به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از پایگاه خبری تحلیلی «موج‌رسا»؛ اعتیاد، مشکل تازه‌ای نیست و از دیرباز گریبان‌گیر انسان بوده است اما این بیماری هیچ وقت سایه سنگین خود را از سر انسان برنداشته است.
بیشتر بخوانید
در عصر حاضر که انواع مواد مخدر صنعتی و سنتی و انواع قرص روانگردان در جوامع یافت می‌شود، با توجه به حساسیتی که در سن نوجوانی وجود دارد در شرایط کنونی این افراد بیشتر در معرض گرفتاری در دام ابتلا هستند. بنابراین اعتیاد در نوجوانان به مواد مخدر، امری مهم و جدی است که باید مورد توجه واقع شود.
در زمینه اعتیاد نوجوانان و جوانان به مواد مخدر نیازمند هوشیاری است چراکه مصرف مواد مخدر نوجوانان و جوانان بسیار نگران‌کننده است که اثرات و تبعات آن در بلند مدت مشهود است. از این‌رو نیازمند اقدام جدی از سمت والدین و دولتمردان است تا با اتخاذ تدابیری آلودگی افراد به دام اعتیاد را به کم‌ترین حد خود برسانند.
مواد مخدر ام‌الفساد آسیب‌های اجتماعی
محسن حسین‌خانلو، رئیس مرکز مشاوره تخصصی پیشگیری از اعتیاد پلیس مبارزه با مواد مخدر استان زنجان در گفتگو با خبرنگار موج‌رسا گفت: مقام معظم رهبری می‌فرمایند؛ مبارزه با مواد مخدر یک جهاد است، از این‌رو برای همه مردم وظیفه است در این امر مشارکت داشته باشند.
وی افزود: اعتیاد و مصرف مواد مخدر ام‌الفساد آسیب‌های اجتماعی در هر جامعه‌ای است یعنی زمانی که فرد مبتلا به مصرف مواد است و به دنبال آن اتفاقات بسیار ناگواری در زندگی برای خود و اطرافیان رقم خواهد زد و همه تلاش بر این است که اعتیاد برای کسی رخ ندهد.
رئیس مرکز مشاوره تخصصی پیشگیری از اعتیاد پلیس مبارزه با مواد مخدر استان زنجان با بیان اینکه بر اساس آمار ۶۰ درصد خانواده‌ها پس از سه سال به اعتیاد فرزندان خود پی می‌برند، افزود: در این حالت سوال بزرگی به وجود می‌آید که در طول این سه سال که برابر با یک هزار شبانه‌روز است چرا والدین به این موضوع پی نبرده و چه عواملی باعث ایجاد این حوادث برای فرزندان آن‌ها شده است؟
وی ابراز کرد: اگر اندکی تأمل کنیم پی می‌بریم که نقش خانواده در مصون نگه‌داشتن فرزندان از دام اعتیاد بسیار با اهمیت است.
حسین‌خانلو با اشاره به اینکه خانواده‌هایی که با هم ارتباط صمیمی و گرمی دارند و خانواده سالاری در آن‌ها رونق دارند فرزندانشان امنیت بیش‌تری را احساس می‌کنند، ادامه داد: ما به اولیا و زوجین توصیه می‌کنیم که با یکدیگر ارتباط موثر داشته باشند و فضای منزل را برای فرزندان خود امن نگه دارند و یک محیط آرام برای تربیت فرزندان داشته باشند.
وی تاکید کرد: زوجین در صورت وجود مشکل به دور از چشم فرزندان و در موقعیت مناسب در جهت گشایش و رفع مشکل اقدام کنند.
رئیس مرکز مشاوره تخصصی پیشگیری از اعتیاد پلیس مبارزه با مواد مخدر استان زنجان با اشاره به اینکه اولیا فرزندان خود را با فرزندان خانواده‌های دیگر مقایسه نکنند، یادآور شد: هر شخصی به تناسب شرایط خانواده رشد پیدا می‌کند.
وی با اشاره به اینکه خانواده‌ها زمان زیادی را برای فرزندان خود اختصاص دهند، گفت: علاوه براین والدین بر فرزندان خود و دوستانی که با آن‌ها در ارتباط هستند و رفت و آمدهای آنان کنترل و نظارت داشته باشند.
رفتار والدین شخصیت فرزندان را شکل می‌دهد
حسین‌خانلو تصریح کرد: در یک جمله باید خانواده‌ها بر این باور باشند که رفتارهایی که امروزه از پدر و مادرها دیده می‌شود شخصیت آینده فرزندان آن‌ها را شکل می‌دهد.
وی با اشاره به اینکه تربیت همیشه رفتاری بوده است، عنوان کرد: اولیا همیشه با رفتار و برخورد خودشان شخصیت فرزندانشان را شکل می‌دهند.
رئیس مرکز مشاوره تخصصی پیشگیری از اعتیاد پلیس مبارزه با مواد مخدر استان زنجان تشریح کرد: امروزه ما شاهد نام‌های متعددی در زمینه مواد مخدر هستیم که اکثر جوانان و نوجوان ما با آن نام‌ها آشنایی دارند اما مسئله مهمی که وجود دارد عدم آگاهی و اطلاع والدین در خصوص انواع مواد مخدر است.
وی با تاکید بر اینکه عدم آگاهی می‌تواند زمینه‌ساز فاجعه شود، اظهار کرد: پدر و مادرها در مورد شناخت انواع مواد مخدر اطلاعات نسبی را داشته باشند تا اگر به چیز مشکوکی برخورد کردند اطلاعات کافی از آن را داشته و بتوانند برخورد لازم را ارائه کنند.
حسین‌خانلو ادامه داد: از مردم درخواست داریم که در رابطه با توزیع و یا خرده‌فروشی که وجود دارد با سامانه ۱۲۸ پلیس مبارزه با مواد مخدر در میان بگذارند تا نیروها این عوامل را شناسایی کرده و برخوردهای لازم را با آن‌ها انجام دهند.
ناهنجاری افراد ریشه در کودکی دارد
محمد افشاری، روانشناس و مشاوره خانواده مرکز مشاوره شمیم خانواده و کلینیک روانشناسی مهر زنجان در گفتگو با خبرنگار موج‌رسا گفت: همه بزهکاری‌ها و ناهنجاری‌ها ریشه در تربیت دوران کودکی و نکات تربیتی این دوران دارد.
وی افزود: در بحث اعتیاد وقتی نمی‌توانیم فرزند خود را به صورت مستقل بار بیاوریم در واقع نمی‌توانیم از ناهنجاری‌های جامعه آنگونه که باید آگاهی دهیم و بعضی اوقات با برخوردهای غلط فرزندان مواجه هستیم.
روانشناس و مشاوره خانواده با بیان اینکه در شرایط کنونی اعتیاد که بیشتر در نوجوانان ما اتفاق می‌افتد، عنوان کرد: ما در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که همه افراد دم از روشنفکری و جامعه مدرن می‌زنند.
وی ادامه داد: زمانی که به فرهنگ خودمان می‌نگریم و آن را با رسوم گذشتگان مقایسه می‌کنیم، می‌بینیم که شکاف بزرگی میان این دو نوع تفکر وجود دارد.
افشاری با اشاره به اینکه نوجوانان ما به دلیل اینکه نمی‌توانند با والدین خود ارتباط خوبی برقرار کنند، هنگامی که اشتباهی از آن‌ها سر می‌زند از گفتن آن امتناع می‌کنند، تصریح کرد: همین عامل زمینه ابتلای اعتیاد افراد به مواردی مانند مصرف سیگار و داروهای شادی‌آور و داروهای مخدر را فراهم می‌آورد.
وی ادامه داد: عوامل فوق به تدریج به عنوان معضل بسیار بزرگ تبدیل شده و تبعات زیادی را در پی دارد.
روانشناس و مشاوره خانواده با تاکید بر اینکه عواقب اعتیاد فقط در بخش سلامت جسمی نیست، مطرح کرد: ما در حوزه‌های روانی، اجتماعی و حتی در بخش معنوی هم می‌توانیم بگوییم اعتیاد بسیار تاثیرگذار است.
وی اظهار کرد: اعتیاد به مواد مخدر می‌تواند فرد را از مسیر اصلی زندگی خود جدا کند و در اصطلاح روانشناسی به از این امر به‌عنوان مکان‌های تاریک و تفکرات هزیانی یاد می‌شود.
اعتیاد دارای پیامدهای جسمی و روحی است
افشاری با اشاره به اینکه عواقب فیزیکی اعتیاد به وضوح در فرد مشخص است، یادآور شد: پیامدهای ذهنی به مواد مخدر می‌تواند شامل افسردگی، اضطراب، نواسانات خلقی، روان‌پریشی باشد.
وی با بیان اینکه نوسانات خلقی می‌تواند نتیجه مستقیم و غیر مستقیم در پی داشته باشد، افزود: این نتایج حتی پس از قطع مصرف دارو هم می‌تواند ادامه‌دار باشد.
روانشناس و مشاوره خانواده تصریح کرد: زمانی که فردی از اعتیاد به مواد مخدر رنج می‌برد و به تبع آن دارای یک اختلال روانی نیز هست (چه قبل از مصرف مواد چه پس از مصرف مواد) که به این حالت‌ها، حالت تشخیص دوگانه هم گفته می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: پیامدهای ذهنی و روانی اعتیاد به‌طور کلی فرد را دچار نوسانات خلقی می‌کند.
افشاری ابراز کرد: عواقب اعتیاد به مواد مخدر در بحث اجتماعی عواملی مانند ترک تحصیل برای نوجوانان، از دست دادن شغل برای افراد و به تبع آن بستری شدن در بیمارستان، مشکلات قانونی اتهامات حبس را در پی دارد.
وی با بیان بر اینکه برای درمان افراد مبتلا به اعتیاد بهتر است به کلینیک‌های ترک اعتیاد روانپزشکی مراجعه شود، مطرح کرد: در این محل‌ها علاوه بر درمان مصرف مواد، ریشه‌های روانی و دلایل اصلی ایجاد اعتیاد هم شناسایی و درمان می‌شود.
پایین آمدن سن اعتیاد
الهه دلجویی، مشاور و مدرس دانشگاه در گفتگو با خبرنگار موج‌رسا گفت: پیشگیری از اعتیاد در گذشته بیشتر درباره جوانان مطرح بود اما امروزه با توجه به اینکه سن اعتیاد بسیار پایین آمده است به همین خاطر ما پیشگیری از اعتیاد را در رابطه با نوجوانان مطرح می‌کنیم.
وی با بیان اینکه اعتیاد می‌تواند تاثیرات مخربی داشته باشد، افزود: والدین در جهت آینده وضعیت فرزندان حساس باشند.
مشاور و مدرس دانشگاه ابراز کرد: دلایل مختلفی وجود دارد که بر اساس آن نوجوانان به سمت اعتیاد روی می‌آورند که از جمله آن می‌توان به شرایط سنی نوجوان اشاره کرد که در آن با توجه به نزدیک شدن به دوران بلوغ و تغییرات هورمونی، فرد در شرایطی قرار گرفته است که خطر و اعتیاد در کمین او است.
وی با اشاره با اینکه تماشای فیلم‌هایی که به طور مستقیم و غیر مستقیم در آن مواد مخدر تبلیغ می‌شود از دیگر عوامل موثر در این امر است، گفت: اطرافیان الگو هم در زمینه اعتیاد بسیار موثر هستند.
دلجویی با اشاره به اینکه فشارهای تحصیلی از دیگر دلایل زمینه‌ساز اعتیاد هستند، عنوان کرد: گاهاً والدین فرزندان خود را ترغیب می‌کنند در رشته‌هایی که علاقه ندارند تحصیل کنند و با سنگین شدن درس‌ها و وجود فشارهای تحصیلی ممکن است نوجوان نوجوان به سمت اعتیاد کشیده شود.
وی مطرح کرد: در دسترس بودن مواد مخدر صنعتی و روانگردان‌ها نیز بسیار در امر اعتقاد موثر بوده و افراد به‌ویژه نوجوانان به‌راحتی در دام اعتیاد می‌کشاند.
مشاور و مدرس دانشگاه بیان کرد: اضطراب و افسردگی و تنش میان والدین نیز از دلایل موثر بر اعتیاد نوجوانان است.
والدین به شرایط جسمی فرزندان خود توجه کنند
وی با اشاره به اینکه والدین به شرایط جسمی فرزندان خود توجه می‌کنند، ابراز کرد: شرایط جسمی افراد مهم است اما در بیشتر مواقع والدین بر شرایط روحی فرزندان هیچ کنترلی انجام نمی‌دهند و این امر در شرایط فرزندان بسیار موثر است.
دلجویی خاطرنشان کرد: والدین باید در زمینه پیشگیری از اعتیاد باید بیش‌فعالی فرزندان را مورد بررسی قرار دهند.
وی با اشاره به اینکه از بیش‌فعالی به عنوان اختلال کم‌توجهی هم یاد می‌شود، مطرح کرد: اگر بیش‌فعالی در کودکی تشخیص و درمان آن نشود با نزدیک شدن دوران بلوغ و تغییرات هورمونی این اختلال تشدید می‌شود و کار درمان را بسیار سخت‌تر می‌کند.
مشاور و مدرس دانشگاه با اشاره به اینکه اگر بیش‌فعالی درمان نشود، فرد اختلال ضد اجتماعی پیدا می‌کند، عنوان کرد: از زیر مجموعه‌های اختلال ضد اجتماعی این است که نوجوان به سمت مواد مخدر و اعتیاد کشیده می‌شود.
وی تصریح کرد: والدین باید شرایط تحصیلی فرزندان را مورد بررسی قرار دهند، گاهی مشاهده می‌شود که نوجوان قبلاً در وضعیت تحصیلی بسیار خوبی قرار داشته ولی به یک باره مورد افت تحصیلی قرار گرفته است.
دوستان موثر در اعتیاد افراد
دلجویی با اشاره به اینکه رفت و آمد نوجوان و دوستان او نیز باید مورد بررسی واقع شود تا نوجوان از سن حساس نوجوانی به سلامت گذر کند، ادامه داد: راهکارهایی در این زمینه وجود دارد که والدین حتماً مقاله‌های نوجوان‌شناسی را مطالعه کنند و ویژگی‌های نوجوان و شیوه‌های ارتباط‌گیری با آنان را فرا بگیرند.
وی با تاکید بر اینکه ارتباط‌گیری با نوجوان فقط به مطالعه ختم نمی‌شود، ابراز کرد: حتماً باید مجموعه‌های فرهنگی همکاری و هماهنگی لازم را داشته باشند تا والدین این ویژگی‌ها را به طور کامل آموزش ببینند.
مشاور و مدرس دانشگاه یادآور شد: با توجه به اینکه والدین الگوهای فرزندان هستند در رابطه با اینکه مصرف‌گرا باشند و یا نه نیز طریقه برخورد با فرزندان متفاوت است
وی با تاکید بر اینکه در شرایطی که والدین خود مصرف‌گر باشند باید به نوجوان از این وضع آگاهی داده شود، گفت: در این شرایط والدین باید با فرزندان خود صادق باشند تا آنان به اشتباه در دام اعتیاد قرار نگیرند.
دلجویی تاکید کرد: مورد بعدی شرایطی است که والدین خود مصرف‌گر نبوده و علاوه بر گفتن مضرات و عواقب مصرف مواد حتماً دلایل منطقی بیاورند که در این موارد هم حتماً از مقاله‌های نوجوان‌شناسی استفاده می‌کنیم.
وی با اشاره به اینکه والدین باید از مقایسه کردن فرزندان خود با دیگران خودداری کنند، ادامه داد: چراکه مقایسه فرزندان سبب می‌شود افراد عزت‌نفس خود را از دست بدهند و فرزندی که عزت‌نفس او زیر سوال رفته ممکن است به سمت مواد مخدر جذب شود.
مشاور و مدرس دانشگاه ادامه داد: در مقابل فردی که عزت‌نفس او کامل است به سمت مواد مخدر نخواهد رفت مگر اینکه تحت تاثیر عوامل مختلف قرار بگیرد.
اعتیاد افراد به‌ویژه جوانان و نوجوانان به انواع مواد مخدر امری بسیار نگران‌کننده است که تبعات آن در بلند مدت مشهود است که با رعایت مواردی از سمت خانواده و دولتمردان می‌توان افراد مبتلا به اعتیاد را به کم‌ترین حد خود رساند.