ضرورت اصلاح نظام مالیاتی برای مقابله با کم‌اظهاری و بیش‌اظهاری

عبدالمجید شیخی کارشناس اقتصادی، در گفتگو با خبرنگار اقتصادی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ در خصوص بیش‌اظهاری واردکنندگان و کم‌اظهاری صادرکنندگان و مشکلات ناشی از آن در اقتصاد ایران با اشاره به مشکلات موجود در نظام مالیاتی، اظهار کرد: نظام مالیاتی ما دارای چند نقص بزرگ است که تا زمان برطرف شدن این نقص‌ها، مشکلات ادامه خواهد داشت.

ممیزی و خوداظهاری دو روش نادرست است که باید با هوشمند سازی جایگزین شوند

وی افزود: اولین نقص در روش تشخیص میزان بدهی مالیاتی است که به دو روش نادرست ممیزی و خوداظهاری انجام می‌شود؛ هر دو روش با تبانی یا کم‌اظهاری منجر به فساد می‌شوند.

شیخی ادامه داد: دومین مسئله، گسترش پایه‌های مالیاتی است. سوم، تجدید نظر در پایه‌های مالیاتی قبلی و چهارم، به‌روزرسانی نرخ‌های مالیاتی است. پنجم، اصلاح ضرایب مالیاتی و ششم، در نظر گرفتن مالیات منفی برای حمایت از فعالیت‌های تولید داخلی و کسب‌وکارهای نوپا که در همه این مسائل استفاده از روش‌های نوین و جدید ضروری است. هفتم، نیاز به شفافیت و حذف معافیت‌های مالیاتی بی‌پایه و اساس است که منجر به افزایش درآمدهای دولتی می‌شود.

با جلوگیری از فرار مالیاتی امکان افزایش درآمدهای مالیاتی محقق می شود

وی تأکید کرد: برای جلوگیری از فرار مالیاتی، باید جریمه‌های سنگینی برای متخلفان در نظر گرفته شود؛ همچنین، برای صادرکنندگان و واردکنندگان انحصاری که قوانین را دور می‌زنند، مجازات‌هایی تعیین شود.

شیخی افزود: برخی صادرکنندگان بزرگ با کم‌اظهاری بخشی از درآمد حاصل از صادرات را در کشور مقصد به ارز دیگری تبدیل کرده و در بازار آزاد به فروش می‌رسانند. تا زمانی که بازار آزاد محلی برای جولان انحصارگران ارز باشد، بازار آزاد در کشوری نظیر ایران بی معنا است و در این بازارها تخلف صورت گرفته با درآمد حاصل از جان و مال مردم بازی می‌شود.

اقتصاد ما نیاز به یک برنامه جامع اصلاح نظام مالیاتی دارد

این کارشناس اقتصادی تأکید کرد: اقتصاد ما نیاز به یک برنامه جامع اصلاح نظام مالیاتی دارد. علاوه بر نظام مالیاتی، نظام گمرکی نیز با مشکلاتی مواجه است که ناشی از فقدان سامانه یکپارچه رصد و کنترل تراکنش‌های مالی است.

شیخی در مورد راه‌حل این مشکل گفت: راه‌حل، ایجاد سامانه رصد و پایش تراکنش‌های مالی با تمرکز در بانک مرکزی و طراحی بانک اطلاعاتی برای رصد کلیه تراکنش‌های مالی است. این بانک اطلاعاتی باید شامل اطلاعات کلیه مودیان مالیاتی باشد تا بتوان کم‌اظهاری و بیش‌اظهاری‌ها را پایش و کنترل کرد.

وی افزود: فرار مالیاتی بزرگ‌ترین مشکل حال حاضر کشور است و تا ۱۰ برابر مبلغ مالیات اخذ شده، فرار مالیاتی داریم. بانک مرکزی و وزارت اقتصاد و دارایی در این زمینه مقصر هستند، زیرا قیمت ارز باید مشخص باشد. دست‌کاری در ارزش پول همان دست‌کاری در قدرت خرید مردم است و تا زمانی که ارزش پول ملی تثبیت نشود، این وضعیت ادامه خواهد داشت.

 

یک اقتصاددان با اشاره به بیش‌اظهاری واردکنندگان و کم‌اظهاری صادرکنندگان گفت: سامانه رصد و پایش تراکنش‌های مالی در جلوگیری از فساد نقش مهمی را ایفا می‌کند.