فرش ایرانی در دستان یک بانوی خوزستانی

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ از رهیاب؛ مناظره پرهیاهوی علی علیزاده، کارشناس سیاسی مقیم لندن، در شبکه BBC پخش شد و در فضای مجازی بازتاب گسترده‌ای داشت. جمله طلایی وی خطاب به مسیح علی‌نژاد و نرگس محمدی که این روزها داعیه‌دار دفاع از حقوق زنان و آزادی بیان هستند، تأمل‌برانگیز بود: «اگر این انقلاب نبود، خانم علی‌نژاد باید در طویله خانه‌شان گاوهایشان را می‌دوشید و از اینکه گاوی حین دوشیدن شیر به او لگد نزند، دعا می‌کرد. اما امروز، به برکت انقلاب، شرایطی فراهم شد که او توانست تحصیل کند و به جایگاه کنونی برسد، هرچند اکنون پرچم دشمنی با همان انقلاب را بلند کرده است.»

پاسخی که پرده از واقعیت‌ها برمی‌دارد

پاسخ علیزاده شاید بتواند بسیاری از معادلات امروز جامعه را روشن کند. نیازی نیست تنها به آمار و ارقام رجوع کنیم؛ کافی است از بزرگ‌ترهای خانواده درباره تغییرات دهه‌های اخیر، به‌ویژه در عرصه‌های علمی، فرهنگی، اقتصادی و برابری جنسیتی بپرسیم. زنانی که پیش از انقلاب کمتر از ۷ درصدشان به تحصیل و مشاغل شایسته دسترسی داشتند، اکنون در تمامی عرصه‌ها حضوری پررنگ و تأثیرگذار دارند. این پیشرفت اگر به برکت انقلاب نبوده، پس از کجا آمده است؟

خوزستان و نقش زنان در فرهنگ و اجتماع

این روزها خوزستان مملو از داستان‌ها و روایت‌هایی از زنان است که کرامت و جایگاه آنان بخشی جدایی‌ناپذیر از فرهنگ این دیار شده است. زنانی که در نقش استاد دانشگاه، پزشک، محقق و کارآفرین جلوه‌ای از توانمندی و اراده خود را به نمایش می‌گذارند. کارآفرینی برای بانوان نه‌تنها زمینه‌ساز نقش‌آفرینی در اقتصاد و جامعه است، بلکه دیگران را نیز تشویق و حمایت می‌کند و مسیر را برای حضور بیشتر زنان در جامعه هموار می‌سازد.

 

فرش ایران؛ نماد فرهنگ و هنر

فرش ایرانی یکی از مشهورترین نمادهای فرهنگی و هنری کشور است که در جهان شناخته شده و در آثار سینمایی نیز به آن اشاره شده است. اگرچه استان‌های اصفهان، تبریز و کاشان را با فرش ایرانی می‌شناسند، اما اندیمشک، شمالی‌ترین شهرستان خوزستان، نیز پیوندی ویژه با این هنر اصیل دارد. در این میان، «مادر فرش ایران»، جهان‌افروز نجفوند دریکوند که متولد و ساکن اندیمشک است، جایگاهی ویژه دارد.

جهان‌افروز نجفوند دریکوند، فرزند صیدعلی، از پیشکسوتان برجسته صنایع گلیم و فرش، در سال ۱۳۲۷ در روستای جهانگیرخانی شهرستان اندیمشک متولد شد. او در خانواده‌ای مذهبی پرورش یافت؛ مادرش خانه‌دار و پدرش معلم مکتب‌خانه بود. وی از ۱۰ سالگی به دلیل ذوق و استعداد ذاتی وارد عرصه هنر شد و با الهام از طبیعت، طرح‌های خلاقانه‌ای در قالب فرش ارائه کرد.

خانم نجفوند از سال ۱۳۶۰ به طور رسمی با صنایع‌دستی و نهادهای استان خوزستان همکاری کرده و در آموزش هنر فرش و گلیم به علاقه‌مندان اهتمام ورزیده است. او بیش از ۵۰ سال در زمینه تولید انواع زیرانداز، فرش دستباف، گلیم و گبه فعالیت کرده و آثار بسیاری را در منطقه الوار گرمسیری خلق کرده است.

وی به‌عنوان کارآفرین نمونه، ده‌ها لوح تقدیر کسب کرده و نقش مهمی در ترویج و توسعه هنر فرش‌بافی در خوزستان داشته است. تلاش‌های مداوم او در این عرصه، شکوفایی این هنر اصیل ایرانی و رشد صنعت فرش در استان را رقم زده است.

 

 

 

آغاز راه از روستای کوچک جهانگیرخانی

جهان‌افروز نجفوند دریکوند در گفتگو با خبرنگار شبکه اطلاع‌رسانی «رهیاب» اظهار کرد: از کودکی به فرش‌بافی علاقه داشتم، اما در روستای دورافتاده ما که حتی امکانات اولیه زندگی نیز فراهم نبود، این کار بسیار دشوار بود.

وی افزود: با تمام مشکلات، هرگز از علاقه‌ام دست نکشیدم. با استفاده از پشم گوسفندان و موی بزهای گله، نخ‌ریسی کردم و اولین فرش خود را با الهام از طبیعت بافتم.

از فروش اولین فرش تا شکوفایی پس از انقلاب

مادر فرش ایران گفت: اولین فرشم را با مبلغ ناچیز ۱۰۰ تومان به کارکنان خارجی سد دز اندیمشک فروختم. اما پس از انقلاب، با حمایت کمیته امداد امام خمینی (ره)، توانستم کارم را رونق دهم و به دیگر زنان روستا و همسایه‌های شمال خوزستان و جنوب لرستان آموزش دهم.

جهان‌افروز نجفوند دریکوند، اکنون به‌عنوان «مادر فرش ایران» شناخته می‌شود؛ زنی که نه‌تنها خود به قله‌های افتخار رسید، بلکه راه را برای رشد و پیشرفت دیگر زنان هموار کرد. او نمادی از اراده و شکوفایی بانوان ایرانی است که با تلاش و پشتکار، توانسته‌اند جایگاه خود را در جامعه تثبیت کنند.

 

 

اندیمشک؛ مهد کپو بافی و کارآفرینی بانوان

علاوه بر افتخار «مادر فرش ایران»، شهرستان اندیمشک در زمینه کپو بافی نیز در سطح کشور شناخته شده است. در این میان، خانم زهرا کیانی‌راد، به‌عنوان یکی از کارآفرینان برتر، نقش مهمی در ایجاد اشتغال و رونق مشاغل خانگی برای بانوان ایفا کرده است.

زهرا کیانی‌راد، کارآفرین برتر شهرستان، در گفتگو با خبرنگار شبکه اطلاع‌رسانی «رهیاب» اظهار کرد: اوایل سال ۱۳۹۰ به فکر راه‌اندازی کسب‌وکاری بودم که انگیزه‌ام برای شروع آن، نه‌تنها سود اقتصادی، بلکه کمک به دیگران نیز بود. این دو انگیزه، چراغ راه من شدند.

وی با اشاره به اینکه حرفه کپو بافی را نزد مادرش و در خانه آموخته، افزود: اوایل کارم با سختی‌های زیادی مواجه شدم، چرا که کسی به من کار نمی‌داد. بدون هیچ راهنمایی، بازار کار را یاد گرفتم و با درآمدهای اولیه توانستم دستگاه‌های لازم را خریداری کرده و کارم را گسترش دهم.

تجهیز کارگاه و اشتغال‌زایی برای بانوان

کیانی‌راد گفت: به‌سختی اما بالاخره توانستم دستگاه‌های موردنیاز را تهیه کنم و کارگاهی در اندیمشک اجاره کنم. به‌تدریج کارگاه را توسعه دادم و با آموزش به دیگران، افراد جدیدی را مشغول به کار کردم.

 

 

توسعه حرفه‌ای و رشد اشتغال

وی افزود: هرچند از سال ۱۳۹۰ کار کپو بافی را آغاز کردم، اما از سال ۱۳۹۵ به‌صورت حرفه‌ای وارد بازار شدم. امروز بیش از صد خانوار، یعنی در مجموع حدود ۲۰۰ نفر، به‌صورت مستقیم در مجموعه و کارگاه من فعالیت می‌کنند.

این کارآفرین خوزستانی گفت: علاوه بر ایجاد تعاونی و شرکت در نمایشگاه‌های مختلف استان‌های کشور، اکنون از فضای مجازی برای بازاریابی استفاده می‌کنیم. همین امر باعث شده که اندیمشک به‌عنوان یکی از قطب‌های مهم این صنعت شناخته شود.

تنوع محصولات و گام‌های صادراتی

وی با اشاره به اینکه ماهانه بین ۵ تا ۶ هزار سفارش برای سراسر کشور داریم، افزود: امروز بیش از ۱۰۰ نوع محصول در کارگاه ما تولید می‌شود. طرح‌های ابداعی ما به دلیل جذابیت برای مشتریان، توجه ویژه‌ای جلب کرده و اکنون در حال برنامه‌ریزی برای صادرات محصولات به خارج از کشور هستیم.

جهان‌افروز نجفوند دریکوند، بانوی هنرمند اندیمشکی، باعلاقه و تلاش، هنر فرش‌بافی را از دل روستایی کوچک به اوج رساند و به «مادر فرش ایران» تبدیل شد؛ نمادی از اراده و خلاقیت که الهام‌بخش بسیاری از زنان ایرانی است.