به گزارش خبرنگار اقتصادی شبکه اطلاعرسانی راه دانا؛ جنگ 12 روزه میان ایران و رژیم صهیونیستی نه تنها آسیبهای نظامی بلندمدتی به بار آورد، بلکه ضربههای اقتصادی عمیقی همچون تعطیلی بنادر، کاهش تولید برق، تخریب پالایشگاهها و توقف پروژههای انرژی تجدیدپذیر، منجر به بحرانی چندبعدی شد. این حملات، باعث افزایش هزینههای دفاعی، سقوط اعتماد سرمایهگذاران و کاهش قابلیت رقابت رژیم در حوزههای علمی و فناوری شد.
۲۲ میلیارد شکل خسارت مستقیم و ۵.۵ میلیارد شکل زیان هفتگی
در پی حملات ایران، اقتصاد رژیم صهیونیستی با بحرانی بیسابقه مواجه شد. طبق برآوردها، هزینههای مستقیم جنگ شامل خسارات زیرساختی، استفاده از تسلیحات، بسیج نیروها و کمکهای بشردوستانه به بیش از 22 میلیارد شکل رسید.
همچنین، با تعطیلی مشاغل غیرضروری و اختلال در زنجیره تأمین، هر هفته حدود 5.5 میلیارد شکل زیان اقتصادی به ثبت رسید. این رقم معادل میزان خسارتی است که در دوران همهگیری کرونا در این رژیم اتفاق افتاد.
بنادر هدف قرار گرفتند، زنجیره تأمین متوقف شد
بنادر حیفا، اشدود و ایلات، که نقش شریان اصلی تجارت دریایی را در رژیم ایفا میکنند، در طول جنگ دچار آسیبهای گستردهای شدند. بندر حیفا به عنوان مرکز واردات سوخت و کالاهای راهبردی، چند روز از مدار خارج شد.
این موضوع باعث افزایش 3 برابری نرخ بیمه کشتیها برای ورود به آبهای این رژیم شد و منجر به تاخیر در واردات و افزایش هزینهها شد. زنجیره تأمین در سطح وسیعی دچار اختلال شد و این امر فشار مضاعفی بر قیمت کالاها و خدمات به وجود آورد.
۲۴ درصد ظرفیت تولید برق از دست رفت، خاموشیهای گسترده شروع شد
در حوزه انرژی، حملات موشکی ایران به پالایشگاه بازان و نیروگاههای حیفا و اشدود منجر به اختلالات گسترده شد. حدود 24 درصد از ظرفیت تولید برق این رژیم از مدار خارج شد و مناطق مختلف دچار قطعیهای اضطراری شدند.
نیروگاه اشکول با ظرفیت 1700 مگاوات که 14 درصد برق کشور را تأمین میکرد، به طور کامل تحت حمله قرار گرفت. این امر باعث قطع برق 8 هزار واحد مسکونی در مناطق جنوبی شد و دولت را مجبور کرد به سرعت برق اضطراری از کشورهای همسایه وارد کند.
پالایشگاه حیفا از کار افتاد، رژیم به واردات سوخت روی آورد
پالایشگاه حیفا، بزرگترین مرکز تصفیه نفت رژیم صهیونیستی که روزانه 200 هزار بشکه نفت را فرآوری میکرد، در این جنگ به کلی نابود شد. این پالایشگاه، 60 درصد سوخت مصرفی رژیم را تأمین میکرد و با خسارات اولیه بالغ بر 600 میلیون دلار، رژیم را به واردات اضطراری سوخت از بنادر اشکلون و ایلات وابسته کرد.
همچنین، بیش از 300 میلیون لیتر سوخت هواپیمایی ذخیرهشده در این پالایشگاه نیز از بین رفت. این ضربه به نوعی توان هوایی رژیم را محدود کرد و فعالیتهای نظامی آن را تحت تأثیر قرار داد.
میادین گازی لویاتان و کاریش متوقف شدند، صادرات گاز 60 درصد کاهش یافت
در بخش انرژی، حملات ایران به میادین گازی لویاتان و کاریش، که نقش کلیدی در تأمین برق داخلی و صادرات گاز به مصر و اردن داشتند، منجر به توقف کامل عملیاتی این میادین شد. این توقف باعث کاهش 60 درصدی ظرفیت تولید گاز رژیم شد و درآمدهای ارزی آن را به شدت تحت تأثیر قرار داد.
کارشناسان تخمین زدند که بازگرداندن این ظرفیت به وضعیت قبلی، نیازمند چند ماه زمان است و این تأخیر به نوعی ضربهای استراتژیک به اقتصاد رژیم به شمار میرود.
پروژههای انرژی تجدیدپذیر دو سال به تعویق افتاد
پروژههای انرژی خورشیدی و بادی که قرار بود تا پایان 2025 حدود 20 درصد از نیاز برق این رژیم را تأمین کنند، به دلیل توقف واردات تجهیزات و همچنین شرایط امنیتی موجود، دچار تأخیر 2 ساله شدند. این موضوع، باعث شد رژیم دوباره به سوختهای فسیلی روی آورد و هزینههای سالانه آن را به حدود 300 میلیون دلار اضافی افزایش دهد.
این وابستگی مجدد به انرژیهای فسیلی، همراه با افزایش هزینهها و کاهش کیفیت محیط زیست است و در بلندمدت میتواند عواقب اجتماعی و اقتصادی جدی داشته باشد.
هزینههای دفاعی روزافزون و کاهش اعتبارات بهداشت و آموزش
برای مقابله با تهدیدهای نظامی، وزارت دارایی رژیم صهیونیستی تصمیم گرفت که بودجههای بهداشت، آموزش و خدمات اجتماعی را کاهش دهد و منابع را به بخش دفاعی تزریق کند. هزینه حفاظت از زیرساختهای انرژی، بویژه با استفاده از سامانههای دفاعی مثل «گنبد آهنین»، بین 250 تا 725 میلیون دلار برآورد شد.
این تصمیم، در حالی اتخاذ شد که شهردار حیفا هم خواستار عدم بازسازی پالایشگاههای بازان شد و آنها را فاقد امنیت راهبردی دانست.
مراکز فناوری و دانشبنیان هم دچار خسارات سنگین شدند
در بخش علمی و فناوری، مراکز مهمی مانند مؤسسه تحقیقاتی وایزمن و پارک فناوری نِگِو، هدف حملات ایران قرار گرفتند. بخشهایی از آزمایشگاههای پیشرفته این مراکز تخریب شدند که میتواند رشد فناوری این رژیم را در آینده تحت تأثیر قرار دهد.
این ضربه، نه تنها بر تحقیقات علمی، بلکه بر مزیت رقابتی رژیم در حوزههای دانشبنیان هم تأثیر منفی گذاشت.
بورس تلآویو لرزید، ولی رشد پایان جنگ کاذب بود
بورس تلآویو در طول جنگ با نوسانات شدیدی مواجه شد. هرچند شاخص TA-125 در پایان جنگ کمی رشد کرد، اما این افزایش نتوانست عمق بحران را پوشش دهد.
سرمایهگذاران خارجی با افزایش ریسک منطقهای و هزینههای بالای بیمه و حملونقل، اقدام به خروج سرمایه از این رژیم کردند. این موضوع باعث شد تجارت خارجی برای رژیم صهیونیستی گرانتر و کمریسکپذیرتر شود.
هشدارهای بینالمللی؛ رتبه اعتباری در خطر است
مؤسسههای اعتباری و مالی بینالمللی هشدار دادند که در صورت ادامه بحران، رتبه اعتباری رژیم صهیونیستی ممکن است کاهش یابد. این موضوع به معنای افزایش هزینههای وامهای خارجی و کاهش قابلیت دسترسی به منابع بینالمللی است.
در این شرایط، دولت رژیم مجبور شد که از اعتبارات بخشهای عمومی مثل بهداشت و آموزش بکاهد و منابع را به دفاعیات تخصیص دهد. این تصمیم درازای اجتماعی و سیاسی متعددی داشت.
۳۰۰ میلیون دلار هزینه روزانه و ۲۰ میلیارد دلار خسارت کلی
هزینههای مستقیم و غیرمستقیم جنگ برای رژیم صهیونیستی بین 12 تا 20 میلیارد دلار برآورد شد. این شامل خسارات زیرساختی، هزینههای دفاعی، از دست دادن درآمدهای انرژی و همچنین کاهش فعالیت اقتصادی است.
همچنین، هزینه روزانه این جنگ حدود 300 میلیون دلار بود که رقمی بزرگ برای یک اقتصاد کوچک و وابسته به واردات محسوب میشود.
افزایش مالیات و کاهش خدمات عمومی؟!
با توجه به فشارهای مالی سنگین، کابینه رژیم ممکن است مجبور شود به سمت افزایش مالیات و کاهش هزینههای عمومی حرکت کند. این اقدامات میتوانند منجر به افزایش نارضایتی مردم، کاهش رفاه اجتماعی و تضعیف همبستگی داخلی شوند.
این رژیم که تا قبل از جنگ با فشارهای اقتصادی داخلی دست و پنجه نرم میکرد، حالا با بحرانی گستردهتر مواجه شده است.
بازنگری در دکترین دفاعی و اقتصادی
جنگ 12 روزه نقطه ضعفهای زیادی از جمله شکنندگی زیرساختها، وابستگی بیش از حد به انرژی سطحی و عدم تنوع درآمدی را آشکار کرد. در پی این حوادث، رژیم صهیونیستی تصمیم گرفت روی توسعه مراکز زیرزمینی انرژی، تقویت سامانههای دفاع هوایی و ارتقای امنیت سایبری تمرکز کند.
اما با وجود این برنامهها، مشخص است که این رژیم در مقابل شوکهای ژئوپلیتیک همچنان آسیبپذیر است.
فرار سرمایه از بخشهای کلیدی فناوری و انرژی
نشانههایی از کاهش سرمایهگذاری خارجی بویژه در بخشهای دانشبنیان و انرژی دیده میشود. این موضوع در صورت تداوم، میتواند رشد اقتصادی بلندمدت رژیم را تحت تأثیر قرار دهد.
همچنین، اختلال در زنجیره تأمین، افزایش هزینهها و توقف پروژههای انرژی تجدیدپذیر، این رژیم را به سمت وابستگی بیشتر به سوختهای فسیلی و هزینههای بیشتر سوق داده است.
آینده تاریک؛ اصلاحات یا فروپاشی کنترلنشده
جنگ 12 روزه نه تنها آزمونی برای توان نظامی بود، بلکه آزمایشی واقعی از مقاومت اقتصادی و ساختارهای راهبردی این رژیم شد. نقاط ضعف متعددی که ظاهر شدند – از وابستگی به انرژی گرفته تا بحران بودجه – نشان دادند که این رژیم در برابر شوکهای آینده آماده نیست.
در حال حاضر، رژیم باید بین دو انتخاب افتاده باشد: یا با اصلاحات جدی در بخشهای انرژی، مالیات، سرمایهگذاری و امنیت، خود را تقویت کند، یا وارد چرخهای از بحرانهای متوالی شود که میتواند آینده این رژیم را تهدید کند.
اقتصادی که در برابر شوکها شکننده شد
به گزارش راه دانا؛ جنگ 12 روزه نشان داد که اقتصاد رژیم صهیونیستی بدون تابآوری امنیتی و اجتماعی، نمیتواند در برابر حملات راهبردی دوام بیاورد. این بحرانها، از نوسانات بورس گرفته تا فرار سرمایه، نه تنها بر رشد اقتصادی، بلکه بر ثبات سیاسی و اجتماعی این رژیم هم تأثیر گذاشته است.
از دست دادن 24 درصد از ظرفیت تولید برق، تعطیلی بنادر، توقف تولید گاز و سوخت، و همچنین خسارات به مراکز فناوری، تمامی اینها باعث شدند این رژیم نه تنها در حوزه نظامی، بلکه در بخشهای حیاتی اقتصادی و اجتماعی نیز دچار آسیب شود.
این بحرانها، نشان میدهند که رژیم صهیونیستی در برابر حملات هدفمند و دقیق، بسیار آسیبپذیر است. لذا، نیازمند بازنگری جدی در سیاستهای انرژی، امنیت ملی و تابآوری زیرساختهاست.