به گزارش خبرنگار اقتصادی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ ایران بهعنوان یکی از کشورهای کلیدی در مسیرهای تجاری جهانی، نقش مهمی در اتصال شرق به غرب و شمال به جنوب ایفا میکند. این موقعیت ویژه، بهخصوص در قالب کریدورهای بزرگی مانند "کریدور شمال-جنوب"، باعث شده است که ایران در فهرست کشورهای استراتژیک برای حملونقل ترکیبی قرار گیرد.
خبرنگار راه دانا در این زمینه با دکتر محسنی، کارشناس امور ترابری و لجستیک، گفتوگو کرد. وی در این باره گفت: "موقعیت ژئوپولیتیکی ایران، فرصتهای بینظیری را در اختیار ما قرار داده است. اما برای بهرهبرداری از این ظرفیتها، نیاز به سرمایهگذاری هوشمندانه و برنامهریزی بلندمدت داریم."
ایران، با موقعیت جغرافیایی منحصربهفرد خود در تقاطع سه قاره آسیا، اروپا و آفریقا، پتانسیل بزرگی برای تبدیل شدن به یک هاب لجستیک منطقهای دارد. این موضوع در گفتوگو با مصطفی رضایی، کارشناس حملونقل بینالمللی ، مطرح شد. وی اظهار داشت: «ما در مسیر کلان ترانزیتی آسیا به اروپا، خلیج فارس به مدیترانه و آسیای میانه به اقیانوس هند قرار داریم. این موقعیت میتواند ما را به یکی از مهمترین بازیگران حملونقل ترکیبی در منطقه تبدیل کند.»
شبکه ریلی: ستون فقرات حملونقل ترکیبی
یکی از برجستهترین ظرفیتهای ایران، شبکه ریلی گسترده آن است. با وجود بیش از ۱۳ هزار کیلومتر خطوط ریلی فعال، این زیرساخت میتواند به عنوان ستون فقرات حملونقل ترکیبی عمل کند. پروژههایی مانند راهآهن رشت-کاسپین و چابهار-زاهدان، که در حال اجرا هستند، قابلیت اتصال مناطق دورافتاده به شبکه ملی را فراهم میکنند.
چالشها و فرصتها در حوزه حملونقل ترکیبی
بر اساس تحلیلهای انجامشده، یکی از چالشهای اصلی ایران، عدم بهرهبرداری کامل از ظرفیتهای موجود در زیرساختهای حملونقل است. علیاصغر احمدی، مدیرعامل یکی از شرکتهای لجستیک بزرگ کشور ، در این باره میگوید: «اگرچه شبکه ریلی و بنادر ما بسیار گسترده است، اما هنوز نیاز به سرمایهگذاری و برنامهریزی دقیق داریم. بهعنوان مثال، خطوط ریلی برقی و دوخطه میتوانند ظرفیت و سرعت حملونقل را بهطور قابلتوجهی افزایش دهند.»
تجربیات جهانی و الگوبرداری از آنها
برای درک بهتر این موضوع، میتوان به تجربیات کشورهایی مانند آلمان و روسیه نگاه کرد. سیستم حملونقل ترکیبی آلمان (DB Cargo) یکی از موفقترین مدلها در این حوزه است. این سیستم با همکاری شرکتهای بزرگی مانند DHL و Maersk، زنجیره تأمین بهینهای ایجاد کرده است. محمدحسینی، کارشناس اقتصاد حملونقل ، در این باره میگوید: «ما میتوانیم از این تجربیات الگوبرداری کنیم و با استفاده از فناوریهای دیجیتال، سیستمهای مشابهی در ایران راهاندازی کنیم.»
نقش مناطق آزاد و ویژه اقتصادی
مناطق آزاد و ویژه اقتصادی نیز میتوانند نقش مهمی در توسعه حملونقل ترکیبی ایفا کنند. حسن رضایی، مدیر عامل یکی از مناطق ویژه اقتصادی ، در این باره میگوید: «این مناطق با ارائه مشوقهای مالیاتی و زیرساختی، میتوانند به تجمیع کالا، مونتاژ، بستهبندی مجدد و صادرات مجدد کمک کنند. این موضوع میتواند الگوی لجستیک ارزشافزا را تقویت کند.»
سرمایهگذاری خارجی و همکاریهای بینالمللی
همچنین، جذب سرمایهگذاری خارجی از کشورهایی مانند چین و روسیه میتواند به توسعه کریدورهای ریلی و بندری کمک کند. فرهاد محمدی، کارشناس اقتصاد بینالملل ، در این باره میگوید: «با استفاده از این سرمایهگذاریها، میتوانیم زیرساختهای ترانزیتی خود را تقویت کنیم و نقش مهمی در شبکه لجستیک منطقهای ایفا کنیم.»
به گزراش راه دانا، به طور کلی، ایران با استفاده از ظرفیتهای موجود در حوزه حملونقل ترکیبی میتواند به رشد اقتصادی و تبدیل شدن به یک هاب لجستیک منطقهای دست یابد. این امر نیازمند سرمایهگذاری، برنامهریزی دقیق و همکاریهای بینالمللی است. با این حال، اگر این ظرفیتها بهدرستی بهرهبرداری شوند، میتوانند به یکی از مهمترین محرکهای توسعه اقتصادی کشور تبدیل شوند.
ظرفیتهای بینظیر ایران در حملونقل ترکیبی، از جمله موقعیت ژئوپولیتیکی، شبکه ریلی گسترده، بنادر فعال و فناوریهای دیجیتال، میتواند این کشور را به یکی از قطبهای اصلی حملونقل منطقه تبدیل کند. با این حال، برای استفاده بهینه از این ظرفیتها، نیاز به سرمایهگذاری هوشمندانه، برنامهریزی بلندمدت و هماهنگی بین نهادها است.