عصای سفید؛ کلید راهیابی به دنیای برابر/ نبرد نابینایان برای استقلال و دسترسی

به گزارش خبرنگار اجتماعی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ ۱۵ اکتبر روز جهانی نابینایان، فرصتی است برای افزایش آگاهی عمومی درباره مشکلات و چالش‌های افرادی که با نابینایی یا کم‌بینی مواجه هستند؛ این روز به یادآوری اهمیت رعایت حقوق این افراد و تلاش برای ایجاد جامعه‌ای دسترس‌پذیر و برابر اختصاص دارد، یکی از نمادهای بارز این روز، «عصای سفید» است که نه تنها به‌عنوان ابزاری برای هدایت بلکه به‌عنوان نشانه‌ای از استقلال و قدرت تحمل در برابر چالش‌ها محسوب می‌شود.

برای بررسی بهتر چالش‌ها و زندگی روزمره نابینایان، با «علی» استاد دانشگاه و نابینایی ۳۲ ساله، گفتگویی انجام دادیم؛ علی داستان خود را این‌گونه شروع می‌کند:

من همواره به‌دنبال استقلال بوده‌ام، اما زندگی به‌عنوان یک نابینا همیشه با چالش‌هایی همراه است. عصای سفید من نه تنها ابزاری برای حرکت است، بلکه احساس من نسبت به محیط اطرافم را نیز شکل می‌دهد؛ با هر حرکت هویتم را بازتعریف می‌کنم.

علی به یاد می‌آورد که چندی پیش برای اولین بار به یک کافه جدید در نقطه‌ای از شهر رفت؛ وقتی به سمت کافه می‌رفتم، هیجان و نگرانی در دلم بود. نمی‌دانستم چه موانعی در پیش رو دارم. پیاده‌روها ناهموار بودند و در بسیاری از نقاط، ناگهان با موانع غیرمنتظره‌ای روبه‌رو شدم. این امر به شدت اعصابم را تحت فشار قرار داد.

او در مورد دسترسی به اطلاعات ادامه می‌دهد: دسترسی به منابع درسی و اطلاعات عمومی یک معضلی جدی است؛ حتی در دانشگاه، بسیاری از مطالب به‌صورت متنی ارائه می‌شوند؛ من باید همیشه از نرم‌افزارهای خواندن متن استفاده کنم، اما این نرم‌افزارها گاهی اوقات مناسب نیستند یا در دسترس نمی‌باشند.

اما علی همیشه امیدوار است؛ من به‌عنوان یک نابینا می‌توانم و می‌خواهم در جامعه سهم داشته باشم. اگر همه‌ی ما بتوانیم با یکدیگر همکاری کنیم و جامعه را برای همه افراد، چه نابینا و چه بینا، قابل دسترسی کنیم، می‌توانیم دنیای بهتری بسازیم.

در واقع زندگی نابینایان به‌ویژه در دنیای امروز که اطلاعات و دسترسی به امکانات بستگی به بینایی دارد، با چالش‌های زیادی مواجه است و این چالش‌ها به جنبه‌های مختلفی از زندگی آن‌ها مرتبط می‌شود و می‌تواند تأثیرات عمیقی بر کیفیت زندگی، استقلال و احساس هویت آن‌ها بگذارد.

حرکت و جابه‌جایی: یکی از بزرگ‌ترین مشکلات نابینایان، جابه‌جایی در فضاهای عمومی است؛ با وجود پیشرفت‌های تکنولوژیک و اصلاحات شهری، هنوز هم بسیاری از محیط‌ها به‌خوبی طراحی نشده‌اند. موانع خیابانی، عدم وجود علائم لمسی و صوتی و ناهمواری‌های پیاده‌روها می‌تواند جابه‌جایی نابینایان را به چالشی بزرگ تبدیل کند؛ به‌طور مثال، نصب نکردن علائم صوتی در تقاطع‌ها می‌تواند به عدم تشخیص حرکت خودروها منجر شود.

دسترسی به اطلاعات: در دنیای امروز، اطلاعات به‌سرعت در حال تغییر و گسترش است؛ اما ناامنی در دسترسی به این اطلاعات برای نابینایان مشکلی جدی است؛ بسیاری از متون و منابع آموزشی به‌صورت چاپی یا دیجیتال ارائه می‌شوند، اما نابینایان برای استفاده از این منابع به نرم‌افزارهای خاصی نیاز دارند که به‌ندرت به‌روز هستند. این معضل نه‌تنها بر تحصیل آن‌ها تأثیر می‌گذارد، بلکه توانایی آن‌ها در جستجوی فرصت‌های شغلی مناسب را نیز محدود می‌کند.

تبعیض اجتماعی: تبعیض و نادیده گرفتن حقوق افراد نابینا در محیط‌های اجتماعی و شغلی یکی دیگر از چالش‌های اساسی است. استیضاح توانایی‌ها و پتانسیل‌های‌ آن‌ها در بسیاری از اوقات، مانع از استخدام آن‌ها در مشاغل مختلف می‌شود. این مسئله به احساس طرد اجتماعی منجر می‌شود و بر روان آن‌ها تأثیر منفی می‌گذارد.

عدم‌آگاهی عمومی: بسیاری از افراد در جامعه هنوز اطلاعات دقیقی درباره نیازها و توانایی‌های نابینایان ندارند. این کمبود آگاهی می‌تواند منجر به ایجاد تصورات نادرست و ترس‌های غیرضروری شود. بنابراین، آموزش عمومی و برگزاری کارگاه‌ها و همایش‌هایی درباره نابینایان و زندگی روزمره آن‌ها قابلیت تغییر نگرش‌ها را دارد.

به گزارش دانا؛ روز جهانی نابینایان فرصت مناسبی است تا نه تنها چالش‌های این قشر مورد توجه قرار گیرد، بلکه امیدها و آرزوهای آن‌ها نیز به‌گوش مسئولان و مردم برسد؛ داستان علی و تجربیات او تأکیدی بر نیاز به تغییر در نگرش‌ها و زیرساخت‌ها است.

همچنین نهادها، سازمان‌ها و مردم باید دست به دست هم دهند تا دنیایی عادلانه‌تر و قابل دسترس‌تر برای همه بسازند؛ چرا که با تغییر نگرش عمومی و بهبود شرایط زندگی، نه تنها نابینایان می‌توانند به حداکثر پتانسیل خود دست یابند بلکه به جامعه‌ای پویا و پیشرفته تبدیل خواهند شد که به همگان فرصتی برابر می‌دهد.

در دنیایی که موانع زیادی سر راه حرکت آزاد و دسترسی برابر برای نابینایان وجود دارد، «عصای سفید» تنها یک ابزار کمکی نیست؛ بلکه کلیدی است که درهای دنیای برابر را برای آنان می‌گشاید.