به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛بحران کمآبی در فلات مرکزی ایران، بهویژه در استانهای اصفهان، یزد و کرمان، بهعنوان یکی از بزرگترین چالشهای زیستمحیطی و توسعهای کشور مطرح است. کاهش محسوس بارشها طی سالهای اخیر و برداشت بیرویه از منابع آب زیرزمینی باعث شده تا بسیاری از سفرههای آبخوان با کسری جدی مواجه شوند و تأمین آب برای مصارف کشاورزی، صنعتی و شرب به دغدغهای اساسی تبدیل شود.
برای پاسخ به این بحران، پروژهای راهبردی تعریف شده که براساس آن، آب شور دریای عمان در جنوب کشور شیرینسازی شده و سالانه حدود ۲۷۰ میلیون مترمکعب آب شیرینشده از طریق خط لولهای بیش از ۲۷۰۰ کیلومتر به فلات مرکزی منتقل میشود. این پروژه در دو فاز اجرا میشود؛ فاز اول با ظرفیت انتقال ۷۰ میلیون مترمکعب آب و فاز دوم با ظرفیت ۲۰۰ میلیون مترمکعب. پیشبینی میشود بهرهبرداری کامل این طرح تا اواسط دهه آینده عملیاتی شود.
کارشناسان تأکید دارند که این پروژه میتواند به شکل قابلتوجهی فشار برداشت از منابع زیرزمینی را کاهش دهد و نیازهای آب صنایع، شرب و کشاورزی گلخانهای را پوشش دهد. با این حال بهرهوری مصرف آب بهویژه در بخش کشاورزی که بیش از ۸۰ درصد مصرف کل آب منطقه را به خود اختصاص میدهد، باید به شکل جدی بهبود یابد تا کاهش مصرف آب و مدیریت پایدار منابع آبی امکانپذیر شود.
همزمان هشدار داده شده که بدون تدوین و اجرای برنامههای جامع مدیریت منابع آب و کنترل رشد جمعیت و توسعه صنایع، انتقال آب میتواند به افزایش مصرف بیرویه و فشار مضاعف بر منابع آب منجر شود، بنابراین توجه به جنبههای زیستمحیطی، اقتصادی و اجتماعی و رعایت اصول عدالت در توزیع آب از الزامات حیاتی برای موفقیت این پروژهها است، همچنین تأکید شده است که موفقیت طرح انتقال آب به فلات مرکزی نیازمند همکاری همهجانبه دستگاههای اجرایی، تأمین سرمایهگذاری مناسب و بهرهگیری از فناوریهای نوین شیرینسازی و انتقال آب است. در غیر این صورت، این پروژهها ممکن است نه تنها نتوانند بحران آب را کاهش دهند، بلکه موجب بروز مشکلات زیستمحیطی و اجتماعی جدیدی شوند که جبران آنها دشوار خواهد بود.