به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛  پس از یک سال از آغاز جنگ در نوار غزه و همزمان با شروع درگیری‌های پراکنده با حزب الله که آسیب زیادی به ساکنین شهرک‌های شمالی سرزمین‌های اشغالی وارد کرد، از ابتدای اکتبر 2024 جبهه لبنان نیز وارد مرحله جدیدی شده است که می‌تواند زندگی در این بخش و حتی فراتر از مناطق مرزی از جمله حیفا را با مشکلات بیشتری مواجه سازد.

در یک‌سال گذشته ساکنین مناطق شمالی فلسطین اشغالی با معضلات بزرگی در موضوعات مختلف اقتصادی، اجتماعی، آموزشی، امنیتی و سلامت روان روبرو بوده‌اند. در نتیجه این درگیری‌ها، نزدیک به 70 هزار سکنه این منطقه به دستور کابینه اسرائیل و حدود 30 هزار نفر بنا به تصمیم خود خانه‌های خود را ترک کردند که هنوز تعداد زیادی از آنها در شرایط موقت در مناطق مختلف اراضی اشغالی زندگی می‌کنند.

این وضعیت موجب تعطیلی مشاغل و خالی ماندن مدارس و دانشکده‌ها شد.[1] برای مثال براساس گزارش مرکز «تاب­‌آوری جلیل غربی و شرقی» ب در منطقه متولا روزانه شهرک‌های صهیونیست نشین با موشک­‌های ضدتانک رزمندگان مقاومت تخریب می­‌شود که این امر موجب استرس، اضطراب و ناراحتی زیادی برای ساکنان محلی شده است.

ساکنین مناطق شمالی پس از تخلیه خانه­‌هایشان در بیش از 400 هتل پراکنده شدند. آنها اصلاً مطمئن نیستند که چه زمانی به خانه‌شان باز می‌گردند. براین اساس عمده‌ترین مسائلی که این روزها آوارگان بدان دچار هستند عبارتند از: ترس، تردید در بازگشت به خانه، سؤال در مورد زندگی در هتل و نگرانی والدین در مورد اینکه نتوانند امنیت فرزندانشان را در آینده تأمین کنند.[2]

در این رابطه یکی از مشکلات جدی ساکنین مناطق شمالی، مسئله آموزش است. مناطق مسکونی شمال فلسطین اشغالی از 7 اکتبر، با کاهش 25 درصدی ثبت‌نام دانش‌آموزان در مؤسسات آموزشی مواجه شده‌اند. علت این مسئله تخلیه 16 هزار و 700 دانش‌آموز از شهرک‌های خط مرزی است که از این تعداد 8700 نفرشان در دیگر بخش‌های شمالی و دورتر از خط مرزی و 8 هزار نفرشان در سایر شهرها مستقر شدند. با این حال مناطقی که دورتر از مرز هم هستند با مشکل در حوزه آموزش روبرو هستند.

کمبود معلم، ترس از سفر در جاده‌های خطرناک زیر آتش و کمبود کلاس و آزمایشگاه، تنها بخشی از مشکلات است. برای مثال والدین مناطق الجلیل علیا و الجلیل شرقی از آسیب به ایمنی و سطح تحصیلی کودکان می‌ترسند. عدم حفاظت از مدارس، نبود ساختمان‌های جایگزین و تقسیم کادر آموزشی و درمانی مدارس بین نقاط کانونی مختلف جمعیت‌های آواره، باعث این ترس و نگرانی‌هاست.[3]

با توجه به این مسائل، وزارت آموزش و پرورش رژیم صهیونیستی در اواسط سپتامبر اعلام کرد سال تحصیلی جدید در شهرک‌های تخلیه شده شمالی آغاز نمی‌شود؛ زیرا وقوع جنگ با حزب‌الله قطعی است و باید آموزش به صورت آنلاین باشد. بنابراین یکی از نگرانی‌های اصلی ساکنین مناطق شمالی از دست دادن دومین سال تحصیلی فرزندانشان است. آنها سال قبل را هم با کیفیت آموزش پایینی سپری کردند؛ چرا که به دلیل خطر تبادل آتش و جنگ، دانش آموزان حدود چهار ساعت در روز و در برخی مناطق فقط چهار روز در هفته تحت نظارت کادر آموزشی تحصیل می‌کنند.[4]

نتیجه چنین وضعیتی، احساس ترس بین دانش‌آموزان است. طبق یک نظرسنجی، یک سوم از دانش‌آموزانی که شهرک کریات شمونه را به دلیل جنگ ترک کرده‌اند، همچنان احساس عدم امنیت دارند. 25 درصدشان عنوان کردند از رفتن به مدرسه احساس ناراحتی می‌کنند و 17 درصد نیز اظهار داشته‌اند «در مدرسه» هم احساس ناامنی دارند. علاوه بر این، 11 درصد از این افراد گزارش دادند علیرغم اینکه از کریات شمونه خارج شده و در مکان‌های حفاظت شده‌تری ساکن هستند، حتی در خانه‌های خود احساس امنیت نمی‌کنند.[5]

به طور کلی این بررسی نشان می‌دهد حملات حزب الله تا چه اندازه به احساس امنیت عمومی در میان ساکنین سرزمین های اشغالی، به ویژه نسل جوان آسیب زده است که حتی خارج از محدوده جنگ نیز احساس ترس و وحشت آنها را همراهی می کند.

طبق آخرین گزارشی که توسط وزارت گردشگری اسرائیل در یک سالگی نبرد شمشیرهای آهنین منتشر شد، مشخص شد حدود 18.7 میلیارد شکل (نزدیک به 5 میلیارد دلار) درآمد از ورود گردشگری خارجی و 756 میلیون شکل (200 میلیون دلار) درآمد از گردشگری داخلی از دست رفته است که بخش بزرگی از این درآمدهای از دست رفته مربوط به مناطق شمالی است که به خاطر جنگ با حزب الله صنعت گردشگری‌ در آن متوقف شده است.[6]

لازم به ذکر است تا پیش از جنگ اخیر سالانه تقریباً 400 هزار نفر از منطقه الجلیل شرقی در شمال فلسطین اشغالی بازدید می‌کردند که این پدیده سهم زیادی در اقتصاد منطقه داشت. تعداد مشابهی نیز هر سال از منطقه الجلیل غربی بازدید می‌کنند. براین اساس در نبود گردشگر در شمال، صنعت توریسم این منطقه تا فاصله 20 کیلومتری از مرز و حتی بیشتر از آن آسیب جدی دید؛ این در حالی است که طرح پرداخت غرامت از سوی کابینه نتانیاهو فقط محدود به مشاغل فعال در محدوده 9 کیلومتری مرز است. همچنین پیش بینی می‌شود با پایان طرح پرداخت بیمه بیکاری در آوریل 2025، صدها کارگر باقی مانده در این صنعت اخراج شوند.

در شش سال گذشته، در منطقه شمالی فلسطین اشغالی فضای مناسبی برای رشد شرکت‌های نوپا ایجاد شد. صنایع پیشرفته (های‌تک) یک صنعت کوچک در این بخش محسوب می‌شود که کارگران کمی را هم به خدمت گرفته اما سهم قابل توجهی در رفاه این منطقه دارد، ولی وقوع جنگ موجب تعطیلی فعالیت‌های این صنعت شد. در این راستا برخی از کسب و کارها به خصوص شرکت‌های نوپا مقرها و ادارات خود را به مناطق دیگر منتقل کردند تا بتوانند به فعالیت خود ادامه دهند.

گزارش جدیدی توسط استارت‌آپ Nation Central (SNC) در خصوص تجزیه و تحلیل تأثیر درگیری‌های جاری بر اکوسیستم فناوری اسرائیل نشان می‌دهد ادامه نبرد با حزب‌الله و تخلیه بسیاری از شهرک‌ها، شرکت‌های فناوری مستقر در شمال را با چالش‌های مهمی روبرو کرده است؛ براین اساس نزدیک به 40 درصد از آنها به خاطر جنگ، به مهاجرت از اسرائیل فکر می‌کنند و 69 درصد نسبت به توانایی خود برای جمع آوری بودجه کافی در سال آینده با دیده تردید می‌نگرند. این آمار گویای تأثیر نابرابر جنگ در مناطق مختلف فلسطین اشغالی است که بخش‌های شمالی را بیشتر درگیر کرده است.

در حال حاضر چالش‌های این صنعت در چند دسته قابل تفکیک هستند:

- غیبت طولانی مدت بخش بزرگی از کارمندان به دلیل خطرات جنگ که انجام تعهدات به مشتریان را با مشکل مواجه کرده است؛

- کارخانه‌های نزدیک مرز نگران جان کارمندان و کارگران خود هستند؛

-تعطیلی کارخانه‌ها یا جابجایی آنها به مناطق کمتر در معرض خطر، می‌تواند منجر به اخراج هزاران کارگر در سال‌های آینده شود؛

- بخش بزرگی از آزمایشگاه‌های تحقیقاتی و همچنین بسیاری از شرکت‌های فناوری پیشرفته، فعالیت‌های خود را به مناطق دیگر فلسطین اشغالی منتقل کرده‌اند و این نگرانی وجود دارد که برخی از آنها پس از جنگ نیز به شمال باز نگردند که این موضوع بر ترکیب جمعیتی، میزان بیکاری و سطح درآمد ساکنین شمالی تأثیر منفی می‌گذارد؛

- انتظار می‌رود افزایش ریسک برای سرمایه‌گذاران باعث کاهش سرمایه‌گذاری در شرکت های نوپا مستقر در مرز شمالی شود.

این دو حوزه شغلی هم مانند سایر نقاط اسرائیل، تحت تأثیر کمبود کارگران خارجی قرار گرفته و لذا کار تقریباً در آنها متوقف شده است. در حال حاضر امکان فعالیت برای کشت و زرع مزارع یا انجام کارهای زیربنایی و ساختمانی در مناطق تخلیه شده (تا 3.5 کیلومتری مرز) وجود ندارد.

اختلال در فعالیت‌های کشاورزی تهدیدی برای نابودی حوزه‌ای است که سهم مهمی در اشتغال و همچنین امنیت غذایی کل رژیم صهیونیستی دارد. در این بین عدم قطعیت در مورد تاریخ پایان جنگ و بازگشت کارگران به شمال، گشایش مشاغل جدید یا حوزه‌های جدید فعالیت را دشوار می‌کند که مستقیماً می‌تواند بر انگیزه و تمایل ساکنین این منطقه برای ادامه زندگی در این بخش اثر منفی بگذارد.[7]

در سایه چنین مشکلات امنیتی و اقتصادی است که 28 درصد از افراد آواره شده از مناطق شمالی اعلام کردند قصد ندارند هرگز به خانه خود بازگردند، حدود 46 درصد از افراد آواره گفتند در «صورت امکان» به خانه خود باز می‌­گردند و حدود 26 درصد هنوز تصمیمی در این باره نگرفته‌­اند.

همچنین حدود 70 درصد از ساکنان این مناطق اعلام کرده‌اند وضعیت اقتصادی آنها در یکسال گذشته بدتر شده است و در نتیجه این وضعیت، یک سوم از تخلیه شدگان کار و اشتغال را متوقف کرده‌اند.[8]

رژیم صهیونیستی (اسرائیل) , لبنان , حزب‌ الله لبنان , فلسطین ,

از سویی، در این بین 65 درصد خانواده‌­های آواره از راه حل­‌هایی که دولت به آنها ارائه می­‌دهد، راضی نیستند. این نظرسنجی همچنین به سیستم درمانی در بین ساکنان می‌­پردازد، به طوری که 63 درصد از ساکنان شمال وضعیت روحی خود را «خوب» نمی‌­دانند.[9]

نکته مهم پایانی نیز آن است که این آمار و مشکلات مربوط به «پیش از تشدید جنگ ارتش اسرائیل با حزب‌الله و ورود زمینی به لبنان از 1 اکتبر 2024» است. اگرچه مقامات ارتش رژیم صهیونیستی در ادعایی عجیب و نسنجیده اعلام کرده‌اند جنگ با حزب الله دو تا سه هفته آینده خاتمه می‌یابد، اما واکنش‌هایی دفاعی حزب الله نشان می‌دهد این سازمان کماکان قادر به مقابله است، تا جایی که در روزهای اخیر شهر حیفا نیز به طور گسترده هدف راکت قرار گرفت. لذا پیش بینی می‌شود شرایط امنیتی، اقتصادی و اجتماعی ساکنین بخش‌های شمالی اسرائیل در هفته‌های آینده بدتر خواهد شد.

.[1] https://www.mako.co.il/news-military/2024_q2/Article-4ccd9958332ee81026.htm

[2] . https://www.mako.co.il/health-wellness/mental-health/Article-523ce9b00de2f81026.htm

[3] . https://www.davar1.co.il/536044/

[4] . https://www.israelhayom.co.il/news/education/article/15957518

[5] . https://www.ynet.co.il/news/article/yokra14011258

[6] . https://www.globes.co.il/news/article.aspx?did=1001490670

[7] . https://img.mako.co.il/2024/03/27/NIAREMDATZAFON.pdf?Partner=interlink

[8] . https://www.globes.co.il/news/article.aspx?did=1001483541

[9] . https://www.maariv.co.il/news/israel/Article-1108218