دلایل افزایش قیمت جهانی طلا از دیدگاه کارشناسان اقتصادی
بازار طلا و سکه در ماه‌های اخیر با افزایش ریسک های منطقه ای به خصوص جنگ اکراین و تهدیدهای هسته ای رو‌به‌رو شده و فعالان این صنعت را دچار چالش کرد.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ در ابتدای هفته‌ای که گذشت، قیمت هر گرم طلا ۴,۵4۰,۹۰۰ تومان بود که تا روز پنجشنبه به ۴,۵6۱,۷۰۰ تومان رسید. در آن هفته با وجود تاخیر در اثرگذاری افزایش نرخ انس جهانی بر قیمت طلای داخلی، شاهد افزایش ناچیز 0.46 درصدی قیمت طلا بودیم.
همچنین قیمت هر قطعه سکه امامی در ابتدای هفته گذشته ۵۰ میلیون و ۵۰ هزار تومان بود که تا پنجشنبه به ۵۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان افزایش یافت که نشان‌دهنده رشد 4.89 درصدی بهای آن است. این افزایش قابل توجه به عوامل مختلفی همچون نوسانات انس جهانی مرتبط است.
هر قطعه سکه بهار آزادی نیز شنبه هفته گذشته با نرخ ۴۷ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان مبادله شد که پنجشنبه به ۴۹ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان صعود کرد. این تغییرات نشان‌دهنده افزایش حدود 4.42 درصدی قیمت این نوع سکه است.
قیمت دیگر سکه‌ها همچون نیم، ربع و گرمی در ابتدای هفته گذشته به ترتیب ۲۶,۶۰۰,۰۰۰ تومان، ۱۵,۸۰۰,۰۰۰ تومان و ۷,۴۰۰,۰۰۰ تومان بود که هر یک به ترتیب با قیمت‌های ۲۷,۶۰۰,۰۰۰ تومان، ۱۶,۶۰۰,۰۰۰ تومان و ۷,۸۰۰,۰۰۰ تومان عرضه شدند.
***
افزایش بی‌سابقه قیمت انس جهانی فعالان این صنعت را دچار چالش کرد
آیت محمدولی، کارشناس بازار طلا و سکه به تحلیل و پیش‌بینی کوتاه‌مدت بازار طلا پرداخت. وی اظهار داشت: «بازار طلا و سکه در ماه‌های اخیر با افزایش بی‌سابقه‌ای رو‌به‌رو شد و فعالان این صنعت را دچار چالش کرد. اکنون قیمت هر مثقال طلا به ۱۸ میلیون و ۸۷۰ هزار تومان رسیده است و حرکت آن به سمت ۱۹ میلیون تومان دیده می‌شود. احتمال می‌دهیم قیمت‌ها در همین رنج باقی بماند اما پیش‌بینی دقیق دشوار است».
* تأثیر ورود سکه‌های ضرب جدید و تنش‌ها و نوسانات ارز بر بازار
محمدولی افزود: «باید دید چه اتفاقاتی در انتظار بازار است. وضعیت درگیری‌ها و تنش‌ها در جهان طبیعتاً بازارها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. اگر آرامش به بازار برگردد، تأثیر خود را بر قیمت طلا و سکه نیز خواهد گذاشت. همچنین نقش نوسانات ارز بر بازارها به قوت خود باقی است و نمی‌توان آن را نادیده گرفت. معاملات طلا در هفته‌هایی که بازار با نوسانات شدید مواجه است، با افت داد و ستد همراه می‌شود اما هر چه وضعیت بازار و قیمت‌ها به ثبات نزدیک‌تر شود، رونق معاملات نیز بیشتر خواهد بود».
وی خاطرنشان کرد: «تغییرات قیمت سکه کمی با وضعیت قیمت طلا متفاوت است و حجم عرضه و تقاضا بر قیمت آن تأثیر می‌گذارد. تقاضا برای سکه تأثیر بیشتری بر قیمت آن دارد تا بر قیمت طلا. عرضه سکه‌های ضرب جدید نیز در دستور کار است و این اتفاق بر بازار سکه بی‌تأثیر نخواهد بود. حباب سکه امامی در روزهایی حتی به ۱۴ میلیون تومان هم رسید اما رفته‌رفته به سمت کاهش سوق پیدا کرد».
محمدولی درباره تکلیف سکه‌های ضرب سال ۸۶ گفت: «ورود سکه‌های جدید به بازار باعث کاهش قیمت سکه‌های قدیمی‌تر می‌شود و باید مسؤولان فکری به حال این موضوع کنند. این اتفاق می‌تواند صاحبان سکه‌های قدیمی را دچار ضرر و زیان کند. باید با همفکری اتحادیه طلا و جواهر و همکاری بانک مرکزی، روشی اتخاذ شود تا مردم درباره سرمایه‌های‌شان آسیب نبینند. طبیعی است که با ورود سکه‌های ضرب جدید، مردم تمایلی برای خرید سکه‌های قدیمی‌تر نخواهند داشت. هر چند وزن سکه‌ها یکسان است اما رغبت به خرید سکه‌های قدیمی کاهش می‌یابد و در نتیجه، بازار خرید و فروش آنها کاهشی شده و قیمت آن نیز افت می‌کند. حباب سکه با عرضه سکه‌های جدید کاهش می‌یابد اما باید یک طرح جمع‌آوری برای سکه‌های قدیمی ارائه شود».
* توصیه‌های سرمایه‌گذاری در بازار طلا و سکه
وی اظهار داشت: «توصیه ما همواره این است که هر کسی که سرمایه‌ای دارد، در هر مقطعی بهترین کار این است که آن را به طلا و سکه تبدیل کند تا در درازمدت به مشکل نخورد. خریداران طلا و سکه باید همواره از واحدهای صنفی که مجوز کسب‌وکار دارند، خرید خود را انجام دهند. برخی مراکز فروش نیز طلا را به‌صورت آنلاین می‌فروشند. درباره فروش آنلاین طلا، اتحادیه فضای الکترونیکی مجوز می‌دهد و سازمان صمت نیز ظاهراً نظارتی بر کار آنها دارد اما مردم باید در خرید آنلاین طلا احتیاط لازم را داشته باشند. قبل از این قرار بود واحدهای صنفی که مجوز کسب فروش طلا دارند، درباره فروش اینترنتی نیز مجوز بگیرند و اقدام کنند. در این صورت اگر مشکلی رخ دهد، به‌راحتی قابل رصد است و می‌توان از واحد صنفی حضوری آن مرکز برای رفع مشکل اقدام کرد».
کارشناس بازار طلا و سکه در پایان گفت: «پیش‌بینی قیمت طلا و سکه در حال حاضر کار راحتی نیست و نمی‌توان دقیق گفت مثلاً تا ۱۰ روز دیگر چه اتفاقی خواهد افتاد و قیمت‌ها تا چه سطحی بالا یا پایین خواهد رفت. با توجه به روی کار آمدن ترامپ و سابقه‌ای که از عملکرد او سراغ داریم، امیدواریم شیطنت‌های قبلی را نداشته باشد تا آرامش به بازار برگردد. تجربه ثابت کرده است نوسانات قیمت طلا و سکه همواره وجود دارد و تحت تأثیر حوادث غیرمترقبه نیز قرار می‌گیرد. قیمت طلا تا ۲۰ روز آینده ممکن است ۵ تا ۶ درصد کاهش یابد، البته باید دید اتفاقات سیاسی در جهان به کدام سمت‌وسو خواهد رفت».
***
هفته‌ای پر از افزایش و پیش‌بینی ادامه التهاب
نادر بذرافشان، رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران درباره آخرین وضعیت بازار طلا و سکه طی هفته گذشته اظهار داشت: «هفته‌ای که گذشت، هفته‌ای پر از افزایش بود، هم در بازارهای جهانی و هم در بازارهای داخلی. در بازارهای جهانی، از ابتدای هفته روند صعودی آغاز شد و تا جمعه (پایان هفته) انس جهانی از ۲۵۶۲ دلار به ۲۶۹۹ دلار رسید که نشان‌دهنده افزایش ۱۳۷ دلاری اونس جهانی طلاست».
بذرافشان ادامه داد: «در بازارهای داخلی نیز این روند صعودی مشاهده شد. هر مثقال طلای ۱۷ عیار با افزایش یک میلیون و ۲۴۵ هزار تومانی در آخرین معاملات پایان هفته گذشته به ۱۹ میلیون و ۸۳۰ هزار تومان رسید. همچنین هر گرم طلای ۱۸ عیار نیز با ۲۸۸ هزار تومان افزایش به ۴ میلیون و ۵۷۸ هزار تومان برای هر گرم رسید».
* تغییرات قیمت سکه و حبابش
وی افزود: «در بازار سکه نیز شاهد افزایش نسبتا چشمگیری طی یک هفته اخیر بودیم. هر قطعه سکه تمام طرح جدید با افزایش ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار تومانی نسبت به ابتدای هفته گذشته به ۵۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان در پایان هفته رسید. سکه تمام طرح قدیم نیز با افزایش یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومانی به ۴۹ میلیون و ۶۵۰ هزار تومان رسید. نیم‌سکه با افزایش یک میلیون و ۳۵۰ هزار تومانی به ۲۶ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان رسید. ربع سکه نیز با افزایش ۹۵۰ هزار تومانی به ۱۶ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان دادوستد شد. سکه گرمی بانک مرکزی نیز با قیمت 7 میلیون و ۸۰۰ هزار تومان معامله شد که نسبت به ابتدای هفته ۳۰۰ هزار تومان افزایش داشت».
بذرافشان در رابطه با آخرین وضعیت حباب سکه در هفته گذشته نیز گفت: «حباب سکه در این هفته حدود ۴۰۰ هزار تومان افزایش داشت و در آخرین قیمت به ۷ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان رسید».
* پیش‌بینی ادامه التهاب در روزهای آینده
این مقام صنفی - صنعتی در ادامه تصریح کرد: «بازار، چه جهانی و چه داخلی، بازار التهابی و افزایشی بود اما شرایط تقاضا تغییرات چندانی نداشت. بازار روال عادی خود را طی کرد اما همان‌طور که اشاره شد، افزایش چشمگیری را هم در بازارهای داخلی و خارجی شاهد بودیم». رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران پیش‌بینی کرد: «نسبت به کاهش‌هایی که طی هفته گذشته (هفته منتهی به ۲۵ آبان‌ماه) اتفاق افتاد، افزایش قابل توجهی رخ داد؛ افزایش بیش از ۲,۵ میلیون تومان در قیمت سکه افزایش چشمگیری است و از آن روند نزولی که ۲ هفته پیش اتفاق افتاد، برگشتیم. در بازار جهانی نیز روند به همین صورت بود و افزایش ۱۳۷ دلاری در عرض یک هفته برخلاف روند نزولی قبلی، بازار داخلی را هم تحت تأثیر قرار داد. ممکن است هفته پیش‌رو نوسان (افزایشی یا کاهشی) وجود داشته باشد اما چندان قابل توجه نخواهد بود و نوسانی یک تا ۳ درصدی خواهیم داشت. البته خبرهای سیاسی - اقتصادی و همچنین میزان عرضه‌ها نیز تأثیرگذار خواهد بود».
***
پس از یک هفته نزول، بازار یک هفته صعودی را تجربه کرد
محمد کشتی‌آرای، فعال بازار طلا و سکه درباره وضعیت بازار سکه و طلا در هفته گذشته افزود: «این هفته، برخلاف هفته قبل آن که قیمت طلا در بازارهای جهانی سیر نزولی داشت، قیمت طلا دوباره تحت تأثیر مسائل سیاسی و اقتصادی جهانی روند صعودی گرفت. در روزهای پایانی هفته گذشته این روند صعودی با افزایش شدید قیمت طلا همراه بود، به طوری که در آخرین معاملات روز پنجشنبه، قیمت هر اونس طلا با ۱۰۷ دلار افزایش به ۲۶۶۹ دلار رسید».
* تأثیر افزایش قیمت جهانی طلا بر بازار داخلی
کشتی‌آرای در ادامه گفت: «افزایش ۱۰۷ دلاری قیمت طلا در بازار جهانی، موجب شد قیمت طلا و سکه در داخل کشور نیز روند صعودی داشته باشد. در آخرین معاملات، قیمت سکه طرح قدیم با یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان افزایش هفتگی به ۴۹ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان رسید. قیمت سکه طرح جدید نیز در آخرین معاملات به ۵۲ میلیون و ۵۵۰ هزار تومان رسید که نسبت به ابتدای هفته، ۲ میلیون و ۳۵۰ هزار تومان افزایش داشته است. نیم‌سکه با یک میلیون و ۵۰ هزار تومان افزایش هفتگی در آخرین معاملات به ۲۶ میلیون و ۷۵۰ هزار تومان رسید. ربع سکه با ۵۵۰ هزار تومان افزایش هفتگی به ۱۶ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان رسید. همچنین سکه یک گرمی بانک مرکزی با ۳۰۰ هزار تومان افزایش هفتگی به ۷ میلیون و 800 هزار تومان رسید».
وی ادامه داد: «هر مثقال طلای آب شده با یک میلیون و ۱۰ هزار تومان افزایش هفتگی به ۱۹ میلیون و ۶۶۰ هزار تومان رسید. قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار نیز در آخرین معاملات به ۴ میلیون و ۵۳۸ هزار تومان رسید که نسبت به ابتدای هفته، ۲۳۳ هزار تومان افزایش داشته است. حباب سکه نیز این هفته با ۲۰۰ هزار تومان افزایش، به ۸ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان رسید».
کشتی‌آرای تصریح کرد: «در مجموع، هفته گذشته بازار طلا و سکه به جز روزهای چهارشنبه و پنجشنبه که قیمت‌ها سیر صعودی به خود گرفت، از روز شنبه تا سه‌شنبه با ثبات و آرامش همراه بود. روزهای چهارشنبه و پنجشنبه، با افزایش قیمت انس جهانی طلا و افزایش قیمت ارز در بازار آزاد، شاهد صعود قیمت‌ها در بازار داخلی بودیم».
* تأثیر حراج سکه‌های بانک مرکزی بر قیمت‌ها
کشتی‌آرای تاکید کرد: «حراج سکه‌های بانک مرکزی در چهارشنبه گذشته نتوانست تأثیر زیادی بر بازار بگذارد. همان‌طور که اشاره شد، حراج قیمت‌ها بر اساس قیمت پایه‌ای تعیین می‌شود که متأثر از قیمت جهانی طلا و نرخ ارز است. بنابراین حراج سکه با تأثیر افزایش قیمت جهانی پیش رفته و تغییرات بازار را تحت تأثیر قرار داده است».
وی تصریح کرد: «به طور کلی، افزایش قیمت طلا و سکه در این هفته به دلیل رشد قیمت جهانی طلا و تغییرات نرخ ارز در بازار داخلی بود».
***
عوامل مؤثر بر قیمت طلا
1- طلا به عنوان بهشت امن دارایی: ارزش طلا در طولانی‌مدت افزایش می‌یابد و در زمان‌های عدم قطعیت بازار بیشتر خریده می‌شود.
2- تأثیرات ژئوپلیتیک: افزایش تنش‌های بین‌المللی می‌تواند باعث افزایش تقاضا برای طلا شود.
3- تأثیر دلار آمریکا: ضعف دلار معمولاً باعث افزایش قیمت طلا می‌شود.
4- تورم: در زمان تورم، قیمت طلا افزایش می‌یابد و در زمان تورم‌زدایی کاهش می‌یابد.
5- نرخ بهره: نرخ بهره پایین باعث افزایش تقاضا برای طلا می‌شود.
6- عرضه و تقاضا: تعادل بین عرضه و تقاضا نیز بر قیمت طلا تأثیرگذار است.
طلا همواره به دلیل ویژگی‌های خاص خود و نقش‌هایی که در تاریخ و اقتصاد جهانی ایفا کرده است، باارزش بوده و همچنان یکی از بهترین گزینه‌های سرمایه‌گذاری در زمان رکود، نوسان و عدم قطعیت در بازارهاست.
پس در نهایت می‌توان اینگونه گفت که تغییرات قیمت طلا و سکه تأثیر زیادی از عوامل مختلف اقتصادی و سیاسی جهانی دارد، بویژه تغییرات قیمت جهانی طلا و نرخ ارز. این هفته به دلیل افزایش قیمت جهانی طلا و نوسانات ارز، شاهد افزایش قیمت سکه و طلا در داخل کشور بودیم. افزایش قیمت هر اونس طلا به میزان ۱۰۷ دلار و تأثیر آن بر بازار داخلی به وضوح قابل مشاهده است.
نوسانات نرخ ارز و حراج سکه بانک مرکزی نیز در تغییرات بازار مؤثر است اما به نظر می‌رسد حراج‌های بانک مرکزی در این هفته نتوانست به طور کامل تأثیر مثبتی در کاهش قیمت‌ها داشته باشد. با توجه به روند موجود، پیش‌بینی می‌شود اگر قیمت جهانی طلا همچنان صعودی باقی بماند و نرخ ارز نیز نوسان داشته باشد، بازار طلا و سکه در داخل کشور همچنان تحت تأثیر خواهد بود.
***
پناه بردن سرمایه‌گذاران به بازار طلا
این روزها قیمت طلا و سکه به شکل عجیبی در حال رکوردشکنی است، در حالی که شیب افزایش قیمت دلار کمتر از این رکوردشکنی‌هاست. این موضوع باعث شده افکار عمومی به دلایل این افزایش قیمت طلا و سکه فکر کنند.
بسیاری از کارشناسان معتقدند افزایش قیمت جهانی طلا نخستین و مهم‌ترین عامل این رشد قیمت است. یکی از اصلی‌ترین دلایل این افزایش قیمت، رکوردشکنی اونس جهانی طلاست که به دلیل کاهش پیاپی نرخ بهره توسط فدرال رزرو آمریکا رخ داده و آثار جهانی به همراه داشته است.
در کنار عوامل اقتصادی، تحولات سیاسی جهان نیز تأثیر قابل توجهی بر افزایش قیمت طلا داشته است. جنگ روسیه و اوکراین، جنگ غزه و تنش‌های بین ایران و اسرائیل از جمله عواملی هستند که باعث افزایش نگرانی‌ها شده و سرمایه‌گذاران را به سمت طلا به عنوان یک دارایی امن هدایت کرده‌اند.
رفتارهای هیجانی خریداران نیز نقش مهمی در افزایش قیمت طلا و سکه ایفا کرده است. افزایش نگرانی‌ها و عدم اطمینان به آینده اقتصادی، موجب شده بسیاری از افراد به خرید طلا به عنوان یک سرمایه‌گذاری امن رو آورند. این رفتارهای هیجانی باعث تقاضای بیشتر و در نتیجه افزایش قیمت‌ها شده است.
حجت‌الله فرزانی، کارشناس پولی و بانکی درباره افزایش قیمت روزهای اخیر گفت: «این موضوع در کشور عمدتاً به دلیل رکوردشکنی اونس جهانی طلا بوده است». وی افزود: «این افزایش قیمت به دلیل کاهش پیاپی نرخ بهره توسط فدرال رزرو است که آثار جهانی دارد. در کنار اینها، افزایش ریسک‌ها ناشی از جنگ روسیه و اوکراین، جنگ غزه و تنش‌های بین ایران و اسرائیل باعث افزایش نگرانی‌ها شده است».
فرزانی تصریح کرد: «افزایش نگرانی‌ها به این معناست که سرمایه‌گذاران به طلا پناه می‌برند و این امر باعث ایجاد هیجاناتی در بازار طلا شده است». وی افزود: «ریشه افزایش قیمت جهانی طلا به سیاست‌های اقتصادی آمریکا و تحولات سیاسی در جهان و منطقه غرب آسیا بازمی‌گردد».
فرزانی با اشاره به اینکه پیش‌بینی آینده اقتصاد در چنین شرایطی سخت است، اظهار داشت: «بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقدند در صورت کاهش تنش‌های سیاسی در جهان و منطقه، قیمت‌ها تعدیل شده و به کانال‌های قبلی بازمی‌گردد».
***
تأثیر مسائل اقتصادی و سیاسی جهان بر بازار طلا و سکه ایران
قیمت طلا و سکه تأثیر زیادی از عوامل مختلف اقتصادی و سیاسی جهان می‌پذیرد، بویژه تغییرات قیمت جهانی طلا و نرخ ارز که تأثیرات قابل توجهی بر بازار داخلی دارد. هفته گذشته شاهد کاهش قیمت طلا بودیم اما این هفته به دلیل افزایش قیمت جهانی طلا و نوسانات ارز، قیمت سکه و طلا در داخل کشور افزایش یافت. افزایش قیمت هر اونس طلا به میزان ۱۰۷ دلار و تأثیر آن بر بازار داخلی به وضوح قابل مشاهده است.
نوسانات نرخ ارز و حراج سکه بانک مرکزی نیز در تغییرات بازار تأثیرگذار است. با این حال، به نظر می‌رسد حراج‌های بانک مرکزی در این هفته نتوانست تأثیر مثبتی در کاهش قیمت‌ها داشته باشد. با توجه به روند موجود، پیش‌بینی می‌شود اگر قیمت جهانی طلا همچنان صعودی باقی بماند و نرخ ارز نیز نوسان داشته باشد، بازار طلا و سکه در داخل کشور همچنان تحت تأثیر قرار خواهد گرفت.
* پیش‌بینی وضعیت بازار در آینده
با توجه به روند موجود، اگر قیمت جهانی طلا به افزایش خود ادامه دهد و نرخ ارز نیز نوسان داشته باشد، بازار طلا و سکه در داخل کشور همچنان ناپایدار باقی خواهد ماند. این شرایط می‌تواند تأثیراتی مثبت یا منفی بر قیمت‌ها داشته باشد. به طور کلی، نوسانات بازار طلا و سکه تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار می‌گیرد که پیش‌بینی دقیق آنها را دشوار می‌سازد اما می‌توان گفت بازار طلا و سکه همچنان به تغییرات جهانی و داخلی واکنش نشان خواهد داد.
***
اختلاف قیمت‌های بیان شده از زبان کارشناسان، به دلیل تفاوت زمان مصاحبه و تغییرات قیمت مثبت و منفی یک درصد طلا و سکه در آن بازه زمانی است.