به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از پایگاه خبری تحلیلی «خاورستان»، انار فردوس که از دیرباز زبان‌زد عام و خاص بوده و شهره آن به آن سوی مرزها هم رفته این روزها حال و روز خوشی ندارد طوری که به دلیل نبود حمایت‌های کافی از سوی مسئولان، آفت کرم گلوگاه، تغییرات اقلیمی، خشکسالی‌های پی‌در‌پی تولید این محصول را با کاهش شدیدی روبرو کرده است.
از طرفی باغداران ۱۵ سال است که چشم به راه اندازی پژوهشکده انار فردوس دوخته‌اند تا چاره ای برای مقابله با آفات و دانه سفیدی انار بیندیشند اما هر سال دریغ از پارسال!
همچنین نبود زیرساخت‌های لازم برای فرآوری محصول، سردخانهها برای نگهداری، افزایش هزینه‌های تولید، پایین آمدن کیفیت محصول و ناتوانی در فروش آن به قیمت‌های مناسب از دیگر چالش‌های پیش‌روی باغدران انار است.
یکی از انارکاران شهرستان فردوس با اشاره به مشکلاتی نظیر گرم گلوگاه که توانایی نابودی بیشتر محصولات را دارد گفت: در گذشته درآمد خوبی از فروش انار داشتیم اما هماکنون حتی هزینه کارگرانی که برای برداشت انار همکاری می‌کنند را نمی‌توانیم پوشش دهیم.
علی جعفری با تاکید بر تسریع در تکمیل پژوهشکده انار فردوس افزود: این پژوهشکده می تواند به کشاورزان کمک کند تا محصولات مقاوم به آفات و تغییرات آب و هوایی تولید کنیم.
به گفته وی همچنین نیاز داریم که مکانیزه شدن کشاورزی را جدی بگیرند؛ ما نیاز به ادوات کشاورزی پیشرفته داریم که بتواند در کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری به ما کمک کند.
وی افزود: باید حمایت‌های مالی و تسهیلات بیشتری برای کشاورزان فراهم شود تا در این شرایط سخت، از ورشکستگی نجات یابند.
کاهش ۴۰ درصدی تولید انار
منوچهر شایسته مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی گفت: امسال پیش‌بینی می‌شود ۲۳ هزار تن انار از باغات استان برداشت شود که نسبت به پارسال ۴۰ درصد کاهش دارد.
او افزود: سطح زیرکشت انار استان سه هزار و ۷۷۸ هکتار است که امسال پیش‌بینی می‌شود از این سطح ۲۳ هزار تن انار برداشت شود.
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی با بیان اینکه بیشترین سطح کشت انار خراسان جنوبی در شهرستان فردوس است و این شهرستان رتبه اول تولید انار استان را دارد، بیان کرد: ۹ هزار و ۶۰۰ خانوار در زمینه تولید انار استان فعالیت دارند.
تقویت زیرساخت‌‌ها
احسان بیکی رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی بیرجند با تاکید بر تقویت زیرساخت‌‌ها در رابطه با محصول انار گفت: یکی از این زیرساخت‌های انار ایجاد سردخانه‌های تخصصی است که کشاورزی که محصولش را برداشت می‌کند همان موقع مجبور باشد به دلال بفروشد و دلالان مشهدی و تهرانی کل باغات را بخرند و به سردخانه‌های خودشان ببرند و به کشاورز ما چیزی نرسد و زمانی که حساب و کتاب کند پول کارگران خودش را هم نمی‌تواند پرداخت کند.
به گفته وی در صورتی که اگر در استان سردخانه‌های مخصوص محصولاتی نظیر انار و زرشک داشته باشیم کشاورز می‌تواند محصول را برداشت کند یا همان کارخانجات و دلالان استان خود استان داخل سردخانهها دپو و بعد به بازار عرضه کنند اما با وضعیت موجود انارکاران ما به اجبار محصولاتشان را فوری به فروش برسانند که مبادا سرما یا آفت بزند.
وی اظهار کرد: کمبود نقدینگی و نداشتن تمکن مالی باغداران و صنایع تبدیلی در استان سبب شده محصول انار به قیمت بسیار پایین‌تر از قیمت تمام شده و با کیفیت پایین‌تر به بازار عرضه شود .
بیکی ادامه داد: هر چند افرادی در فردوس در این زمینه اقدامات خوبی را انجام دادند اما توان مالی آن‌ها این قدر نیست که بتوانند تمام محصولات شهرستان را جمع کنند.
به گفته وی به باغداری که حدود ۱۰ تا ۳۰ هکتار محصول دارد نگاه نکنید این فرد بعد از فروش محصولش خودش می‌تواند یک زیرساخت برای خودش ایجاد کند در این مسئله بیشتر منظور خرده مالک‌ها است فردی که یک هزار متر باغ انار دارد که اغلب باغداران در استان خرده مالک هستند و اگر به این افراد رسیدگی نشود آن‌ها از جامعه حذف خواهند شد و به شدت دچار افت تولید محصول خواهیم شد.
وی اظهار کرد: با ادامه روند موجود متاسفانه با آینده‌ای روبرو خواهیم بود که غیر قابل تصور خواهد بود چه از لحاظ امنیتی چه از لحاظ اقتصادی و خیلی از موارد دیگر لذا باید یک سرمایه در گردش خیلی حساب شده برای محصولات استراتژیک استان در نظر گرفته شود.
وی وضعیت استان‌هایی دیگر در این رابطه را قابل مقایسه با خراسان‌جنوبی ندانست و افزود: آن‌ها در سال‌های گذشته اقدامات زیرساختی خوبی انجام دادند و همین الان هم بودجه‌ای که به استان ما تعلق می‌گیرد بسیار کمتر از سایر استان‌ها است.
به گفته وی هماکنون در سامانه جهادکشاورزی ۵ هزار میلیارد تومان درخواست تسهیلات داریم اما مبلغ اختصاص یافته ۳۰۰ میلیارد تومان بوده است و در این موضوع رئیس سازمان به تنهایی نمی‌تواند ورود کند نیازمند به یک انسجام استانی است هیات نمایندگان استان باید بررسی کنند و در مجلس پیگیری کنند و اعتبارات را باید استاندار با کمک نمایندگان،مدیران کل و اتاق بازرگانی با هم درخواست کنند و اعتبارات استان را بیشتر کنند.
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی بیرجند اذعان داشت: در حالی که اگر در ادوار گذشته درست اقدام می‌شد در خصوص انار و زرشک خودکفا بودیم حجم تولیدی زرشک استان نزدیک به ۵ هزار میلیارد تومان است اگر درست روی زیرساخت‌های آن، صنایع تکمیلی و تبدیلی سردخانهها و تشکل‌های که برای خرید محصول از کشاورز فعال هستند درست وارد عمل می‌شدند به طور حتم ما می‌توانستیم این مبلغ را به ۲۷ هزار میلیارد تومان تبدیل کنیم و بعد خراسان‌جنوبی دیگر منتظر کمک‌های تهران نبود خود بخش خصوصی کارش را انجام می‌داد.
بیکی ادامه داد: اما متاسفانه تزریق قطره چکانی تسهیلات، بازپرداخت‌ها در مدت کم، فشار بانک‌ها، نداشتن تمکن مالی و... در خصوص انار و سایر محصولات کشاورزی سبب شده به این روزگار برسیم.
وی تاکید کرد: بالاخره باید از یک جایی شروع کرد. برای همین محصولات استراتژیک مثل زرشک، زعفران و انار تسهیلات کم‌بهره در اختیار کشاورز و صنایع تبدیلی و تکمیلی قرار دهند.
وی افزود: اگر تسهیلات فقط در اختیار کشاورزان واقعی قرار گیرد به خصوص افرادی که در زمان کرونا و پسا کرونا خوشان را نشان دادند و نگذاشتند واحدشان تعطیل شود باید تسهیلات همراه با نظارت به این افراد پرداخت شود و کارشان را تسهیل کنند.
افزایش کیفیت در برنامه
محمد حسین اکبری مسئول سازمان جهاد کشاورزی خراسان‌جنوبی گفت: با توجه به اهمیت این محصول، اقدامات متعددی برای بهبود کیفیت و افزایش تولید انار در دست اجراست.
وی اذعان داشت: ایجاد باغات الگویی از ارقام صادراتی، اجرای طرح‌های تغذیه الگویی، مبارزه با آفات و رفع مشکلاتی نظیر دانه سفیدی از جمله این اقدامات به شمار می‌آیند.
اکبری همچنین به نقش صنایع تبدیلی در ارزش‌آفرینی انار استان اشاره کرد و افزود که پنج واحد صنایع تبدیلی با ظرفیت پردازش ۸,۵۰۰ تن محصول در حال فعالیت هستند.
وی تصریح کرد: این واحدها به تولید محصولاتی مانند کنسانتره انار، رب، انواع سس و بسته‌بندی انار می‌پردازند و نقش مهمی در افزایش درآمد کشاورزان دارند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی تأکید کرد: توسعه بازارهای داخلی و خارجی برای انار استان در اولویت قرار دارد و تلاش می‌شود با ایجاد باغات صادرات‌محور، جایگاه استان در بازارهای جهانی بهبود یابد.
اکبری تصریح کرد: در کنار این برنامه‌ها، برگزاری کارگاه‌های آموزشی و استفاده از تجربیات محققین کشاورزی نیز به کشاورزان کمک می‌کند تا بازدهی باغات خود را افزایش دهند و با استفاده از روش‌های علمی به تولید محصولی باکیفیت‌تر دست یابند.
با توجه به شرایط موجود محصول انار اگر اقدامات فوری و حمایت‌های ویژه برای حمایت از کشاورزان، توسعه صنایع تبدیلی و اصلاح روش‌های کشاورزی در دستور کار قرار گیرد، می‌توان به آینده‌ای بهتر برای انار فردوس و حتی درخشش دوباره آن در سطح جهانی امیدوار بود.