زخم‌های مزمن؛ اپیدمی‌ای که از نگاه‌ها پنهان مانده است

به گزارش خبرنگار اجتماعی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ زخم‌های مزمن در سال های اخیر به یکی از چالش‌های اصلی بهداشتی تبدیل شده‌اند و به مداخلات درمانی خاصی نیاز دارند. عدم رسیدگی به‌موقع به این زخم‌ها می‌تواند عواقب جدی برای بیماران به همراه داشته باشد.

زخم‌های مزمن به زخم‌هایی اطلاق می‌شود که فرایند بهبود آن‌ها به طور قابل ملاحظه‌ای به تأخیر می‌افتد و معمولاً بیش از سه ماه طول می‌کشد؛ این زخم‌ها می‌توانند ناشی از عوامل مختلفی از جمله عفونت، بیماری‌های مزمن و اختلالات عروقی باشند.

عوامل خطرساز برای زخم‌های مزمن شامل دیابت، نارسایی قلبی و سایر بیماری‌های زمینه‌ای است که می‌توانند ایجاد و شدت این زخم‌ها را تشدید کنند. با وجود پیشرفت‌های پزشکی، انتظار می‌رفت که شیوع این زخم‌ها کاهش یابد، اما عواملی مانند افزایش سن جمعیت و شیوع بیماری‌هایی همچون دیابت و چاقی، همچنین عدم دسترسی به خدمات بهداشتی مناسب، به افزایش شیوع زخم‌های مزمن منجر شده‌اند.

آمارها نشان می‌دهند که حدود ۲۵ درصد از بیماران دیابتی دچار زخم‌های مزمن خواهند شد و تخمین زده می‌شود که حدود ۱۵ درصد افراد مبتلا به دیابت ممکن است به زخم‌های پای دیابتی دچار شوند که این وضعیت می‌تواند به قطع عضو منتهی شود. زخم‌های مزمن نه تنها هزینه‌های درمانی بالایی را به همراه دارند، بلکه کیفیت زندگی بیماران را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهند. بیماران معمولاً مجبور به صرف زمان زیاد برای درمان و مراقبت از زخم‌های خود هستند که این مسئله می‌تواند منجر به مشکلات روانی و اجتماعی شود. از دست دادن توانایی‌های کاری و نیاز به حمایت‌های دائمی نیز اثرات دیگر این زخم‌هاست.

منصوری، دبیر علمی علوم بالینی یازدهمین کنگره زخم و ترمیم بافت، اظهار داشته که شیوع زخم‌های مزمن به طور قابل توجهی افزایش یافته و به یک اپیدمی آرام تبدیل شده است.

وی تأکید می‌کند که اگر زخم در چهار هفته بهبود نیابد، به عنوان زخم مزمن شناخته می‌شود. زخم‌های مزمن با عوارض بسیاری همراه هستند و هزینه‌های هنگفتی به سیستم درمانی کشورها تحمیل می‌کنند. بر اساس آمار، هزینه‌های ناشی از زخم‌های مزمن بر نظام بهداشتی ایالات متحده در سال ۲۰۱۴ حدود ۳۰ میلیون دلار برآورد شده است.

براساس پیش‌بینی‌های انجام شده، میزان رشد سالیانه زخم‌های مزمن از سال ۲۰۲۳ تا ۲۰۳۰ معادل ۴.۱۵ درصد خواهد بود. این افزایش می‌تواند به بحران‌های جدی در سیستم‌های بهداشت و درمان منجر شود، زیرا اکثر این زخم‌ها نیازمند درمان‌های طولانی‌مدت و پیچیده هستند و بار مالی و اجتماعی آن بر نظام‌های بهداشتی قابل توجه است.

در این باره مینا حسینی، متخصص زخم و ترمیم بافت نیز به خبرنگار اجتماعی دانا اظهار داشت: زخم‌های مزمن عمدتاً به‌دلایل مرتبط با بیماری‌های مزمن همچون دیابت و چاقی ایجاد می‌شوند. متأسفانه، سبک زندگی نادرست و عدم توجه به مراقبت‌های بهداشتی در افراد، این روند را تشدید کرده است. همچنین، سن بالای جمعیت و بروز بیماری‌های عروقی نیز به شیوع این زخم‌ها دامن می‌زند.

وی افزود: مدیریت زخم‌های مزمن نیازمند یک رویکرد چندبعدی است. مهمترین قدم‌ها شامل آموزش بیماران در خصوص مراقبت از زخم‌ها، تشخیص زودهنگام مشکلات پزشکی زمینه‌ای و فراهم آوردن دسترسی به خدمات بهداشتی مناسب هستند. همچنین برگزاری کارگاه‌های آموزشی برای پزشکان و پرستاران می‌تواند به بهبود روش‌های درمانی کمک کند.

این متخصص بیان کرد: تمرکز بر پیشگیری و تشخیص زودهنگام می‌تواند هزینه‌های درمان را به شکل محسوسی کاهش دهد. به عنوان مثال، ایجاد برنامه‌های پیشگیرانه و همکاری میان نظام‌های بهداشتی و جامعه می‌تواند به کاهش تعداد بیماران مبتلا به زخم‌های مزمن کمک کند و در نهایت به کاهش بار مالی ناشی از این بیماری‌ها منجر شود.

حسینی با اشاره به اینکه مهم است که بیماران به علائم و نشانه‌های زخم‌های مزمن توجه کنند و با پزشک خود مشورت کنند، گفت: مراقبت درست از زخم‌ها و پیگیری منظم می‌تواند به بهبود سریع‌تر و جلوگیری از عوارض جدی کمک کند. همچنین، از تغییرات سبک زندگی و رعایت نکات بهداشتی غافل نشوند، چرا که این عوامل نقش مهمی در پیشگیری از تشدید زخم‌ها دارند.

در نهایت؛ ایجاد برنامه‌های پیشگیرانه و همکاری میان نظام‌های بهداشتی و جامعه می‌تواند به کاهش تعداد بیماران مبتلا به زخم‌های مزمن منجر شود. اهمیت توجه بیماران به علائم زخم‌ها و مشاوره با پزشک در بهبود سریع‌تر و جلوگیری از عوارض جدی تأکید شده است. همچنین تغییرات در سبک زندگی و رعایت نکات بهداشتی می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری از تشدید زخم‌ها داشته باشد.

مدیریت بهینه زخم‌های مزمن نیازمند راهکارهای چندجانبه است. بهبود آگاهی عمومی و برگزاری کارگاه‌ها و سمینارها برای متخصصان به کاهش شیوع این زخم‌ها کمک می‌کند. سیستم‌های بهداشتی باید برنامه‌های مؤثری برای پیشگیری، تشخیص زودهنگام و مدیریت زخم‌ها طراحی کنند تا بار مالی و اجتماعی ناشی از این موارد را کاهش دهند. هماهنگی بین تمام بخش‌های نظام سلامت، از پزشکان تا سیاست‌گذاران بهداشتی، برای مقابله با این بحران احساس می‌شود. به رسمیت شناختن چالش‌های موجود و کار بر روی راه‌حل‌های پایدار می‌تواند در جلوگیری از افزایش شیوع زخم‌های مزمن و بهبود شرایط زندگی بیماران نقش بسزایی ایفا کند.

زخم‌های مزمن که با تاخیر طولانی در التیام و نیاز به درمان‌های خاص مشخص می‌شوند، به یکی از چالش‌های بزرگ بهداشت عمومی تبدیل شده‌اند؛ عواملی مانند دیابت و چاقی نقش مهمی در افزایش شیوع این زخم‌ها داشته‌اند و مدیریت آن‌ها نیازمند رویکردهای چندبعدی است.