به گزارش خبرنگار اقتصادی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ مشاهدات میدانی حاکی از این موضوع است که در بازه زمانی ۱۲ خرداد تا ۱۰ مرداد ۱۴۰۴، بررسی قیمتهای ثبتشده در میادین میوه و ترهبار تهران نشان میدهد که میانگین قیمت ۱۳ نوع گوشت قرمز با افزایشی حدود ۷ درصدی مواجه شده است؛ اما این رقم کلی، تنها سطحی از واقعیت را نشان میدهد.
جزئیات نشان میدهد که گوشت گوساله با رشدی میانگین ۱۲.۱۷ درصدی، بیشترین سهم را در این افزایش قیمت داشته است.
انواع گوشت گوساله از راسته بدون استخوان تا فیله و ماهیچه همگی بین ۱۱ تا ۱۹ درصد گرانتر شدهاند؛ به عنوان مثال، قیمت گردن گوساله از ۵۲۰ هزار تومان به ۶۱۰ هزار و ۵۰۰ تومان رسیده و سردست نیز با رشد ۱۹ درصدی، از ۵۰۰ هزار به ۵۹۰ هزار و ۵۰۰ تومان افزایش یافته است.
این افزایش یکنواخت در تمام بخشهای گوشت گوساله، نشانهای از تغییرات ساختاری در زنجیره تولید و توزیع است؛ نه صرفاً نوسان مقطعی. عواملی مانند کاهش جمعیت گاو و گوساله، افزایش هزینه خوراک دام، حملونقل و انرژی، و همچنین کاهش زاد و ولد دام، همگی در این افزایش قیمت نقش داشتهاند.
در تقابل کامل با وضعیت گوساله، گوشت گوسفندی در همین بازه زمانی با ثبات قابل توجهی همراه بوده است. میانگین تغییر قیمت این بخش تنها ۰.۷۱ درصد بوده که از لحاظ آماری نشاندهنده عدم تغییر محسوس است.
برخی از انواع گوشت گوسفندی حتی کاهش جزئی قیمت داشتهاند. به عنوان مثال، استخوان گوسفندی و وان با استخوان تغییرات ناچیزی را تجربه کردند. تنها استخوان ماهیچهدار با افزایش ۱۰ درصدی به ۹۹۰ هزار تومان رسیده است.
این ثبات میتواند ناشی از فراوانی عرضه، سیاستهای حمایتی دولت در بخش دام سبک، یا کاهش تقاضای نسبی باشد. همچنین، ساختار تولید و توزیع گوسفند، که بیشتر در مناطق روستایی و با الگوی سنتی انجام میشود، کمتر تحت تأثیر نوسانات منطقهای و لجستیکی قرار گرفته است.
جدول؛ تغییرات قیمت انواع گوشت در بازه زمانی 12 خرداد تا 12 مرداد ماه 1404
جنگ ۱۲ روزه، نوسانات بازار و نقش دولت
در دوران جنگ تحمیلی کوتاهمدت اخیر، بازار گوشت با اختلالاتی جدی مواجه شد. اگرچه دولت در روزهای نخست با استفاده از ذخایر استراتژیک تلاش کرد تا قیمتها را کنترل کند، اما اختلال در حملونقل، کاهش فعالیت کشتارگاهها و محدودیت دسترسی به سردخانهها، زنجیره تأمین را تضعیف کرد.
نتیجه این بود که عرضه گوشت با قیمت دولتی در فروشگاههای زنجیرهای کاهش یافت و مصرفکنندگان به سمت بازار آزاد سوق داده شدند. این جابهجایی تقاضا، فشار بیشتری بر قیمتها وارد کرد و به ویژه در مناطق شمالی کشور — که شاهد افزایش شدید جمعیت مهاجر بودند — قیمت گوشت به شدت افزایش یافت.
اما پس از پایان جنگ، دولت دوباره عرضه گوشت یارانهای را افزایش داد و این اقدام تا حدی بازار را به سمت تعادل بازگرداند. این تجربه نشان میدهد که دسترسی به ذخایر استراتژیک و مدیریت هوشمند توزیع، میتواند در کاهش نوسانات بازار نقش کلیدی داشته باشد.
آمارهای دامپروری؛ سیگنالهای هشدار و امید
بر اساس آخرین آمار مرکز آمار ایران، جمعیت گاو و گوساله در خرداد ۱۴۰۴ به ۵.۴۱ میلیون رأس رسیده که نسبت به سال گذشته ۳ درصد کاهش داشته است. این کاهش، شامل دامهای اصیل، آمیخته و بومی میشود و نشانهای جدی از کاهش تولید بلندمدت است.
همچنین، تعداد گوسالههای متولدشده در بهار ۱۴۰۴ حدود ۳۸۵ هزار رأس بوده که نسبت به سال قبل ۷.۲ درصد کاهش داشته است. این رقم، نگرانیهایی درباره آینده عرضه گوشت و لبنیات را تشدید میکند.
اما در کنار این هشدارها، نکات مثبتی نیز وجود دارد. تعداد دامهای پروار شده در همین دوره به ۵۷۸ هزار رأس رسیده که نشاندهنده رشد ۲۶.۲ درصدی نسبت به سال گذشته است. این افزایش میتواند نشانهای از تغییر رویکرد دامداران به سمت پرورش سریعتر و فروش زودهنگام باشد.
همچنین، تولید شیر گاو در بهار ۱۴۰۴ به ۲.۳۸ میلیون تن رسیده که نسبت به سال قبل ۲.۹ درصد افزایش داشته است. این رشد، نشانهای از پایداری نسبی در بخش لبنیات است.
آینده گوشت، بین فشار و امید
افزایش ۷ درصدی میانگین قیمت گوشت قرمز، به ویژه در شرایطی که کاهش دام سنگین، اختلالات لجستیکی و جنگ همزمان رخ دادهاند، نشان میدهد که بازار گوشت تحت فشارهای چندگانه ساختاری و حوادثی قرار داشته است.
در مقابل، ثبات قیمت گوشت گوسفندی و افزایش تولید شیر، نشانههایی از انعطافپذیری بخش دام سبک و حمایتهای موثر دولت است. همچنین، افزایش دامهای پروار شده میتواند به عنوان یک اقدام جبرانی در کوتاهمدت، کاهش عرضه را جبران کند.
اما برای بلندمدت، نیاز به سیاستهای پایدار در تولید دام، مدیریت ذخایر، حمایت از دامداران و بهبود زیرساختهای لجستیکی احساس میشود. بدون این اقدامات، افزایش قیمت گوشت به یک روند عادی تبدیل خواهد شد.
نتیجهگیری از آخرین آمار ارائه شده
-
✅ گوشت گوساله با افزایش ۱۲ درصدی، بیشترین فشار را تحمل کرده است.
- ✅ گوشت گوسفندی با ثبات قیمت، به عنوان جایگزین مقرونبهصرفه مطرح شده است.
- ✅ جنگ و اختلالات لجستیکی، زنجیره تأمین را تضعیف کردند اما دولت با عرضه مجدد گوشت یارانهای، بخشی از فشار را کاهش داد.
- ✅ کاهش جمعیت دام سنگین و زاد و ولد دام، نگرانیهای آینده را رقم زده است.
- ✅ رشد تولید شیر و دامهای پروار شده، سیگنالهای مثبتی برای بهبود بخش دامپروری است.
به گزارش راه دانا؛ بازار گوشت قرمز تنها یک شاخص اقتصادی نیست؛ بلکه آینهای از سلامت زنجیره تولید، مدیریت بحران و امنیت غذایی کشور است. هرگونه بیتوجهی به این بخش، نه تنها بر سبد خانوار تأثیر میگذارد، بلکه میتواند به یک بحران اجتماعی تبدیل شود. رصد دقیق، برنامهریزی بلندمدت و اجرای سیاستهای هوشمند، تنها راه عبور از این چالشهاست.