گم‌شدن لبخند هزار کودک در خیابان‌های کرمانشاه

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ دوران کودکی برای بسیاری از انسان‌ها شیرین‌ترین فصل زندگی است؛ به گونه‌ای که یکی از آرزوهای آدمی بازگشت به آن دوران است؛ سنین رویاپردازی، بازی‌کردن و بی‌دغدغه‌بودن، اما هستند کودکانی که کودکی نمی‌کنند! مهدکودک و مدرسه نمی‌روند و حتی کانون گرم خانواده را هم تجربه نمی‌کنند و خیلی زود بزرگ می‌شوند و کار می‌کنند، کودکانی که طعم  تلخ فقر را چشیده‌اند.

کودکانی که ماحصل اعتیاد، طلاق، بیکاری، ازدواج‌های اجباری و برخی سنت‌های غلط هستند که صحنه‌هایی دردناک را در کوچه‌ها، خیابان‌ها و چهارراه‌های شهر خلق می‌کنند، آری، «کودکان کار».

 هفته کودک فرصتی برای طرح و شناسایی مسائل کودکان به مثابه مهم‌ترین سرمایه‌های ایران اسلامی است که خبرنگار شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد» به بهانه این هفته به بررسی پدیده کودکان کار در استان کرمانشاه پرداخته است.

شناسایی یک هزار کودک کار در کرمانشاه

بهزاد شهبازی در گفتگو با خبرنگار اجتماعی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ اظهار داشت: کودکی فرصتی برای افزایش آگاهی نه‌تنها در ایران بلکه در سطح جهان است همچنین فرصتی برای متذکر شدن و دفاع از حقوق کودکان است.

مدیرکل بهزیستی استان کرمانشاه افزود: باید بپذیریم که همواره خشونت‌هایی به‌ویژه در برخی کشورهای جهان سوم علیه کودکان صورت می‌گیرد که کشور ما نیز از آن مستثنی نیست. 

وی گفت: در برخی از شهرهای محروم و همچنین محلات حاشیه شهرها گاه و بی‌گاه خشونت‌هایی علیه کودکان صورت می‌گیرد که سازمان بهزیستی به عنوان یکی از نهادهای متولی دفاع از حقوق کودکان معمولاً برنامه‌هایی برای حمایت از کودکان دارد. 

شهبازی خاطرنشان کرد: در استان کرمانشاه دو مرکز حمایتی آموزشی ویژه کودکان وجود دارد که هر کدام با ظرفیت ۱۲۰ پرونده در حال ارائه خدمت به کودکان هستند.

وی ادامه داد: در حال حاضر مرکز آموزشی کودکان مهر با ۱۱۴ پرونده و مرکز افق با ۱۰۵ پرونده آماده ارائه خدمات روزانه به کودکان آسیب‌پذیر در سطح شهر کرمانشاه هستند.

شهبازی گفت: برخی از این حمایت‌ها عبارتند از: ارائه خدمات آموزشی، فرهنگی تفریحی و حمایت‌های مالی؛ همچنین در این مراکز یک حرفه مناسب به این کودکان آموزش داده می‌شود.

وی افزود: یکی از این فعالیت‌ها کارورزی کودکان نزد استادان برخی رشته‌ها است تا کودکان بتوانند پس از سن ۱۸ سالگی تسهیلاتی را از سازمان بهزیستی دریافت کنند و یک حرفه آبرومند برای خود فراهم کنند، البته امسال سازمان بهزیستی وارد فاز پرداخت تسهیلات شده به این منظور تسهیلاتی تا سقف ۱۵۰ میلیون تومان در اختیار خانواده‌های این کودکان قرار می‌گیرد تا از لحاظ مالی از این خانواده‌ها حمایت شود و کودک مجبور به کار کردن نشود. 

وی تصریح کرد: این وام به یکی از نزدیکان  کودک اعم از پدر، مادر، خواهر یا برادر او تعلق می‌گیرد تا بتواند با کاستن از مشکلات خانواده به حمایت از کودک بپردازد. 

شهبازی گفت: در شهرستان کرمانشاه یک مرکز  شبانه‌روزی حمایت از کودکان خیابانی نیز وجود دارد تعدادی از کودکانی که بدسرپرست و بی‌سرپرست هستند و جایی برای زندگی ندارند در این مرکز نگهداری می‌شوند.

فعالیت ۷ مرکز شبه‌خانواده برای کودکان کار در کرمانشاه

وی افزود: هفت مرکز شبه‌خانواده نیز در استان وجود دارد کودکانی که امیدی برای زندگی نزد نزدیکان خود ندارند و یا در کل جایی برای زندگی ندارند به این مرکز ارجاع داده می‌شوند. 

مدیرکل بهزیستی استان کرمانشاه گفت: مراکز شبه خانواده دقیقاً مانند یک خانه و خانواده عمل می‌کنند در این مراکز چند کودک در کنار یکدیگر در یک خانه زندگی می‌کنند و برای آن‌ها مربی، روانشناس و سرپرست در نظر گرفته می‌شود. 

وی گفت: این کودکان کارهای خود را انجام می‌دهند و به صورت گروهی در یک خانه با یکدیگر زندگی می‌کنند و آن‌ها حتی بعد از ۱۸ سالگی در زمینه‌های اشتغال و تحصیل مورد حمایت قرار می‌گیرند لذا سازمان بهزیستی تا زمانی که این افراد به سطح مطلوبی از توانایی برسند آن‌ها را رها نمی‌کند. 

شهبازی با بیان اینکه نمی‌توان آمار دقیقی از کودکان کار ارائه داد، گفت: در حال حاضر آمار رسمی که دارای پرونده هستند ۲۱۹ نفر است و از ابتدای سال تاکنون حدود ۲۶ نفر نیز در مراکز شبانه‌روزی پذیرش شده‌اند این کودکان کسانی هستند که جایی برای زندگی ندارند و به ناچار در مراکز شبانه‌روزی پذیرش می‌شوند.

وی خاطرنشان کرد: مشاهدات خیابانی حاکی از آن است که حدود یک‌ هزار کودک کار در سطح شهر کرمانشاه وجود دارند بسیاری از این کودکان یا به ما معرفی نشده و یا شناسایی نشده‌اند.

وی بیان کرد: متأسفانه هنوز فرهنگ حمایت از این کودکان در شهر کرمانشاه جا نیفتاده است، به جای توانمند ساختن و یاد دادن یک حرفه یا شغل به این کودکان متأسفانه آن‌ها را متکدی بار می‌آوریم، کمک‌های نقدی که در سطح خیابان به این کودکان داده می‌شود آن‌ها را از یادگیری یک حرفه باز می‌دارد و باعث می‌شود که این کودکان به تکدی‌گری خود ادامه دهند.

شهبازی گفت: البته مافیای پشت پرده کودکان کار و متکدی را نیز که عامل بسیار مهمی در این رابطه است نباید نادیده گرفت، بخش بزرگی از پولی که این کودکان از طریق تکدی‌گری به دست می‌آورند به جیب خودشان نمی‌رود و فقط به میزانی که خورد و خوراک خود را تأمین کنند پول دریافت می‌کنند و بقیه پول را مافیا از این کودکان می‌گیرد. 

مدیرکل بهزیستی استان کرمانشاه تصریح کرد: حمایت‌های پشت پرده از کودکان متکدی شناسایی آن‌ها را سخت و کار بهزیستی و نهادهای حمایتگر دیگر را دچار مشکل کرده است.

کودکی‌کردن حق همه کودکان است

علیرضا فرهادی در گفتگو با خبرنگار اجتماعی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ با بیان اینکه کودکی‌کردن و بهره‌مندی از امکانات حق تمام کودکان است، اظهار داشت: متأسفانه طی سالیان اخیر به دلیل افزایش آسیب‌های اجتماعی همچون طلاق، اعتیاد، بیکاری با پدیده نوظهوری تحت عنوان کودکان کار مواجه هستیم.

این دانش‌آموخته جامعه‌شناسی و مدرس دانشگاه افزود: طبق قانون، كودكان زیر ۱۶ سال در ایران نباید کار کنند بلکه كودک باید به اقتضای سنش كودكی و علم‌آموزی كند، نه اینكه زودهنگام وارد فضای كسب و كار شود.

وی یکی از علت‌های اصلی ظهور پدیده کودکان کار را مشکلات معیشتی خانواده‌ها و اجبار والدین دانست و گفت: یکی از علل اصلی در بروز این آسیب داشتن والدین بدسرپرست است که به دلیل وجود مشکلات اقتصادی، کودکان را وادار به کار می‌کنند.

کودکان کار قربانی جهالت و فقر

فرهادی با اشاره به اینکه کودکان خیابانی کار قربانی جهالت، بی‌سوادی و فقر هستند، خاطرنشان کرد: از طرفی فرهنگ‌سازی در بین شهروندان در رابطه با نحوه برخورد با کودکان خیابانی بسیار با اهمیت خواهد بود، شهروندان باید بدانند که حمایت مادی و بعضاً خرید اجناس از این کودکان نه‌تنها کمکی به بهبود وضعیت آن‌ها نخواهد کرد بلکه باعث تشویق آن‌ها به ادامه این روش و سبک زندگی می‌شود.

وی گفت: ضمن تکریم و نحوه برخورد صحیح با کودکان کار باید آن‌ها را به مراکزی همچون بهزیستی، معاونت فرهنگی شهرداری و سایر ارگان‌های ذی‌ربط که برای چنین کودکانی برنامه دارند معرفی کرد تا به آمار بچه‌های خیابانی افزوده نشود.

به گزارش شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ کودکان، آسیب‌پذیرترین گروه در هر جامعه‌ای هستند، بنابراین نباید از نیازهای آن‌ها به سادگی عبور کرد و در این میان تا زمانی‌که فقر، فاصله طبقاتی، عدم آگاهی و خانواده‌های نابهنجار وجود دارد، همچنان کودکان کار نیز وجود دارند و چهره شهر نازیبا و دردناک می‌شود.

یاری‌کردن این کودکان و زندگی بخشیدن به آن‌ها رسالت تمامی جامعه است نه یک ارگان و تنها دولت، هر قشر و گروه و صنفی می‌تواند بستری برای زندگی راحت آن‌ها فراهم کرده و اجازه ندهد سرمایه‌های این سرزمین هدر رود.

«یک‌هزار کودک در استان کرمانشاه بی آنکه کودکی کنند، به کار مشغولند و معلوم نیست چه آینده‌ای انتظارشان را می‌کشد.»