به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ در سال‌های اخیر، شکاف عمیقی بین قیمت مسکن و توان مالی خانوارها ایجاد شده است. برخلاف دهه‌های ۷۰، ۸۰ و اوایل ۹۰ که بسیاری از خانواده‌ها از طریق وام‌های بانکی صاحب خانه می‌شدند، امروز حتی بالاترین تسهیلات مسکن نیز پاسخگوی نیازها نیست. این تغییر نشان‌دهنده تشدید بحران مسکن در کشور است.
مرگ تدریجی صندوق پس‌انداز مسکن
صندوق پس‌انداز مسکن یکم که زمانی راهکاری مؤثر برای خانه‌دار شدن بود، از سال ۱۴۰۰ فعالیتش متوقف شد. این صندوق با مکانیسم ساده‌ای عمل می‌کرد:
-
سپرده‌گذاری یک ساله
-
دریافت وام معادل دو برابر سپرده
اما سقف ۸۰ میلیون تومانی این وام در شرایط امروز که قیمت متوسط مسکن در تهران به ۱۰۰ میلیون تومان به ازای هر متر مربع رسیده، کاملاً بی‌معناست.
اوراق تسهیلات مسکن: درمانی که درد را تشدید می‌کند
جزئیات جدید وام مسکن
اوراق تسهیلات مسکن با مشخصات زیر همچنان وجود دارد:
-
نرخ سود: ۲۲.۵ درصد
-
مدت بازپرداخت: ۱۲ سال
-
سقف جدید برای زوجین تهرانی: ۱.۲۸ میلیارد تومان (۱ میلیارد خرید + ۲۸۰ میلیون تعمیر)
محاسبات تلخ یک وام مسکن
برای دریافت وام ۱.۲۸ میلیارد تومانی:
-
نیاز به خرید ۲۵۶۰ فقره اوراق ۵۰۰ هزار تومانی
-
هزینه خرید اوراق: حدود ۲۶۸ میلیون تومان (با قیمت فعلی ۱۰۵ هزار تومان برای هر برگ)
-
مبلغ خالص دریافتی: حدود ۱ میلیارد تومان
اقساط کمرشکن
-
اقساط ماهانه: ۲۳ میلیون تومان (۲۰.۱۳۷ میلیون وام خرید + ۳.۰۳۰ میلیون وام تعمیر)
-
مدت پرداخت: ۱۲ سال
چرا وام مسکن دیگر جواب نمی‌دهد؟
۱. ناتوانی در پوشش هزینه‌ها
با وام ۱ میلیارد تومانی فقط می‌توان:
-
۱۰ متر مربع مسکن در تهران خرید
-
یا ۱۶ متر مربع در شهرهای بزرگ
۲. اقساط غیرقابل پرداخت
پرداخت ماهانه ۲۳ میلیون تومان برای:
-
۹۰٪ خانوارهای ایرانی غیرممکن است
-
حتی اقشار متوسط نیز تحت فشار شدید قرار می‌گیرند
۳. رکود بازار و کاهش تقاضا
-
قیمت اوراق تسه از ۱۴۵ هزار به ۱۰۵ هزار تومان کاهش یافته
-
نشان‌دهنده کاهش شدید تقاضا برای وام مسکن
راهکارهای ممکن برای خروج از بحران
۱. طرح‌های دولتی
-
نهضت ملی مسکن می‌تواند کمک‌کننده باشد
-
نیاز به گسترش کمی و کیفی طرح‌های مسکن اجتماعی
۲. تقویت ارزش ریال
-
تثبیت نرخ ارز می‌تواند به کاهش تورم مسکن کمک کند
-
افزایش قدرت خرید خانوارها در بلندمدت
۳. بازنگری در سیاست‌های وام‌دهی
-
افزایش سقف وام‌ها متناسب با قیمت‌های واقعی
-
کاهش نرخ سود تسهیلات مسکن
-
افزایش مدت بازپرداخت
چشم‌انداز آینده
وضعیت کنونی بازار مسکن نشان می‌دهد که:
-
راهکارهای سنتی مثل وام‌های بانکی دیگر کارایی ندارند
-
نیاز به تحول اساسی در سیاست‌های مسکن احساس می‌شود
-
ترکیب طرح‌های دولتی و اصلاحات اقتصادی می‌تواند راهگشا باشد
همه موارد گفته شده نشان می‌دهد که حل بحران مسکن نیازمند عزم ملی و رویکردی چندبعدی است که هم به مسائل ساختاری اقتصاد کلان و هم به سیاست‌های بخش مسکن توجه کند.
امیر طاهری
