به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از «عصر اترک»، رواج انواع و اقسام غذاهای حاضر و آماده موسوم به فستفود، یکی از مصادیق بارز تغذیه ناسالم است و در این میان، یکی از بدترین انواع آن، غذاهای سوخاری هستند.
متأسفانه با تغییر در سبک زندگیها تغذیهای ناسالم تحت عنوان سوخاریها این روزها رواج پیدا کرده که روز به روز نیز در حال افزایش هستند و به دلیل تغییر در ذائقه افراد موردپسند واقع شده و بهنوعی در زندگی عادی مردم جا باز کردهاند.
از طرفی سیاستهای غلطی که باهدف تسهیل گیری در ایجاد اشتغال طی سالهای اخیر ایجاد شد که تعداد بی حد و مرز شغلهایی که به دلیل سودآوری بال و استقبال زیاد روز به روز در حال افزایش هستند و در واقع یک حرکت مطلوب، بدون هیچ نظارتی به یک عمل نامعقول تبدیل شده است، عملی که نوعی معامله با سلامت و جان مردم است و در واقع مردمی که با پرداخت هزینه سلامتشان را به تاراج میبرند.
ارتباط مستقیم تغذیه و بیماریها
نسرین علیزاده در گفتگو با خبرنگار حوزه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «عصر اترک» گفت: یکی از دغدغههایی که امروز دررابطهبا بحث تغذیه و الگوی مصرف مواد غذایی داریم، موضوع اضافهوزن، چاقی و ارتباط آن با تغذیه است.
وی با اشاره به اینکه تغذیه صحیح میتواند بهعنوان یک عامل پیشگیری از بسیاری از بیماریهای غیرواگیر همچون دیابت، قلبی و عروقی و سرطانها باشد، افزود: بسیاری از بیماریها با تغذیه و سبک زندگی ارتباط تنگاتنگی دارند.
کارشناس مسئول بهبود تغذیه دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی افزود: در واقع نوع تغذیه درست و یا نادرست میتواند از یک بیماری جلوگیری و یا آن را تشدید کند که با جریان یک بیماری علاوه بر مشکلات برای فرد هزینههایی نیز برای خانواده و جامعه به بار میآید.
این کارشناس با تأکید بر این موضوع که در رأس سبکهای تغذیهای نادرست استفاده از غذاهای فوری قرار دارند، ادامه داد: فستفودها با روغن فراوان سرخ شده بهطوریکه کیفیت روغن مورداستفاده، مشخص نیست، علاوه بر این متأسفانه در برخی از فستفودها با مادهای رنگ روغنهای سوخته را تغییر و مجدد استفاده میکنند که این موضوع بسیار خطرناکتر است.
علیزاده اضافه کرد: همچنین در بحث انواع فستفودها غذاهای سوخاری شده بیشترین نوع این مشکلات را دارا هستند که ممکن است سبزیهای سرشار از خاصیت و یا مواد گوشتی و پروتئینی را سوخاری کنند و مورداستفاده قرار بگیرد.
وی بیان داشت: گفتنی است که در تهیه غذاهای سوخاری شده از روغن فراوان در دمای پخت بالا استفاده میشود، همچنین رنگدانهها و نمک بالای غذاهای سوخاری از دیگر مضرات این ماده غذایی محسوب میشود.
افزایش مصرف فستفودها در نوجوانان و جوانان
این کارشناس یادآور شد: طرز تهیه و مواد اولیه یک خوراکی سوخاری شده به دلیل کالری بالایی که دارد باعث چاقی، اضافهوزن و بیماریهای غیرواگیر از جمله دیابت، بیماریهای قلبی و عروقی خواهد شد که تکرار آن طی هفته میتواند سرطان را در افراد ایجاد کند.
علیزاده با اشاره به اینکه مصرف این نوع ماده غذایی در نوجوانان و جوانان روزبهروز در حال افزایش است، گفت: این گروه از افراد در زمان تفریح در خارج از منزل نسبت به تهیه این مدل خوراکی اقدام میکنند که ظاهراً قیمت پایینتری و تقاضای عمومی بالایی دارند.
کارشناس مسئول بهبود تغذیه دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی ابراز داشت: نکته قابلتوجه این است که تعداد سوخاریها بهصورت روزانه در شهر در حال افزایش هستند و بهنوعی رشد این نوعی خدمت باعث تغییر در ذائقه افراد شده و تمایل مصرف غذاهای سرخ شده را افزایش خواهد داد.
وی بیان داشت: همچنین برخی از سوخاریها اقدام به تهیه مواد غذایی و نگهداری طولانیمدت در مکانهایی کنار خیابان میکنند که به دلیل نگهداری ناصحیح و نشستن آلودگی هوا و دود خودرو، ضرر را دوچندان میکند.
سوخاریها بدترین نوع عادات غذایی
علیزاده اضافه کرد: بنابراین سوخاریها بدترین نوع عادت غذایی هستند که ماده گوشتی و پروتئینی و یا سبزیها را با شیوه پخت غذایی غلط تبدیل به یک ماده مضر میکنند که با پرداخت هزینه، خروجی آن را با نوعی بیماری تحویل میگیرند.
علیزاده در پاسخ به سؤال خبرنگار ما مبنی بر اینکه عادتهای غذایی اشتباه چگونه وارد کشور ما با دارابودن انواع غذاهای سالم و سرشار از ویتامین و پروتئین شده است؟ توضیح داد: متأسفانه سبک زندگی مدرن و شهرنشینی افراد را به سمتوسویی سوق میدهد که به دلیل نبود زمان کافی، نسبت به تهیه غذای فوری اقدام میکنند که شاید دلیل اصلی افزایش تمایل به استفاده از فستفودها همین باشد.
وی گفت: دلیل دیگر این است وقتی این غذاها و فستفودها وارد برنامه غذایی بهخصوص برای خانوادههایی که کودک دارند، میشود در واقع ذائقه افراد از کودکی تغییر و به سمت غذاهای فستفودی میرود و گرایش به سمت غذاهای بومی و محلی باارزش غذایی بالا کمتر و در نهایت حذف میشود.
علیزاده یادآور شد: همچنین تعداد فستفودها در مقایسه با رستورانها و سفرهخانههای سنتی بهشدت در حال افزایش است، بهطوریکه در مراکزی که ارائه خدمات غذاهای سنتی دارند برای رضایت مشتری غذاهای فستفودی نیز ارائه میشود.
تبلیغ عادات غذایی بد
کارشناس مسئول بهبود تغذیه دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی گفت: همچنین تبلیغات غذاهای فوری در فضای مجازی با تصاویر وسوسهانگیز خود نوعی خسارت بهسلامت مردم بوده که تبدیل به یک عادت غذایی شده است.
وی با اشاره به اینکه غذاهای چرب و سرخ شده اعتیادآور هستند، بیان داشت: نکته قابلتوجه این است که خیلی وقتها افراد تفریح را با غذا پر میکنند که فرد با تغذیه نادرست، سبک زندگی غلط، تحرک کم، میتواند نوعی شروعکننده برای انواع بیماریها باشد.
علیزاده با تأکید بر این موضوع که متأسفانه سبک زندگی و تغذیه غلط امروزه باعث کاهش سن بیماریها از سالمندی به میانسالی و بعد به جوانی و نوجوانی شده است، گفت: در واقع این موارد، نشانههای خطری است که آغاز شده و فرهنگسازی آن تنها برعهده دانشگاه علوم پزشکی نیست.
این کارشناس ابراز داشت: برای مقابله با این هجمه از تغذیه نادرست در جامعه باید سازمانهای مرتبط وارد عمل شوند.
وی با اشاره به اینکه شهر کوچکی همچون بجنورد نیاز به این تعداد غذای فوری و سوخاری قطعاً ندارد، گفت: درحالیکه باهدف تسهیل در اشتغال هیچ نظارت و کنترل بر تعداد مشاغل وجود ندارد و بهصورت قارچگونه و روزانه در حال افزایش هستند.
علیزاده با تأکید بر این موضوع که طبق تحقیقات علمی با تغذیه درست میتوانید عوامل سرطان را تا ۳۰ درصد کنترل کنید، افزود: درحالیکه عمر زندگی افراد کمتر شده و در واقع سرطانهای سیستم گوارش، سرطان پروستات، تخمدان، کسیت ارتباط مستقیم با تغذیه دارد.
فستفودها باعث اختلال در نظام سلامت شده است
حجتالاسلام رضا شمسایی در گفتگو خبرنگار حوزه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «عصر اترک» در رابطه با تغییر سبک زندگی و تغذیه افراد گفت: امروزه در اکثر جوامع بشری به دلیل پیشرفت صنایع و تکنولوژی، با تغییر سبک زندگی سالم و تغییر ذائقهها، غذاهای سریع و فوری به نام فستفود روبرو هستیم که در سفره خانوادهها، جای خود را باز کردهاند.
وی ادامه داد: فستفود یا همان غذای آماده و سریع به دلیل بالابودن میزان کالری و از طرفی پایینبودن مواد مغذی و مفید برای بدن، موجب اختلالات اساسی در نظام سلامت و زیست جامعه شده است.
این کارشناس طب سنتی اضافه کرد: کمتر کسی است که از ضرر این غذاهای کمفایده و پر زرق و برق بیاطلاع باشد، اما متأسفانه با تغییر ذائقه مردم و اشتهای زیاد به این نوع غذاها عرضه و فروش آن در جوامع رونق گرفته است.
وی به خصوصیات منحصربهفرد فستفودها از جمله آمادهشدن در مدتزمان بسیار کوتاه در دمای زیاد و روشهای پخت ناسالم اشاره کرد و گفت: وقتی غذایی که باید مراحل پخت را تمام و کمال در مدت زمان نسبتاً طولانی طی کند، بهسرعت و با دمای زیاد آماده شود، مطمئناً مواد مفید تشکیلدهنده این غذا از بین رفته و یا به پایینترین حد کاهش پیدا میکند.
شمسایی خاطرنشان کرد: فستفودها با ظاهری زیبا، رنگارنگ، ادویهها و طعمدهندههای متنوع و مختلف، عموماً در ذائقه افراد خوشمزه هستند و با اینکه اکثر مردم از مضرات فستفودها در طب سنتی آگاه هستند، ولی باز هم نمیتوانند از خوردن آن خودداری کنند.
وی ادامه داد: از محبوبترین فستفودها در زندگی امروزه میتوان به سوسیس، کالباس، ناگت، پیتزا، سیبزمینی سرخکرده، انواع ساندویچ، هاتداگ، همبرگر، ذرت مکزیکی، چیزبرگر، قارچ سوخاری، مرغسوخاری، نوشابههای گازدار، انواع سسها، چیکن برگر، انواع اسنکها، پیراشکی، دونات، چیپس و پفک اشاره کرد.
سرعت بالای آمادهسازی و ارزانی فستفودها را فراگیر کرده است
این کارشناس طب سنتی بیان داشت: سرعت زیاد در آمادهسازی این غذاها باعث شده تا افرادی که درگیر زندگی و کار روزانه هستند و زمانی برای طبخ غذا ندارند، به استفاده از فستفودها ترغیب شوند و شاید در واقع تنها مزیت این غذاها سرعت بالای تهیه آنها بوده است، در حالی که این غذاها باعث تخریب بافت طبیعی مواد غذایی و تبدیل آن به سموم خطرناک برای بدن میشود.
وی همچنین یادآور شد: از طرفی ارزانبودن و دستیابی آسان به آنها باعث فراگیرشدن استفاده از فستفودها میشود.
شمسایی یکی از مضرات فستفودها در طب سنتی را پایینبودن ارزش غذایی آنها عنوان کرد و گفت: در تهیه اکثر فستفودها مثل کالباس، سوسیس، همبرگر، خوراکها و غیره از گوشتهای نامرغوب حیوانات و امعاء و احشای گاو، گوسفند و مرغ که بهشدت سودا زا بوده و جزء پروتئینهای بیکیفیت هستند و روغنهای اشباع با ترانس بالا و افزودنیهای شیمیایی مضر استفاده میشود.
مواد تهیه فستفودها ارزش غذایی پایین دارند
این کارشناس طب سنتی یادآور شد: مواد تهیه فستفودها دارای ارزش غذایی پایین و از لحاظ دارابودن ویتامینها و املاح معدنی بسیار فقیر هستند، همچنین وجود نیترات سدیم و نیتریت بهعنوان رنگدهنده و نگهدارنده، سلامت این غذاها را به خطر میاندازد.
وی ابراز داشت: همه فستفودها دارای میزان زیادی قند، نشاسته، روغن و چربیهای اشباع شده، کربوهیدراتهای ساده، رنگ و افزودنیهای مضر هستند.
شمسایی گفت: معنای چاقی همراه سوءتغذیه این است که فرد از لحاظ جثه چاق و حجیم است؛ ولی مواد مفید موردنیاز بدن مثل: کلسیم، فسفر، ویتامین D۳ و گلبولهای سفید و قرمز، آهن و مواد معدنی موردنیاز برای متابولیسم بدن را ندارد.
این کارشناس طب سنتی بیان داشت: علاوه بر این از طرفی فستفودها و نوشابههای گازدار به دلیل داشتن ادویهها و طعمدهندههای محرک اشتها باعث میشوند تا حس سیری، دیرتر به انسان منتقل شود و وجود چربیهای اشباع و یا با ترانس بالا، باعث رسوب بیشتر این چربیها در بدن میشود.
خطر ابتلا به دیابت با مصرف فستفودها
شمسایی گفت: مصرف غذاهای چرب و فستفودها باعث افزایش ترشح انسولین در غده پانکراس شده و خطر مبتلا شدن به دیابت نوع دو را افزایش میدهد، زیرا بالابودن میزان انسولین در بدن، باعث کاهش حساسیت سلولها خواهد شد، بنابراین وقتی ماده قندی به بدن میرسد، غده پانکراس، میزان مشخصی از انسولین را ترشح میکند، اما چون سلولهای بدن به انسولین مقاوم شدهاند، این میزان انسولین، کفاف هضم قند موجود در خون را نمیدهد، لاجرم قند بالا میرود. این کارشناس طب سنتی اضافه کرد: نمک، ماده حیاتی برای بدن انسان است، اما وقتی بیش از حد مصرف شود میتواند موجب بروز بیماری شود.
وی یادآور شد: بیشتر فستفودهایی که در رستورانها ارائه میشوند، دارای میزان نمک بسیار بیشتری از حد استاندارد هستند و مصرف بیش از حد نمک، باعث افزایش میزان سدیم در رگها شده که منجر به تصلب شرائین و فشارخون میشود.
شمسایی گفت: علاوه بر آن سرخکردن فستفودها در روغنهای اشباع، باعث بالارفتن غلظت خون و رسوب این روغنها در دیواره عروق، سختشدن آن، تنگی و انسداد عروق و نهایتاً منجر به فشارخون خواهد شد.
انسدادهای کبدی در رأس مضرات فستفودها
این کارشناس طب سنتی بیان داشت: افزایش مصرف غذاهای چرب و سرخ شده باعث کاهش سطح چربی خون مفید HDL و افزایش سطح چربی خون بد LDL و کلسترول میشود که یکی از مضرات فستفود در طب سنتی ایجاد انسدادهای کبدی خواهد بود.
وی یادآور شد: بهعنوانمثال پنیر و خمیر پیتزا باعث ایجاد انسدادهای کبدی میشوند که این امر موجب ابتلا به کبد چرب و سنگ صفرا است. پس از خوردن فستفود، به دلیل اختلال در هضم آن، فرد دچار یبوست میشود که همین امر هم یکی از عوامل مهم تولید سنگ صفرا و کبد چرب است.
شمسایی همچنین ادامه داد: از نظر طب سنتی وقتی چربی اضافی یا همان بلغم، اطراف رحم و تخمدانها را میگیرد، خونرسانی به این اعضا مختل شده، مزاج رحم و تخمدان سرد میشود و عوارضی مانند ناباروری در زنان را شاهد خواهیم بود.
وی گفت: علاوه بر این افزایش بیش از حد صفرای مضر، یکی از مضرات فستفودها در طب سنتی است بهطوری که وجود ادویههای تند، پودر سیر و طعمدهندههای فراوان در این نوع غذاها و از طرفی سرخشدن آنها در روغن، باعث افزایش سطح ترشح صفرا در خون میشود.
مردم از فستفودهای طبیعی استفاده کنند
شمسایی بیان داشت: در اصطلاح طب سنتی، گرمی و خشکی غذا بسیار بالا میرود که باعث بروز کهیرهای خارشدار و جوشهای پوستی و حساسیتها خواهد شد و بسیاری از نوجوانان و جوانانی که عادت به خوردن فستفود، حتی یکبار در هفته دارند از جوشهای روی صورت و بدن رنج میبرند.
وی در انتها گفت: میتوان از فستفودهای طبیعی که فواید غذایی بالایی دارند استفاده کرد مثلاً میتوان به چند نمونه از بهترین و لذیذترین و سالمترین فستفودها مانند فلافل، اردهشیره، کنجد با ماست چکیده، کنجد با شیره انگور یا با عسل که بمب انرژی هستند اشاره کرد.
نتیجهگیری: خوشمزههایی سرطانزا که با ظاهری زیبا در دل و زندگی مردم جا باز کردهاند و باوجود تمام مضراتی که دارند و مردم نسبت به آنها آگاهی دارند؛ اما در صدر انتخاب مردم بهعنوان تغذیه قرار گرفتهاند.
این در حالی است که شاید مسئولان مرتبط در این حوزه میتوانند با تصمیم درست و پیشگیری از افزایش خودسرانه این مراکز که تهیه و توزیع فستفودها را دارند بتوان گامی در جهت بهبود سلامت جامعه و سبک زندگی سالم بردارند.