به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ امین تویسرکانی بازپرس دادسرای جرایم رایانهای تهران و پژوهشگر حوزه حقوق سایبری در مورد چالشها در حوزه رمز ارزها، گفت: نظام قضایی و کیفری کشور با چالشهای متعددی در حوزه رمز ارزها مواجه است و به نوعی در آستانه یک بحران بالفعل قرار گرفته است که این بحرانها در نهادهای انتظامی و قضایی نمود یافته و معضلات بسیاری را ایجاد کرده است.
وی اظهار کرد: با وجود تلاشها برای ساماندهی رمز ارزها هنوز در این حوزه فاقد قوانین خاص هستیم و تنها قانونی که در بانک مرکزی در آذرماه سال ۱۴۰۲ تصویب شد به طور محدود به این حوزه اشاره داشته است و از آن زمان تاکنون، بانک مرکزی هنوز آییننامههای لازم برای اجرای این قانون را وضع نکرده است.
بازپرس دادسرای جرایم رایانهای تهران در پاسخ به این سوال که آیا در این حوزه نیازمند قانونی خاص هستیم یا خیر؟ گفت: پدیده رمزارزها یک فناوری نوین است و اگر بخواهیم قانون را کاملاً منطبق بر یک فناوری خاص بنا نهیم، به نظر میرسد که توجیه منطقی خاصی ندارد. قوانین باید کلی و جامع باشند تا بتوانند تمام پدیدهها را تحت پوشش قرار دهند؛ چرا که قانونگذاری خاص و ویژه در هر حوزه ای ممکن است به سرعت دچار کهنگی و بیخاصیتی شود. به نظر میرسد که در حوزههای حقوقی و کیفری در کشور ما کمبود خاصی وجود ندارد و ما با تورم کیفری مواجه هستیم؛ بهطوری که برای هر رفتاری که در این زمینه اتفاق میافتد، چندین عنوان جرم قابل انطباق است.
وی گفت: با توجه به قانون جدید بانک مرکزی که برای حوزه رمزارزها ایجاد شده، دیگر نیازی به وضع قوانین جدید بهمعنای خاص نیست. این قانون فراهم است و باید از آن بهرهبرداری شود. هرچند که این قانون هنوز بهطور کامل اجرایی نشده و تشریفات و آییننامههای لازم در حال تشکیل است، اما حاکمیت، بهویژه بخش قضایی و دولت، باید از بانک مرکزی مطالبه کند که چرا این قانون پس از چندین ماه هنوز اجرایی نشده است.
تویسرکانی با بیان اینکه بیش از ۱۰۰ صرافی رمز ارز داخلی در کشور فعال هستند و از امتیازات نظام بانکی و تبادلات ریالی بهرهمندند، ادامه داد: به عنوان یک قاضی، آسیبهایی جدی در این حوزه مشاهده میکنم و پروندههای متعددی را بررسی کردهام که شامل پروندههای کوچک و همچنین پروندههای ملی و بحرانزا با دهها هزار شاکی و ارقام بسیار بالاست، به نظر میرسد تا زمانی که این آسیبها و بحرانها حل نشوند نظام قضایی کشور همچنان درگیر خواهد بود.
بازپرس دادسرای جرایم رایانهای تهران گفت: بسیاری از مردم، داراییهای خود را در این صرافیها سپردهگذاری کردهاند و هر لحظه احتمال از بین رفتن این داراییها وجود دارد. این صرافیها میتوانند به ابزاری برای پولشویی تبدیل شوند و امکان پیگیری و جبران خسارت برای مالباختگان را دشوار سازند.صرافیهای رمز ارزی بودند که داراییهای مردم را جمع آوری و به یکباره آن را از حیطه اختیارشان خارج و تصاحب و به رمز ارز دیگری تبدیل کردند و بدین واسطه کلاهبرداری کردند.
وی ادامه داد: بسیاری از این صرافیها در فعالیتهای مجرمانه نیز دخالت دارند و پروندههای متعددی از جمله پرونده کریپتولند نشاندهنده ناهنجاریهای جدی در عملکرد این پلتفرمهاست. از آنجا که این صرافیها اطلاعات حساس میلیونها نفر را در اختیار دارند، ابعاد امنیتی این قضیه نیز باید مدنظر قرار گیرد.
تویسرکانی با بیان اینکه عمده پروندههای کلان و ملی و بحرانزا در کشور در حوزه پلتفرمهای رمز ارز است، گفت: عمده پروندههای کلان در حوزه رمز ارز با انگیزه مجرمانه شکل گرفته است، رمز ارزی که فاقد ارزش بود عرضه شده و به شکل پانزی گسترش یافته است و به چند نفر اولیه سود ارائه داده و بقیه ضررهای هنگفتی را کردهاند.
تویسرکانی در مورد لزوم تنظیم گری در حوزه رمز ارزها افزود: چماق و تهدیدی که از سوی فعالین اقتصادی در این زمینه وجود دارد این است که اگر در این حوزه ورود پیدا کنید به حوزههای زیر زمینی رسوخ پیدا میکند. چرا که برخی معتقدند که این حوزهها نظارت پذیر نیست و ورود به آن باعث از بین رفتن ماهیتشان میشود.
بازپرس دادسرای جرایم رایانهای تهران با بیان اینکه در هیچکجای دنیا نمیتوان فعالیتی را بدون نظارت و تنظیمگری مؤثر تصور کرد، گفت: حتی در آزادترین اقتصادها نیز این قاعده وجود دارد. اینکه بخشی از اقتصاد را رها کنیم با این بهانه که ممکن است به حوزههای زیر زمینی رسوخ پیدا کند به نظر کار عاقلانهای نیست، باید تدبیری جدی در این حوزه اندیشید چرا که حوزه رمز ارزها از خلاء نبود نهادهای متولی رنج میبرد و برای نهادسازی نیازمند قانون جدی هستیم.
وی ادامه داد: سوال این است که آیا نهادسازی باید به سمت تنظیم گری برود یا نظارت حداقلی؟ باید این روند کامل رها را کنار بگذاریم. مطمئن هستم در هیچ کجای دنیا این میزان رهایی وجود ندارد ما هیچ نهاد ناظر یا تنظیمگری نداریم. حتی در لیبرالترین اقتصادهای این وضعیت وجود ندارد و تصور من این است که ما باید وارد یک حوزه تنظیمگری حداقلی شویم.
بر اساس گزارش قوه قضاییه، تویسرکانی گفت:صرافیها باید مسئولیت فعالیتهای خود را بر عهده بگیرند و با استفاده از فناوریهای مدرن، معاملات مشکوک را شناسایی کنند.تجربه نشان داده که ایجاد نظارت حداقلی به هیچوجه موجب ریزش سرمایهها یا کوچ مردم به صرافیهای خارجی نخواهد شد. مردم به فعالیتهای رمزارزی علاقهمندند و این حوزه نیازمند یک نظام معقول و منطقی است که ضمن رعایت حقوق و منافع عمومی، به رونق آن نیز کمک کند، در نهایت، باید با آزمون و خطا و پیشبینی قابلیتها، به بهبود و توسعه این سیستم بپردازیم.