به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از پایگاه خبری تحلیلی «عصر اترک»، خراسان شمالی به دلیل کم‌آبی و تابش نور خورشید و اراضی مناسب ظرفیت مطلوبی برای توسعه کشاورزی در برخی از محصولات از جمله کشت زعفران را دارد.

بیشترین اراضی سطح زیر کشت زعفران مربوط به شهرستان فاروج است اما در اراضی شیروان، اسفراین ، بجنورد و سایر شهرستان ها نیز در سال‌های اخیر کشت شده است.

 زعفران‌کاران خراسان شمالی در این روزها خواب و استراحت ندارند چرا که در جمع‌آوری این محصول ارزشمند و حساس نباید غفلت کرد، زیرا گل این ارغوانی زیبا بعد از یک روز پژمرده می‌شود و دیگر قابل‌برداشت نیست.

بر اساس سفارش کارشناسان جهاد کشاورزی، کشت زعفران با توجه به این که محصول کم‌آب‌طلبی است، مورد توجه کشاورزان قرار گرفته اما متاسفانه در فصل برداشت، سود تولیدکننده به جیب دلالان می‌رود. لذا نیاز است که مدیریت بازار تولید تا فروش زعفران کنترل شود.

 

 نبود نظارت بر بازار فروش زعفران

 بابک یساولیان در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «عصراک»، گفت: حدود ۱۰ سال است که کشت زعفران به‌صورت ارگانیک و بسته‌بندی آن را انجام می‌دهیم و همچنین به‌صورت متغیر بیش از ۴۵ نفر اشتغال از این طریق ایجاد شده است.

 این زعفران‌کار فاروجی افزود: از هفته آخر مهرماه برداشت گل زعفران آغاز می‌شود و تا آخر آبان ادامه دارد؛ کشاورزان به‌سختی گلچین پیدا می‌کنند این در حالی است که قیمت نیروی انسانی برای چیدن گل نسبت به سال گذشته افزایش داشته است.

 وی با اشاره به عدم پرداخت تسهیلات در سال ۱۴۰۳ از سوی جهاد کشاورزی برای زعفران‌کاران تاکنون، گفت: جهت ایجاد ارزش‌افزوده در خود استان نیاز است فراوری این محصول در اینجا و با نشان خراسان شمالی به بازار عرضه شود که این مهم نیازمند تسهیلات وِیژه است.

 یساولیان علاوه بر کمبود آب جهت آبیاری زمین‌های زراعی، قطعی‌های مکرر برق چاه‌های کشاورزی را از دیگر مشکلات زعفران‌کاران عنوان کرد و افزود: باتوجه‌به اینکه بیشتر زمین‌های زراعی زعفران، خُرده‌مالکی هستند و بسیاری از کشاورزان در چاه‌های اشتراکی سهم دارند، قطع برق این چاه‌ها باعث آبیاری دیرهنگام زمین‌های زعفران شد.

 وی به مشکلات حوزه بسته‌بندی این محصول نیاز اشاره کرد و گفت: نبود نظارت بر بازار فروش زعفران و عرضه محصولات بی‌کیفیت و فاقد نشان استاندارد توسط بعضی از فروشندگان باعث ازدست‌دادن بازار رقابت شده است.

این زعفران‌کار فاروجی خاطرنشان کرد: ما توانایی عرضه زعفران باکیفیت در بازارهای خارجی را داریم؛ اما عدم تمایل خرید با بِرَند ایرانی باعث شده تا محصول خود را با نشان کشور دیگری به فروش برسانیم.

 

 

 زعفران‌کاران نیازمند حمایت دولت

 وی حمایت دولت از کشاورزان را لازم دانست و افزود: مردم باتوجه‌به مشکلات اقتصادی به خرید زعفران ارزان و بی‌کیفیت روی آوردند که این نیاز به کنترل بازار از سوی دستگاه مربوطه دارد.

 یساولیان ادامه داد: ایجاد بازارچه زعفران در استان به عنوان فضایی مناسب برای دادوستد این محصول مهم است؛ اما بیشتر غرفه‌داران واسطه‌ها و دلالانی هستند که سعی در خرید پایین زعفران دارند و برخی از کشاورزان به دلیل افزایش دستمزد کارگر محصول خود را توافقی پیش‌فروش می‌کنند و این امر باعث می‌شود که سود محصول به جیب واسطه برود.

 وی تأکید کرد: کشاورزان بیشتر خُرده‌مالک هستند و توانمندی فروش محصول خود در سایر استان‌ها ندارند و بیشتر دلالان در این فصل از سال در کمین زعفران‌کاران و هم‌زمان با بارش باران در مزارع پیدا می‌شوند و مایه دسترنج آنها را باقیمت پایین‌تر می‌خرند.

 

 

رتبه سوم خراسان شمالی در سطح زیر کشت زعفران

 صفدر صفدری در گفتگو با خبرنگار ما گفت: سوددهی بالای گیاهان دارویی و کم‌آب‌تر بودن آن موجب شده است تا گرایش زارعان به سمت کشت این گیاهان در سال‌های اخیر افزایش یابد.

 مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی افزود: اراضی مستثنی آب گیاهان دارویی استان حدود ۱۰ هزار و ۵۰۰ هکتار است که از این میزان چهارهزار ۹۰۰ هکتار به زعفران اختصاص‌داده‌شده است و شهرهای فاروج، شیروان و اسفراین به ترتیب بیشتر اراضی زیر سطح کشت زعفران را دارند.

 وی با اشاره به رتبه سوم خراسان شمالی در سطح زیر کشت زعفران کشور گفت: حدود ۹ درصد زعفران کشور از استان ما تأمین می‌شود.

 صفدری با بیان اینکه هشت واحد فراوری و بسته‌بندی زعفران در استان فعالیت می‌کنند، گفت: باتوجه‌به اینکه این گیاه ارزآوری زیادی برای کشور دارد هدف وزارت جهاد کشاورزی نیز جایگزینی این محصول با نفت است.

 وی بیان داشت: جهاد کشاورزی خراسان شمالی طی امسال با راه‌اندازی آزمایشگاه اندازه‌گیری کروسین «ماده مؤثر زعفران» به دنبال افزایش کیفیت محصول و صادرات است.

 مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی تصریح کرد: در حال حاضر چهار هزار و ۳۰۰ بهره‌بردار زعفران در استان فعالیت می‌کنند که سالانه دوره‌های آموزشی در ابعاد تغذیه و عملیات داشت و برداشت برای این افراد توسط جهاد کشاورزی برگزار می‌شود.

 وی با اشاره به برگزاری رویداد تانا گیاهان دارویی استان در آبان‌ماه گفت: در این رویداد با شناسایی نیازهای فناورانه حوزه گیاهان دارویی، شرکت‌های دانش‌بنیان و واحدهای فناوری که بتوانند این نیازها را مرتفع کنند اعلام آمادگی کرده و میان آن‌ها و صنایع و واحدهای تولیدی حوزه کشاورزی تفاهم‌نامه همکاری منعقد می‌شود.

 

 

 پیش‌بینی برداشت ۲۹ تن نگین زعفران

 صفدری خاطرنشان کرد: پیش‌بینی می‌شود طی امسال ۲۹ تن نگین زعفران از مزارع زیر کشت برداشت شود که عملکرد تولید زعفران در خراسان شمالی حدود ۶ کیلوگرم در هکتار است.

 وی اظهار داشت: به‌ازای هر یک هکتار اراضی زیر کشت، برای حدود ۵۰ نفر شغل مستقیم و غیرمستقیم ایجاد می‌شود که شامل کشاورزان، کارگران جمع‌آوری گل زعفران، پاک‌کننده‌های گل، خشک‌کن‌ها و افراد شاغل در مجموعه‌های بسته‌بندی این گیاه باارزش می‌شود.

 مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی عنوان کرد: سازمان تعاون روستایی هر ساله باهدف قیمت‌گذاری عادلانه محصول زعفران، نسبت به برگزاری بازارچه‌های زعفران در شهرستان فاروج که قطب زعفران استان است، اقدام می‌کند.

 

 

 عدم به‌کارگیری  فنّاوری در کاشت و برداشت زعفران

 وی با اشاره به مشکلات زعفران استان گفت: کاشت و برداشت این محصول در استان همچنان به‌صورت دستی انجام می‌شود و نیاز است از فنّاوری‌های جدید جهت برداشت این محصول استفاده شود.

 صفدری بیان کرد: در سال گذشته حدود ۲۹ کیلو زعفران خراسان شمالی به کشورهای مختلف صادر شد.

 وی تصریح کرد: جهت شناسنامه‌دار کردن زعفران، کشاورزانی که علاقه به صادرات محصول خود به کشورهای دیگر را دارند می‌توانند پس از برداشت و تحویل آن به جهاد کشاورزی و انجام آزمایش‌های تخصصی یک کد QR دریافت کنند که در بازارهای جهانی به نام همان کشاورز معرفی می‌شود.

 

 

 زعفران مشمول رعایت استاندارد اجباری

 صغری زهدی در گفتگو با خبرنگار ما گفت: ازآنجایی‌که زعفران مشمول رعایت استاندارد اجباری است باید از لحاظ ویژگی‌های رنگ، عطر و طعم، مواد خارجی، آلاینده‌های فلزی و میکروبی مورد ارزیابی کیفی قرار گیرند.

 معاون ارزیابی انطباق اداره کل سازمان استاندارد خراسان شمالی افزود: تعداد ۱۰ واحد فراوری و بسته‌بندی زعفران که دارای پروانه کاربرد علامت استاندارد هستند به‌صورت مستمر توسط اداره کل سازمان استاندارد استان جهت کنترل کیفیت محصول نظارت و ارزیابی می‌شوند.

 وی خاطرنشان کرد: به‌منظور هم‌افزایی و نظارت مؤثر و یکپارچه جهت کنترل کیفیت زعفران در سطح بازار، کارگروهی با حضور نمایندگانی از سازمان جهاد کشاورزی، صمت، تعزیرات حکومتی، معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی و اتاق اصناف خراسان شمالی در اداره کل استاندارد تشکیل شد و برنامه‌ریزی در خصوص اجرای بهینه طرح کنترل و نظارت در راستای ارتقای کیفیت محصولات زعفران با هماهنگی‌های فی‌مابین صورت گرفت.

 زهدی تصریح کرد: سازمان ملی استاندارد به‌منظور اثربخشی بیشتر اقدامات خود با مشارکت سایر ادارات اقدام به برگزاری گشت‌های مشترک بازرسی و نظارت از واحدهای تولیدی و خدماتی و بازار در اکثر زمینه‌ها می‌کند و همچنین گزارش‌های مردمی نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد.

 وی تأکید کرد: جلوگیری از تضییع حقوق مصرف‌کنندگان و ممانعت از عرضه محصولات غیراستاندارد در استان از جمله هدف این بازدیدها است که به‌صورت مستمر و دوره‌ای انجام می‌شود.

 معاون ارزیابی انطباق اداره کل سازمان استاندارد خراسان شمالی در پایان گفت: اداره کل استاندارد به فروشندگانی که محصول خود را بدون علامت استاندارد به فروش برسانند برخورد می‌کند.

 نتیجه‌گیری: گیاهان دارویی به‌عنوان محصولات بومی مناطق مختلف ایران به‌خاطر محبوبیت روزافزون ناشی از خواص درمانی و غذایی، ارزش اقتصادی فوق‌العاده و توانمندسازی اقتصادی، جایگزین شایسته برای بخشی از درآمدهای نفتی به شمار می‌روند و با توجه بر کم آب بر بودن زعفران و وجود اقلیم مناسبت کشت این محصول باارزش در خراسان شمالی و حال اینکه استان جایگاه سوم تولید زعفران را به خود اختصاص داده؛ اما همچنان زعفران‌کاران با مشکلات فراوانی روبرو هستند که آن نیازمند توجه جدی مسئولین به این بخش است.