به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از پایگاه خبری تحلیلی «صبح قزوین»؛ معادن نقش بسیار مشهودی را در رشد اقتصادی کشور دارند به طوریکه علاوه بر تامین مواد اولیه صنایع و رسیدن به خودکفایی؛ تاثیر بسزایی در ایجاد اشتغال و افزایش درآمدهای غیرنفتی خواهد داشت.
بر اساس آیین نامه ایمنی معادن که در سال ۹۱ توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تدوین و ابلاغ شد، تا حدود زیادی تکالیف کارفرمایان مشخص شد؛ مطابق ماده ۵ این آیین‌نامه معادن دارای پروانه بهره‌برداری باید بطور مستمر ارزیابی ریسک شوند.
اکثر معادن در مناطق محروم و دور از مراکز شهر واقع شده‌اند؛ بنابراین بیشتر کارگران آن‌ها از اقشار کم‌درآمد و محروم جامعه محسوب می‌شوند و همین موضوع گاهی دست‌مایه کم توجهی و بی‌توجهی صاحبان معادن و نادیده گرفتن قوانین می‌شود.
همچنین مطابق ماده ۱ آیین نامه کمیته حفاظت فنی و بهداشت کار مصوب شورای عالی حفاظت فنی در کلیه معادنی که دارای حداقل ۲۵ نفر کارگر هستند باید یک نفر به عنوان مسئول ایمنی و یک نفر به عنوان مسئول بهداشت حرفه‌ای تعیین شود؛ این مسئولیت در معادن کمتر از ۲۵ نفر می‌تواند به مسئول فنی محول شود.
استان قزوین جزو سومین استان صنایع معدنی در کشور به‌شمار می‌رود و با دارا بودن بیش از ۲ درصد ذخایر معدنی و استخراج بیش از ۳ درصد ظرفیت استخراجی کشور و علی‌رغم اینکه یک درصد از مساحت کشور را داراست، فعالیت‌های معدنی گسترده‌ای دارد.
اغلب معادن استان قزوین برداشت‌های سطحی است که نقش مهمی را در تامین فرآورده‌های صنعتی دارند؛ تنها یک معدن زیر سطحی در استان داریم که به صورت حلزونی شکل است.
به منظور بررسی بیشتر در جهت ایمنی معادن و کارگران به گفتگو با کارشناسان این حوزه پرداختیم؛
محمدرضا علیمی مدیرکل ستاد مدیریت بحران استانداری قزوین در گفتگو با خبرنگار اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «صبح قزوین»؛ در این رابطه اظهار کرد: مسائل و موضوعات معادن توسط سه اداره صمت، محیط زیست و اداره کار و رفاه اجتماعی کنترل و نظارت می‌شود.
وی افزود: اولین موضوع در بحث معادن امنیت و ایمنی است که توسط معاون بازرسی اداره کار انجام می‌شود و آن‌ها موظف هستند تا تمام کارگاه‌های موجود و معادن در سطح استان را از نظر ایمنی نظارت و بازرسی کنند و بر اساس قانون معادن؛ اداره کار و رفاه و اجتماعی موظف است که با همکاری دانشگاه علوم پزشکی در حوزه‌های امنیت، سلامت محیط کار را به طور متداول کنترل و گزارش دهند.
مدیرکل ستاد مدیریت بحران استانداری قزوین بیان کرد: همچنین کارشناسان محیط زیست و اداره صنعت و معدن نیز باید بازدیدهای دوره‌ای را با همراه کارشناسان دانشگاه علوم پزشکی را از معادن و واحدهای صنعتی داشته باشند و در صورت تشخیص هرگونه عدم رعایت ایمنی؛ تذکر لازم به صاحبان معادن یا کارخانه‌ها بدهند و در صورت عدم تمکین به قوه قضائیه معرفی شوند.
علیمی تصریح کرد: گرچه معادن در حیطه وظایف مدیریت بحران قرار ندارد اما تیم‌های نماینده مدیریت بحران به عنوان نماینده در تیم ارزیاب و شناسایی واحدهای پرخطر معادن قرار می‌گیرند.
وی در پایان گفت: عمده‌ترین وظایف در حیطه کار و رفاه اجتماعی است که موظف هستند بازدیدهای دوره‌ای و پیشگیرانه در راستای ارتقای ایمنی معادن داشته باشند.
هر معدن سالانه ۲ بار مورد بازدید قرار می‌گیرد
در ادامه مهدی فرجی‌زاده کارشناس معادن اداره کل صمت در گفتگو با خبرنگار اجتماعی «صبح قزوین»؛ در رابطه با بازدیدهای اداره صمت را اظهار کرد: اداره کل صنعت، معدن و تجارت در بحث نظارت از معادن علاوه بر استقرار دائمی مسئول فنی؛ بازدیدهای دوره‌ای، بازدیدهای سرزده کارشناسان صمت همراه با کارشناسان نظام مهندسی، بازدیدهای ضمن نقشه‌برداری را نیز دارد.
وی افزود: مسئول فنی معادن همواره گزارش هفتگی و ماهانه تهیه و آمار را در سایت ثبت می‌کند همچنین علاوه بر این؛ با گزارش‌های مردمی و ستادهای خبری نیز بازدیدهای موردی صورت می‌گیرد.
کارشناس معادن اداره کل صمت با بیان اینکه به طور متوسط هر معدن سالانه دو بار مورد بازدید قرار می‌گیرد، گفت: در حال حاضر ۱۴۳ معدن فعال در استان داریم البته معادنی هستند که به دلیل مشکلات معارضین محلی، مشکلات فنی، تجهیز شدن و یا مشکلات طی شدن مجوزها در دستگاه‌های اداری هم اکنون راکد هستند.
طی سال جاری ۴ معدن احیا شده است
فرجی‌زاده تصریح کرد: طی سال جاری چهار معدن احیا شده و چند معدن نیز درصدد احیا شدن هستند و سال گذشته نیز ۱۳ معدن احیا شد.
وی ابراز کرد: اغلب معادن استان قزوین معمولا به صورت سطحی هستند و مشکل چندانی از نظر ناایمن بودن وجود ندارد؛ گرچه احتمال حوادث موردی حین کار برای کارگران وجود دارد که اگر علت آن خطای انسانی تشخیص داده شود برخورد جدی صورت خواهد گرفت.
کارشناس معادن اداره کل صمت تصریح کرد: همچنین درخصوص ایمنی و نظارت و بازرسی بحث ابلاغیه‌های وزارت‌خانه است که سالانه از معادن بازدید به عمل می‌آید همچنین در موضوع بررسی ایمنی معادنی که احساس خطر وجود دارد نیز امسال بازدیدهای لازم صورت گرفت که چند مورد نقص ایمنی داشتند که باید در جهت رفع آن‌ها اقدام شود.
فرجی‌زاده با اشاره به ۲۸۹ پرونده بهره‌برداری معادن در استان عنوان کرد: استخراج معادن استان در حوزه‌های سیلیس آهک، دولومیت آهن، مس سرب و روی، سنگ لاشه، مخلوط کوهی بوکسیت، خاک نسوز، باریت، نمک، زغال سنگ، آلونیت، مارن، گچ، گرانیت مرمریت، تراورتن، پوزولان، بنتونیت، فلدسپات، منگنز، هماتیت است.
وی افزود: میزان استخراج سال جاری به مقدار ۳ میلیون و ۲۸۶ هزار و ۶۰۷ تن بوده اما این میزان در مدت مشابه سال گذشته که ۳ میلیون و ۴۷۵ هزار و ۹۳۸ تن بوده است.
کارشناس معادن اداره کل صمت بیان کرد: میزان استخراج سالیانه معادن در سال ۱۲ میلیون و ۳۷ هزار و ۵۶۳ تن و ذخایر معادن ۹۱۱ میلیون و ۴۰ هزار و ۹۴۳ تن است.
فرجی‌زاده ابراز کرد: طی سال جاری ۱۵ پروانه صدور بهره‌برداری، ۹ پروانه اکتشاف و ۲۵ مجوز برداشت است همچنین طی این مدت ۲۰ معدن مجوز استفاده از تعطیلی موقت را اخذ کرده‌اند.
وی اذعان کرد: شرکت‌های زیادی در حوزه فرواری مواد معدنی در استان مشغول به فعالیت هستند که می‌توان به معادن مس چیزه، مس قوشچی و سرب و روی زه آباد اشاره کرد.
ایجاد بیش از ۲ هزار اشتغالزایی در بخش معادن استان قزوین
وی با اشاره به اشتغالزایی برای ۲ هزار و ۲۱ کارگر در معادن استان قزوین گفت: بخشی از مواد معدنی فراوری شده به کشورهای هدف صادر می‌شوند که می‌توان به معادن مس، سرب، روی، آهن، خاک صنعتی و .. اشاره کرد.
فعالیت ۱۱۰ معدن در استان قزوین
در ادامه به گفتگو با معاون روابط کار اداره‌کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان قزوین پرداختیم؛
سید جلیل حسینی در گفتگو با خبرنگار اقتصادی «صبح قزوین»؛ اظهار کرد: معادن تامین کننده مواد اولیه صنایع به شمار می‌روند که نقش موثری در توسعه صنعتی کشور دارند که اگر به این بخش توجه شود بسیاری از معضلاتی که در راستای خودکفایی صنایع داریم از گذرگاه معادن می‌گذرد.
وی افزود: بر اساس قوانین کار در معادن در زمره فعالیت‌های اقتصادی پرخطر و سخت قرار می‌گیرد و در قوانین کار جزو گروه شغلی «ب» محسوب می‌شود.
معاون روابط کار اداره‌کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان قزوین بیان کرد: در استان قزوین ۲۳۹ معدن داریم که ۱۱۰ مورد از آن‌ها فعال است.
حسینی ادامه داد: سال گذشته ۲۲۰ بازرسی از معادن صورت گرفت و در ۹ ماهه سال جاری نیز تاکنون ۱۴۵ بازدید از معادن صورت گرفته است.
وی عنوان کرد: سال گذشته سه حادثه معمولی در معادن داشتیم که شامل جراحات سطحی بود و به صورت سرپایی مداوا شد و خوشبختانه امسال هیچ حادثه‌ای در معادن استان نداشتیم.
معاون روابط کار اداره‌کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان قزوین با اشاره به محدودیت نیروی کار در حوزه بازرسی اداره کار و رفاه اجتماعی اذعان کرد: استان قزوین در مجموع ۱۵ بازرس دارد که به نسبت کل تعداد واحدهای صنعتی و معادن پاسخگو نیست به طوریکه با این شرایط، شاید هر پنج سال یکبار یک واحد مورد بازرسی قرار می‌گرفت در همین راستا راهبردهای متناسب با برنامه‌های وزارت کار در جهت و هدفمندسازی و هوشمندسازی صورت گرفت.
حسینی ادامه داد: با توجه به عدم تناسب تعداد بازرسین و پوشش‌دهی تعداد کل واحدهای صنعتی و معادن در استان؛ کارگاه‌های پرخطر شناسایی شدند تا بازرسی‌های هوشمند و هدفمند صورت گیرد.
وی عنوان کرد: در سال جاری اقدامات تحولی در حوزه روابط کار آغاز شده اما همچنان تا زمان رسیدن به نقطه مطلوب فاصله داریم.
معاون روابط کار اداره‌کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان قزوین اظهار کرد: سال گذشته ۴ هزار و ۹۶۸ بازرسی از ۹ هزار و ۵۵ بازرسی از کارگاه های پرخطر صورت گرفت به طوریکه بیش از ۵۰ درصد از بازرسی‌ها از کارگاه های پرخطر انجام شده است.
حسینی با اشاره به ۲۹۷ هزار کارگر به عنوان بیمه شده اصلی گفت: طی ۹ ماهه سال جاری تاکنون ۲ هزار و ۵۷۱ بازرسی از واحدهای پرخطر انجام شده است که خوشبختانه حوادث ناشی از کار با تلاش بازرگان و همکاری کارگران در استان به شدت سیر نزولی پیدا کرده است.
وی ابراز کرد: بخشی از حوادث رخ داده در صنایع و معادن به دلیل عدم آگاهی صورت می‌گیرد که از سال ۱۴۰۱ برنامه تحولی در راستای آموزش و آگاهی‌رسانی در بخش آموزش‌های عمومی و تخصصی به کارگران را در دستور کار قرار گرفته شده که در این رابطه همان سال ۹ هزار و ۱۹۵ ساعت آموزش با گواهی در حوزه کارگری انجام شد که در سال جاری نیز به ۶۶ هزار ۷۶ نفر ساعت آموزش رسید.
بیش از ۵۰ واحد در راستای ایمنی به مراجع قضایی ارجاع شد
معاون روابط کار اداره‌کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان قزوین اضافه کرد: مسئله بعدی استمرار بازرسی‌های هوشمند به صورت مستمر از طریق برگزاری آموزش‌ها، استقرار کمیته‌های فنی، استفاده از ظرفیت تشکل‌های کارگری در حال اجرا است، که به صورت پیوسته انجام می‌شود.
حسینی ادامه داد: استان قزوین تنها یک معدن زیر سطحی حلزونی‌شکل در زه‌آباد طارم دارد که جزو معادن پرخطر استان شناسایی شده و بازرسی‌های مختلفی میدانی با حضور مدیرکل بازرسی استان، بازرسین شهرستان و تشکل کارگری و کارفرمایی از آن صورت گرفته و در این رابطه ابلاغیه‌های مختلفی صادر شده و همکاری لازم صورت گرفته و ایمنی آن را ارتقاء داده‌ایم.
وی با بیان اینکه تمام کارگران معادن بیمه هستند، اذعان کرد: طی بازرسی‌های انجام شده از تمام امور مربوط به حقوق و دستمزد، بیمه و ایمنی و بهداشت کار کارگران بازدید می‌شود و در صورت هرگونه عدم پرداخت یا مشکل مربوط به ایمنی و نقص فنی از طریق مراجع قضایی اقدام خواهد شد که طی سال جاری بیش از پنجاه واحد در راستای ایمنی به مراجع قضایی ارجاع شد.
معاون روابط کار اداره‌کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان قزوین در پایان گفت: خوشبختانه با استمرار و پیگیری مداوم بازرسین مستقر در معادن تغییرات عمده‌ای در معدن زه آباد در جهت راستای ارتقای ایمنی ایجاد شده است.