به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از پایگاه خبری تحلیلی «عصرهامون»، سیستان و بلوچستان یکی از استان‌هایی است که بیشترین مرزهای خاکی و آبی را دارد؛ سابقه تاریخی این استان در مبادلات تجاری و قرارداشتن در مهم‌ترین مسیر تجاری دنیای قدیم «جاده ابریشم» و نیز مراودات قومی و فرهنگی و اجتماعی مرزنشینان با کشورهای همسایه، این استان پهناور کشورمان را همواره در یک موقعیت صادراتی خاص قرار داده است.
ظرفیت‌های فراوان سیستان و بلوچستان در صادرات محصولات غیرنفتی و وجود بازارهای متنوع افغانستان و پاکستان که به‌تمامی کالاهای تولیدی ایران نیاز دارند و کشورهای حاشیه اقیانوس هند، گنجی بزرگ را برای بهره‌برداری در کشور تدارک دیده که با استفاده از این فرصت می‌توان به اقتصاد رونق بخشید.
موقعیت راهبردی سیستان و بلوچستان، وجود مرزهای طولانی و تنها بندر اقیانوسی و نیاز کشورهای همسایه به کالاهای تولیدی ایران این استان را به مرکز ثقلی برای صادرات و ترانزیت تبدیل کرده است.
از طرفی وجود بازارچه‌ها و گذرهای مرزی مزیت دیگر استان پهناور سیستان و بلوچستان برای صادرات محصولات غیرنفتی است.
تجارت در بازارچه‌های مرزی ظرفیتی بی‌نظیر برای صادرات و ایجاد تحول منطقه محسوب می‌شود و کمک قابل‌توجهی به چرخه اقتصاد و تولید کشور می‌کند؛ تجارتی که در استانی مثل سیستان و بلوچستان با داشتن بازارچه‌های مرزی فعال، ظرفیتی خاص به شمار می‌رود.
صادرات ۱۸۰ میلیون دلاری از گمرکات سیستان‌وبلوچستان
سیستان و بلوچستان دروازه تجارت پاکستان با خاورمیانه است که تنها در بازه هفت ماهه نخست سال حدود ۱۸۰ میلیون دلار از گمرکات و بازارچه‌های مرزی این استان به بازارهای خاورمیانه صادرات انجام شده است.
همچنین به واسطه قرار داشتن در موقعیت خاص جغرافیایی شرایط ویژه‌ای از نظر نقش‌آفرینی در مبادلات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای دارد بنابراین می‌توان از این استان به عنوان دروازه پاکستان برای دسترسی به کشورهای خاورمیانه و اروپایی یاد کرد.
این استان به دلیل هم‌جواری با افغانستان و پاکستان مبادلات تجاری و بازرگانی قابل توجهی با این دو کشور دارد و این استان دارای پایانه مرزی است که یک پایانه در حوزه افغانستان «پایانه مرزی میلک» و سه پایانه مرزی نیز در حوزه پاکستان «میرجاوه، پیشین و ریمدان» قرار دارند.
روند افزایشی صادرات از پایانه‌های مرزی
ایرج حسن‌پور مدیرکل صنعت، معدن و تجارت سیستان و بلوچستان در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری «عصرهامون» از صادرات حدود ۱۸۰ میلیون دلار از گمرکات و بازارچه‌های مرزی استان خبر داد.
وی افزود: در هفت ماهه نخست سال ۱۴۰۳، کل صادرات سیستان و بلوچستان از گمرکات و بازارچه‌های مرزی با احتساب منطقه آزاد چابهار، به وزن یک میلیون و ۹۶ هزار و ۱۸۲ تن به ارزش ۱۷۹ میلیون و ۶۹۱ هزار و ۶۹۳ دلار بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، از لحاظ وزن ۱۳ و هشت دهم درصد افزایش و از لحاظ ارزش۱۱درصد افزایش داشته است.
وی ادامه داد: در این بازه زمانی مجموع صادرات سیستان و بلوچستان از گمرکات و بازارچه‌های مرزی بدون احتساب منطقه آزاد چابهار به وزن ۵۱۵ هزار و ۷۰۳ تن و ارزش ۱۳۶ میلیون و ۸۰۷ هزار و ۲۱۲ دلار بوده است.
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت سیستان و بلوچستان اظهار کرد: در این مدت سیمان، کلینکر، زغال سنگ حرارتی، نخود خام، میوه، گوجه‌فرنگی، خرما و سایر محصولات کشاورزی عمده اقلام صادراتی بوده است.
وی کشورهای عمده صادراتی را نیز پاکستان، چین، افغانستان، هند، کویت، عراق، آذربایجان و تاجیکستان و غیره عنوان و اظهار کرد: بر اساس سیاست‌های تدوین شده سازمان توسعه تجارت ایران در سال ۹۹ و با توجه به تعریف برنامه‌های اجرایی و عملیاتی سازمان، هدف‌گذاری برای صادرات غیرنفتی استان به ارزش ۳۸۰ میلیون دلار تعیین و ابلاغ شده که با توجه به اقدامات اجرایی صورت گرفته در هفت ماهه نخست سال،۱۴۰۳ صادرات استان به ارزش ۱۷۹ میلیون و ۶۹۱ هزار و ۵۹۳ میلیون دلار انجام شده و بر این اساس تاکنون ۴۷.۵درصد از برنامه هدف صادراتی تحقق یافته است.
حسن‌پور در خصوص میزان مجموع صادرات سیستان و بلوچستان از گمرکات و بازارچه‌های مرزی به کشور پاکستان در هفت ماهه نخست گفت: این مهم نیز به ارزش ۱۲۶ میلیون و ۲۰۰ هزار و ۲۲۲ دلار بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۲۱درصد افزایش داشته و عمده کالاهای صادراتی شامل مصالح ساختمانی (سیمان)، گاز، گوگرد، خرما، کاشی و سرامیک بوده است.
وی در زمینه صادرات با پاکستان ادامه داد: در راستای افزایش تبادلات صادراتی با کشور همسایه پاکستان، مرز میرجاوه، از سال ۱۳۵۲ تا ۱۳۹۰ اولین مرز بین‌المللی ما با کشور پاکستان بوده که در راستای ارتقای تبادلات، منطقه ویژه اقتصادی میرجاوه در حال ساخت بوده که با افتتاح و بهره‌برداری از آن، کمک به سزایی به روابط اقتصادی ایران با پاکستان خواهد شد.
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت سیستان و بلوچستان خاطرنشان کرد: پاکستان اولین کشوری بود که قراردادهای بین‌منطقه‌ای اکو را با ایران امضا و صادرات پایا پای (تواتر) را با ایران آغاز کرده است.
میرجاوه به عنوان یکی از مبادی مجاز زمینی جمهوری اسلامی ایران، دارای قدمتی طولانی است و سال‌هاست که در زمینه کالا و مسافر به صورت واردات، صادرات، ترانزیت ورودی و ترانزیت خروجی کالا و همچنین ورود و خروج و ترانزیت ورودی و ترانزیت خروجی مسافر فعالیت دارد، این مرز سالیان طولانی تنها مرز رسمی جمهوری اسلامی ایران با کشور پاکستان بوده است.
پایانه مرزی میرجاوه در مرز مشترک جمهوری اسلامی ایران و پاکستان قرار گرفته و قدیمی‌ترین مرز رسمی استان سیستان و بلوچستان است.
جابه‌جایی ۲ میلیون تن کالا از پایانه‌های شمال سیستان‌وبلوچستان
ایوب کرد مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای سیستان و بلوچستان در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «عصرهامون»، بیان کرد: جابه‌جایی کالا اعم از صادرات، واردات و ترانزیت از طریق پایانه‌های مرزی شمال استان در هشت ماهه سالجاری به یک میلیون و ۹۹۸ هزار و ۵۵۳ تن کالا رسید که این میزان حاکی از افزایش ۱۶ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته است.
وی افزود: از ابتدای سالجاری تاکنون، میزان یک میلیون و ۹۹۸ هزار و ۵۵۳ تن کالا از طریق پایانه‌های مرزی میلک و میرجاوه در شمال این استان در قالب ۸۳ هزار و ۳۲۸ دستگاه کامیون، جابه‌جا شده است.
این مسئول عمده کالاهای صادر شده از این پایانه‌های مرزی را گاز، هیدروکربن، سیمان و کالاهای ترانزیتی را لوازم یدکی، پنل خورشیدی و روغن موتور اعلام کرد و گفت: از این میزان جابه‌جایی کالا،۹۷۳ هزار و ۹۲۰ تن کالا صادرات، ۲۵۱ هزار و ۳۵۱ تن واردات و ۷۷۳ هزار و ۲۸۲ تن به ترانزیت کالا از طریق پایانه‌های مرزی شمال استان اختصاص داشته است.
وی تصریح کرد: در حال حاضر روزانه به طور متوسط بیش از ۵۶۰ دستگاه کامیون از پایانه مرزی میلک و میرجاوه تردد صورت می‌گیرد.
کرد گفت: ظرفیت‌های بالای سیستان و بلوچستان در زمینه ارتباط خارجی با کشورهای همسایه فرصت‌های تجاری بسیار مطلوبی را برای منطقه فراهم کرده تا از ظرفیت پایانه‌های مرزی به بهترین نحو در رونق اقتصاد بهره گرفت و در این راستا تمام تلاشمان فراهم کردن زیر ساخت‌ها در پایانه‌های مرزی میلک و میرجاوه بر گسترش روابط اقتصادی با کشورهای پاکستان و افغانستان است.
رکورد بی‌سابقه در تاریخ تجارت مرزی سیستان و بلوچستان
مبین علی میر، مدیر بازارچه‌های مرزی سیستان و بلوچستان از رشد ۲۰ برابری واردات به روش کوله‌بری و رکوردشکنی ۱۹۰ هزار تردد وسایل نقلیه در هشت ماه سال جاری خبر داد.
وی با اشاره به وضعیت تجارت در این بازارچه‌ها افزود: واردات به روش کوله‌بری در هشت ماه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد چشمگیر ۲۰ برابری داشته است، این روند نشان‌دهنده افزایش اعتماد تجار و توسعه زیرساخت‌های تجاری است.
مدیر بازارچه‌های مرزی سیستان و بلوچستان، در ادامه گفت: صادرات از بازارچه‌های مرزی نیز با حمل بیش از ۸۳ هزار کشنده و وزنی بالغ بر یک میلیون و ۷۵۰ هزار تن انجام شده است، همچنین تعداد تردد وسایل نقلیه اعم از تریلی و وانت به ۱۹۰ هزار مورد رسیده که رکوردی بی‌سابقه در تاریخ تجارت مرزی این منطقه است.
وی به تنوع مقاصد تجاری اشاره کرد و گفت: علاوه بر تجارت با کشورهای همسایه مانند افغانستان و پاکستان، مراودات تجاری ما به کشورهای ترکمنستان، ازبکستان و برخی کشورهای آفریقایی و حاشیه خلیج فارس گسترش یافته است.
میر در خصوص واردات محصولات جدید عنوان کرد: برای نخستین بار، محصولات خشکباری از جمله کشمش، مویز و گردو از کشورهای آسیای میانه توسط مباشرین به بازارچه مرزی میلک حمل و از طریق روش‌های خرده‌فروشی و کوله‌بری ترخیص می‌شود، این اتفاق به طور قابل‌توجهی تنوع واردات و فرصت‌های اقتصادی منطقه را افزایش داده است
وی در پایان تأکید کرد: بازارچه‌های مرزی استان سیستان و بلوچستان با این روند، نقش مهمی در توسعه تجارت بین‌المللی و ارتقای اقتصادی منطقه ایفا می‌کنند.