به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از پایگاه خبری تحلیلی بلاغ؛ بازار برنج، هر ساله از یک‌سو، با تنش‌هایی از واردات و تخصیص ارز دولتی گرفته تا افزایش قیمت کود و سم و هزینه‌های جانبی تولید برای کشاورز و از سویی دیگر از افزایش نرخ شالیکوبی‌ها گرفته تا سودجویی و تخلیط برنج، دچار آسیب‌های جدی و کهنه‌ای است که با عقب‌نشینی دولت و دستگاه‌های نظارتی، راه به جایی نبرده است و دود این ندانم‌کاری‌ها، تنها به چشم کشاورزی می‌رود که هر ساله، رنج در زمین، نشا می‌کنند و دغدغه نان دارد.
در یک کلام، از نگاه شالیکار، برنج‌کاری دیگر مقرون به صرفه نیست و با وضع موجود اگر با همین فرمان جلو برویم دیگر نه شالیزاری هست و نه شالیکاری؛ به جای برنج از شالیزار، ویلا باید درو کنیم؛ بماند که گلایه شالیکاران، رغبت جوانان را برای پا گذاشتن در این شغل اجدادی به حداقل رسانده است.
سیاست‌های حمایتی دولت از بخش کشاورزی به ویژه در تولید برنج، سال‌ها است که می‌لنگد و واقعاً با این پای لنگ، نمی‌شود به بقای پر نشاط این بخش، خودکفایی برنج و از دست نرفتن اراضی شالیزاری باقیمانده، امیدوار بود.
*شالیکار و خریدار ناراضی!
به سراغ بازار مرکز استان می‌رویم، بنکداران برنج از رکود در بازار می‌گویند؛ کشاورزان هم دل خوشی از قیمت برنج ندارند و معتقدند دخل‌وخرج‌شان به هم نمی‌خواند و مشتریان هم از کوچک شدن سهم برنج از سبد خرید امسال‌شان، گلایه‌مندند.
برای دانستن قیمت و وضعیت خرید و فروش برنج در بازار به سراغ یکی از فعالان بازار برنج استان در ساری می‌رویم؛ ابراهیم رحیمی یکی از بنکداران با سابقه فروش برنج در استان مازندران که بیش از نیم قرن در این حرفه فعالیت دارد؛ در گفتگو با خبرنگار بلاغ درخصوص حال و روز این روزهای بازار برنج می‌گوید: مردم این روزها زیر بار گرانی، پشت‌شان خم شده است و نمی‌توانند از پس هزینه‌های روزمره‌شان بر بیایند؛ در این میان اوضاع کشاورز، وخیم‌تر است.
*یک پای گرانی، دولت است
وی افزود: در حوزه کشاورزی، هر آنچه وابسته و در انحصار دولت است مثل کود، سم، تراکتور، تجهیزات و ماشین‌آلات وابسته به کشاورزی و غیره، گران است، تسهیلات هم به کشاورز نمی‌دهد؛ این کشاورز است که باید با دستان خالی، یک سال کاری زحمت بکشد و زمانی که فصل برداشت می‌شود، واردات برنج، آب سردی روی تن خسته و رنجور شالیکار می‌شود.
فعال صنفی بازار برنج، می‌گوید: وقتی برنج خارجی در زمان برداشت وارد می‌شود طبیعی است که به زبان بازاری، تو سر قیمت برنج داخلی می‌خورد و انتظار کشاورز، برای جبران هزینه و گذران زندگی، برآورده نمی‌شود.
*چیزی دست کشاورز را نمی‌گیرد
رحیمی با این توضیح که من جدای از این حرفه، کشاورز هم هستم؛ ادامه داد: هزینه کشاورزی بسیار بالا است، از مزد کارگر گرفته تا دستگاه نشاکار، از سم و کود گرفته تا تعمیر و خرید قطعه ماشین‌آلات، از کمباین گرفته تا شالیکوبی، هر ساله گران و گرا‌ن‌تر می‌شود و آخر کار، چیزی دست کشاورز را نمی‌گیرد.
وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر قیمت هر کیلو برنج طارم محلی بین ۹۰ تا ۱۰۰ هزار تومان است و ارقام پایین‌تر هم به طور میانگین حدود ۸۰ هزار تومان است.
*مشتری، ستاره سهیل شده است!
این بنکدار باسابقه برنج در مازندران، بیان کرد: بازار در رکود است و خرید مردم هم نسبت به سالیان گذشته بسیار کم شده است.
فعال صنفی بازار برنج، عنوان کرد: در گذشته کشاورزی به صورت سنتی بود اما امروزه، کشاورزی مکانیزه شده و وابسته به ماشین‌آلات است و هزینه سنگینی را کشاورز، متحمل می‌شود.
رحیمی تاکید کرد: در گذشته عمده اراضی مرکز و شرق استان، پنبه بود و در همان زمان، در شهری مثل فریدونکنار، مردم به کشاورزی اشتغال داشتند و این سابقه طولانی موجب شده است تا برنج فریدونکنار در بازار از شهرت بیشتری برخوردار است؛ اما اکنون تمامی مناطق مرکز و شرق مازندران حتی استان گلستان، شالیزار شده است.
وی اضافه کرد: باید بپذیریم که هزینه کشاورز در تمامی نقاط استان به یک میزان است و اینگونه نیست که اینجا، کشاورز، هزینه کمتری می‌کند.
این بنکدار باسابقه برنج در مازندران، متذکر شد: قیمت منطقی برنج در شرایط کنونی باید حداقل کیلویی ۱۰۰ هزار تومان باشد.
*خرید و فروش میان کاسب‌ها است نه مصرف‌کننده
پس از گپ و گفت با این بنکدار قدیمی، کمی آن طرف‌تر وارد مغازه برنج‌فروشی دیگری می‌شوم و اوضاع را از او نیز جویا می‌شوم؛ سهیل باقری یکی از فعالان صنفی بازار برنج در مرکز استان در این رابطه می‌گوید: آن چیزی که الان ما به عنوان یک بازاری داریم می‌بینیم آن است که خرید و فروش انجام می‌شود اما بین دو کاسب و واقعاً بازار به نسبت سالیان گذشته از حضور مشتری، خالی است.
وی افزود: قدرت خرید مردم بسیار پایین آمده است و تمایل آنان برای خرید ارقام پرطرفدار برنج، تغییر کرده است.
*تغییر سلیقه خریداران در بازار امسال
این فعال صنفی بازار برنج، تصریح کرد: امسال، مشتریان به جای خرید برنج طارم، بیشتر به‌دنبال خرید ارقامی هستند که در سالیان گذشته، اصلاً سراغی از آن را نمی‌گرفتند و کم شدن قدرت خرید مردم موجب شده تا تمایل آنان به سمت این ارقام، بیشتر از گذشته شود.
باقری اذعان کرد: از آن طرف هم، قیمت تمام‌شده برای کشاورز هم نامعقول است و قیمت کنونی برنج برای او به صرفه نیست و تعادلی میان هزینه و درآمد برای کشاورز وجود ندارد.
*شالیکاری دیگر مقرون به صرفه نیست
وی تصریح کرد: در حالی که، قدرت خرید مصرف کننده بسیار پایین آمده است و توان خرید برنج طارم هاشمی بوجاری ۱۱۰ هزار تومانی را ندارد، از آن سو، برای کشاورز هم این قیمت، برای او به صرفه نیست؛ چرا که تعادلی میان هزینه تولید و آنچه که کفاف یکسال زحمت و معیشت او را بدهد، وجود ندارد.
این فعال صنفی بازار برنج، گفت: از محل درآمد فروش برنج است که یک کشاورز باید هزینه کود، سم، کارگر، اجاره تراکتور، دستگاه نشا، کمباین، شالیکوبی و خیلی موارد دیگر را جبران کند و لذا برای او توجیه اقتصادی ندارد.
باقری اذعان کرد: در حال حاضر خرید و فروش انجام می‌شود اما میان کاسب‌ها، که همین امر موجب تورم می‌شود.
*قیمت انواع ارقام برنج در بازار مازندران
وی در خصوص قیمت کنونی انواع ارقام برنج، اعلام کرد: در حال حاضر قیمت هر کیلو برنج طارم میان ۱۰۰ الی ۱۱۰ هزار تومان است اما مشتری، قدرت خرید ندارد و لذا ارقامی نظیر ندا و شیرودی که اصلاً آن را پیشنهاد نمی‌دادیم امروز مشتری به دلیل قیمت پایین‌تر آن، بیشترین سهم خرید و فروش بازار را به خود اختصاص داده‌اند.
به گفته این فعال صنفی بازار برنج، در حال حاضر قیمت هر کیلو برنج فجر ۷۵ الی ۸۰ هزار تومان، ندا ۶۳ الی ۶۸ هزار تومان و شیرودی ۶۵ الی ۷۰ هزار تومان است.
نامناسب بودن قیمت برنج با تورم و هزینه‌های تولید و تأثیر مضاعف واردات بر بازار برنج ایرانی، سبب شده تا به گفته فعالان بازار برنج، دخل و خرج شالیکاران با یکدیگر همخوانی نداشته باشد.
در حالی محدوده قیمتی فروش ارقام گوناگون برنج در بازار مازندران از کیلویی حدود ۷۰ الی ۱۱۰ هزار تومان است که این محدوده قیمتی، رضایت نه شالیکار و نه خریدار را جلب نمی‌کند.