا اقتباس از یک کتاب منتشرشده یا اثری باشند که در حوزه عمومی وجود دارد. در هر صورت، هر یک از آثاری که به مسابقه ارسال می‌شوند باید محصولی نهایی باشد، نه طرح یا اثری در دست انجام.
هر کتاب تنها یک بار می‌تواند در رقابت T & T ارسال شود.
تمام آثار باید با نکات زیر مطابقت داشته باشند:
۱. تصاویر لمسی، تصاویر کمکی: انواع روش‌های خلق تصاویر برجسته قابل‌قبول هستند، به این شرط که واضح، قابل درک، با دوام و مناسب برای اکتشاف لمسی باشند.
۲. متن: کتابهای دارای متن باید به خط بریل و با چاپی واضح باشند که از دستورالعمل‌های چاپ کتاب بریل پیروی می‌کند. راهنمای وبسایت Typhlo و Tactus (نکات و همه کتاب‌ها) را ببینید و برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد خط بریل با سازمان ملی خود تماس بگیرید.
۳. اتصال: کتاب باید برای خواندن لمسی باز شود.
۴. رنگ ها و تضادها: مطلوب است برای مخاطبان نیمه‌بینا از رنگ‌های قوی و متضاد استفاده شود.
شرکت‌کنندگان باید اثر یا آثار خود را به سازمان‌دهنده ملی کشور خود ارسال کنند تا قبل از مهلت تعیین‌شده به شورای بررسی برسند. اطلاعات مربوط به شرکت در این جایزه در وبسایت T & T و در بخش «نحوه مشارکت» در دسترس است.
تمام آثار باید همراه با فرم تکمیل‌شده ثبت‌نام و یک نسخه کاغذی یا دیجیتال (به فرمت Word یا txt) از متن به زبان اصلی، با ترجمه انگلیسی و فرانسوی همراه باشند.
داوران جوایز اول، دوم و سوم را اعطا می‌کنند و جوایز / تقدیرهای دیگر نیز اهدا خواهد شد.
از نسخه‌های عکاسی‌شده نوشته‌ها می‌توان برای اهداف تبلیغاتی، در وبسایت Typhlo & Tactus و در تمام اسناد مورد استفاده T & T در حوزه ترویج کتابهای مصور لمسی (به عنوان مثال در پوستر رویداد، در پوستر اعلام T & T یا در ارائه پاورپوینت) استفاده کرد.
ظرف ۳۰ روز پس از اعلام نتایج، تمام آثار ارسال‌شده به رقابت بین‌المللی به نمایندهT & T در هر کشور ارسال می‌شود که مسئول بازگرداندن آن‌ها به نویسندگان و پدیدآورندگان است.
استثنائاً کتابهای برنده جایزه و تقدیری در یک تور از کشورهای عضو مؤسس برای اهداف ارتقای مطالعه و آموزش و پرورش شرکت داده می‌شود و تا هجده ماه بعد به نویسندگان خود بازگردانده می‌شوند.
ورود به این زمینه مستلزم پذیرش و رعایت قوانین جایزه است. تیم TYPHLO & TACTUS حق اصلاح، اصلاح یا تکمیل قوانین فعلی و همچنین لغو یا به تعویق انداختن رقابت به دلیل شرایط پیش‌بینی‌نشده را برای خود محفوظ می‌دارد. لازم به ذکر است که این مسابقه با همکاری اعضای مؤسس TYPHLO و TACTUS و به‌صورت کاملاً داوطلبانه برگزار می‌شود و مسئولیت آن با هیچ نهاد یا مؤسسه‌ای نیست.
درصورتی که هریک از شرکت‌کنندگان خاص درخواست خود را پیگیری نکنند، پیگیری آن‌ها باید به صلاحدید هیئت منصفه انجام شود.
جایزه دوسالانه تصویرگری براتیسلاوا
دوسالانه تصویرگری براتیسلاوا مهم‌ترین رویداد در زمینه تصویرگری کتاب کودک و نوجوان است که با پشتیبانی یونسکو و همکاری شعبه‌های ملی دفتر بین المللی کتاب برای نسل جوان (IBBY) در کشور اسلواکی برگزار می‌شود.
موسسه بیبیانا BIBIANA که یک موسسه فرهنگی فعال در سطح بین‌المللی در اسلواکی است، نقش اصلی را در سازماندهی آن بر عهده دارد. هدف بنیانگذاران این دوسالانه ایجاد شرایطی برای ارزیابی و گسترش هنر تصویرگری است.
در این دوسالانه بهترین آثار در حوزه تصویرگری کتاب کودک و نوجوان در دو سال گذشته که به صورت کتاب منتشر شدهاند به نمایش درمی‌آید. داوران این جایزه از میان کارشناسان بین‌المللی برگزیده می‌شوند. جایزه بزرگ این مسابقه جهانی مبلغ ۳۵۰۰ کرون و تندیس ویژه است که تنها به یک تصویرگر داده می‌شود. جایزه سیب طلایی جایزه دوم این مسابقه است که به همراه جایزه نقدی به پنج تصویرگر برتر داده می‌شود. ۱۰ تصویرگر پلاک ویژه و چهار تصویرگر نیز دیپلم افتخار دریافت می‌کنند.
از دیگر برنامه‌هایی که در این دوسالانه برگزار می‌شود، نشست کارشناسان بین‌المللی درباره مهم‌ترین موضوع روز مربوط به تصویرگری ادبیات کودکان است. همچنین سمینار یا کارگاهی یک‌هفته‌ای نیز برای هنرمندان کشورهای نوپا در تصویرگری کتاب کودک در این دوسالانه برگزار می‌شود. نخستین دوره این کارگاه‌ها در
سال ١٩٨٣ با همکاری یونسکو، دبیرخانه دوسالانه تصویرگری براتیسلاوا و آکادمی هنرهای زیبای براتیسلاوا از سوی تصویرگران اسلواکی برپا شد.
آلبین برونوفسکی، گرافیست و تصویرگر شناخته‌شده کتاب کودک اسلواکی و بنیان‌گذار مدرسه تصویرگری کتاب اسلواکی نخستین دوره این کارگاه‌ها را برگزار کرد. موضوع این کارگاه‌ها همواره ویژه و متفاوت و درباره یک داستان، کتاب یا موتیف ویژه است. برای نمونه کارگاه سال ١٩٩٧ درباره کتاب «جنگل رودیارد کپلینگ» و کارگاه سال ١٩٩٩ درباره «آلیس در سرزمین عجایب» بود.
از برنامه‌های دیگر در این دوسالانه، نمایشگاه‌های گوناگون، پخش فیلم انیمیشن، اجرای نمایش، معرفی کتابهای جدید و دیدار با تصویرگران است. در ایران شورای کتاب کودک – شعبه ملی دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان - و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان معرفی تصویرگران، داوران و شرکت‌کنندگان در نشست‌های کارشناسی را برعهده دارند.
این رقابت برای زیباترین کتابهای اسلواکی در سال ۱۹۶۵ با هدف حمایت از ویژگی‌های هنری و استاندارد چاپ کتاب‌ها تأسیس شد. از سال ۱۹۹۳، سازمان‌دهنده اصلی این دوسالانه بیبیانا با کمک همکاران، یعنی وزیر فرهنگ، وزیر آموزش‌وپرورش، کتابخانه ملی اسلواکی و اتحادیه چاپ اسلواکی است. در رقابت سال جاری ۱۳۷ اثر و کتاب ارسال‌شده مشاهده و بررسی شد. هیئت منصفه به ریاست ایگور پییاکا، بیست کتاب و دوازده اثر دانشجویی را به عنوان زیباترین کتابهای اسلواکی ۲۰۲۰ انتخاب کرد.
جایزه النور فارژن
این جایزه یادبودی است برای النور فارژن، نویسنده، شاعر، نمایشنامه‌نویس و طنزپرداز ادبیات کودکان انگلستان.
این جایزه از سال ۱۹۶۶ هر سال، به یک پدیدآورنده، ناشر، نهاد ترویج خواندن، کتابدار و یا آموزگار، که اثری برجسته در دنیای ادبیات کودک بریتانیا برجای گذاشته باشند، از سوی نهاد «دایره کتاب کودک» یا The Children’s Book Circle اهدا می‌شود و بنیاد النور فارژن نیز پشتیبانی مالی آن را بر عهده دارد. نامزدهای دریافت جایزه را هر سال اعضای نهاد دایره کتاب کودک انتخاب می‌کنند و سپس برنده از طریق رأی‌گیری مشخص می‌شود. اعلام نام برنده و مراسم اهدای جایزه هر سال در ماه نوامبر اجرا می‌شود.
از سال ۱۹۶۶ تاکنون، افراد و سازمان‌های مشهوری در بریتانیا توانسته‌اند جایزه را به دست آورند. فیلیپ پولمن، مایکل روزن، کتابخانه ملی کودکان معلول، ایدن و نانسی چمبرز برخی از برندگان جایزه در سال‌های گذشته هستند.
النور فارژن (Eleanor Farjeon)، در زندگی ادبی خود جایزه‌های معتبر هانس کریستین اندرسن و مدال کارنگی را به دست آورد. او در سال ۱۸۸۱ به دنیا آمد و در سال ۱۹۶۵ از دنیا رفت.