به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛به نقل از پایگاه خبری تحلیلی «صاحب نیوز»؛ حادثه مهیب بندرعباس بار دیگر چهره واقعی ملت ایران را در برابر جهانیان نمایان ساخت. این فاجعه که به سرعت در رسانههای داخلی و خارجی بازتاب یافت، با وجود ابعاد گسترده و دردناک آن، میدان درخشانی برای نمایش وحدت، همبستگی و فداکاری مردم ایران شد؛ مردمی که از اقصی نقاط این سرزمین کهن، بیهیچ تعللی، به یاری یکدیگر شتافتند و بار دیگر نشان دادند که راز بقای این ملت عظیم در طول تاریخ، ریشه در پیوندهای عمیق اجتماعی و فرهنگی دارد.
با اعلام نیاز به اهدای خون در بندرعباس، مردم از شمال تا جنوب و از شرق تا غرب کشور به حرکت درآمدند. در اصفهان، صفهای طولانی اهدای خون چنان گسترده شد که اداره کل انتقال خون ناچار شد با صدور اطلاعیهای از شهروندان بخواهد مراجعه خود را به روزهای آتی موکول کنند. در تبریز، شهروندان ساعتها منتظر ماندند تا بتوانند سهمی در یاری به هممیهنان خود داشته باشند. در اهواز، جوانان با انتشار فراخوانهای خودجوش در شبکههای اجتماعی، مردم را به اهدای خون فراخواندند و در بوشهر فستیوال کوچه لغو شد تا با راه اقتادن دستههای عزاداری فضای شهر همدل با بندرعباس باشد.
*همه به میدان آمدند
فراتر از این، پزشکان، پرستاران، مکانیکها، صافکاران، حتی تاکسیهای اینترنتی، همه و همه داوطلبانه خدمات خود را برای امدادرسانی و پشتیبانی از حادثهدیدگان اعلام کردند. این حرکت عظیم اجتماعی نشاندهنده سرمایه اجتماعی بینظیری بود که ملت ایران، برخلاف بسیاری از جوامع امروزی، همچنان حفظ کرده است.
*ایثارگری خلبان ایرانی هواپیمای ایلوشین
در همین حال، نیروی هوافضای سپاه پاسداران، با اعزام هواپیمای آتشنشان ایلوشین، نقشی حیاتی در کنترل آتش داشت. خلبان ایرانی با پروازی بیسابقه در ارتفاع بسیار پایین، جان خود را به خطر انداخت تا روند اطفای حریق سرعت بگیرد؛ اقدامی که در استانداردهای بینالمللی پرواز اضطراری، به عنوان عملیاتی بسیار پرریسک و ایثارگرانه شناخته میشود.
در کنار این، مدیریت سریع بحران، حضور وزیر کشور در ساعات ابتدایی در محل حادثه و بسیج امکانات ملی، تصویری از یک مدیریت چابک و اولویتبندی شده ارائه کرد. تمام این تحرکات در حالی رقم خورد که کشورهای مدعی پیشرفت در بحرانهای مشابه تصویری بسیار متفاوت از خود نشان دادهاند.
*نمایش ریشههای عمیق فرهنگ ایرانی در بحرانها
علیاکبر خالقی در همین رابطه در گفتگو با خبرنگار صاحبنیوز اظهار کرد: حادثه بندرعباس چهره واقعی تمدن ایرانی را نشان داد.
وی تصریح کرد: برخلاف جوامعی که فاقد تاریخ مشترک طولانی هستند و انسجام اجتماعیشان به واسطه قراردادهای سیاسی و منافع اقتصادی است، ملت ایران در مواجهه با بحرانها نشان داده که ریشههای فرهنگی و دینی عمیقی دارد که قدرت همبستگی را در سختترین شرایط به منصه ظهور میرساند.
خالقی با اشاره به رفتار مردم آمریکا در جریان آتشسوزیهای کالیفرنیا خاطرنشان کرد: در آن بحرانها شاهد هجوم مردم به فروشگاهها، غارت مواد غذایی و فرار دستهجمعی بدون توجه به نیازمندان بودیم. در حالی که در ایران، حتی در بحرانهای شدید، مردم به جای رقابت برای بقا، به همدلی و یاریرسانی روی میآورند.
وی افزود: این ویژگی، مولود یک تمدن تاریخی با سابقه هزاران ساله است؛ تمدنی که در دل خود ارزشهایی چون نوعدوستی، ایثار و تعاون را پرورانده و به نسلهای پیدرپی منتقل کرده است.
همبستگی مردم ایران در بحرانها، جلوهای از انسجام ملی
زهرا محسنی، جامعهشناس و استاد دانشگاه، نیز در گفتگو با خبرنگار صاحبنیوز بیان کرد: همبستگی مردم ایران در بحرانها، جلوهای از انسجام ملی و هویت فرهنگی عمیق این سرزمین است. این رفتارهای جمعی، نه زاده هیجانات موقت، بلکه برخاسته از آموزههای مستمر دینی و تاریخی است.
محسنی تصریح کرد: در غرب، به دلیل فروپاشی تدریجی سرمایه اجتماعی و غلبه نگاه فردمحور لیبرالی، در بحرانها بیشتر شاهد آشفتگیهای اجتماعی هستیم. نمونه آن، رفتار مردم در جریان تندباد کاترینا بود که نه تنها کمکی به یکدیگر نکردند، بلکه به غارت و نزاعهای خیابانی دامن زدند. اما در ایران، حتی در شرایط سخت مثل زلزله بم، سیل لرستان یا شیوع کرونا، شاهد تشدید همیاری و فداکاری مردم بودیم.
وی با تأکید بر اهمیت سرمایه اجتماعی در بقای یک ملت خاطرنشان کرد: ملتهایی که انسجام اجتماعی خود را از دست میدهند، حتی با پیشرفتهترین فناوریها نیز نمیتوانند در برابر بحرانهای طبیعی یا انسانی دوام بیاورند. رمز ماندگاری ایران در طول هزاران سال همین همبستگی تمدنی است.
*ملت ایران در سختترین شرایط، دست یکدیگر را میگیرند
نمونههای این رفتار جمعی در تاریخ معاصر ایران بیشمار است؛ از حرکتهای مردمی پس از زلزله بم تا حضور گسترده مردم در امدادرسانی در زلزله کرمانشاه، و از صفوف طولانی اعزام به جبههها در روزهای جنگ تحمیلی تا راهاندازی کمپینهای کمکرسانی در بحران کرونا؛ ملت ایران هر بار نشان دادهاند که در سختترین شرایط، دست یکدیگر را میگیرند و برادرانه کنار هم میایستند.
مقایسه واکنشهای مردم ایران با نمونههای غربی نشان میدهد که ریشههای فرهنگی و تاریخی، نقش تعیینکنندهای در رفتار جمعی انسانها دارند. در حالی که ملتهایی مانند آمریکا و برخی کشورهای اروپایی، به دلیل فقدان هویت تمدنی مشترک، در بحرانها دچار فروپاشی اجتماعی میشوند، ملت ایران با اتکا به پشتوانه تمدنی خود، نه تنها خود را حفظ میکند، بلکه با قدرت بیشتری از بحرانها عبور میکند.
از این منظر، حادثه بندرعباس نه تنها یک تراژدی انسانی، بلکه صحنهای از پیروزی یک ملت بر بحران بود؛ ملتی که از زابل و سیستان تا تبریز و اردبیل، از بوشهر و خوزستان تا اصفهان و فارس، دلهایشان به هم گره خورده و در روزهای سخت، یکپارچه میشوند. این روحیه، ثمره هزاران سال تمدنسازی، ایمان، فرهنگ و تاریخ مشترک است که همچنان، علیرغم تمام فشارهای خارجی و مشکلات داخلی، ملت ایران را سربلند و استوار نگاه داشته است.
در نهایت باید گفت، برخلاف بسیاری از کشورهای جدیدالتأسیس یا فاقد تاریخ پیوسته که با هر بحران دچار فروپاشی اجتماعی میشوند، ایران به عنوان یک تمدن کهن و زنده، به پشتوانه سرمایه عظیم اجتماعی، همبستگی ملی و هویت فرهنگی عمیق خود، همچنان پابرجاست و خواهد ماند.