به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ وزیر خارجه پیشین ایران، در گفتوگوی تیز و تحلیلی با نشریه معتبر فارن پالیسی، به انتقاد شدید از حمله نظامی اسرائیل و آمریکا به ایران در جریان «جنگ ۱۲ روزه» پرداخت و آن را نه تنها یک عمل نظامی، بلکه یک جنایت جنگی علیه غیرنظامیان، دانشمندان و نهادهای هستهای ایران خواند. وی تأکید کرد که این حمله، که همزمان با آغاز مذاکرات هستهای با آمریکا رخ داد، به اعتماد به دیپلماسی ضربه سنگینی زد و تصویر منفی از باورپذیری فرآیند مذاکره در داخل ایران ایجاد کرد.
ظریف توضیح داد که این تجاوز نظامی، از قبل برنامهریزی شده بود و فقط محدود به اهداف نظامی نبود، بلکه شامل کشته شدن دانشمندان غیرنظامی، کشته شدن شهروندان بیگناه در خانههایشان، و حتی حمله به مقامات سیاسی در خواب بود. چنین اقداماتی، از دیدگاه وی، بهوضوح مغایر با قوانین بینالمللی و جزو جنایتهای جنگی محسوب میشود. او تأکید کرد که این اقدام، نه تنها اخلاقاً غیرقابل توجیه است، بلکه به عنوان یک تهدید علیه تمام جوامع علمی جهان نیز قابل تفسیر است.
با این حال، ظریف با اعتراف به آسیبهای واقعی وارد شده به ایران، از جمله تخریب بخشی از تأسیسات هستهای و کشته شدن تعدادی از دانشمندان و نظامیان، بر یک دستاورد استراتژیک تأکید کرد: شکستن افسانه شکستناپذیری اسرائیل. وی اشاره کرد که ایران، با وجود چهل سال تحریم و عدم دسترسی به فناوریهای پیشرفته نظامی، توانست با استفاده از موشکهای بالستیک، پهپادها و موشکهای کروز، به اهداف اسرائیلی پاسخ موثر بدهد و حتی سیستم دفاع هوایی «گنبد آهنین» را نیز ناکارآمد کند. این پاسخ، به گفته ظریف، پیامی روشن را به جهان منتقل کرد: ایران دیگر هدفی بیهزینه نیست.
او تصریح کرد که این مقاومت، تنها نتیجه سیاست دولت نبود، بلکه بازتاب اراده ملی و مقاومت مردم ایران در برابر تجاوز خارجی بود. ظریف این مقاومت را نقطه عطفی در تاریخ معاصر ایران دانست، جایی که برای اولین بار در ۲۲۰ سال اخیر، ایران توانست در برابر دو قدرت هستهای (آمریکا و اسرائیل) محکم ایستاده و زانو نینهد، هرچند تحت فشار حداکثری قرار داشت.
در بخشی دیگر از گفتوگو، ظریف بر نیت صلحآمیز ایران در برنامه هستهای تأکید کرد و گفت: «ایران هرگز به دنبال ساخت بمب هستهای نبوده و برجام میتوانست بهطور قطع این موضوع را تأیید کند.» او مخالفت اسرائیل با برجام را نه به دلیل نگرانی از سلاح اتمی، بلکه به این دلیل دانست که صداشت منطقهای و کاهش تنش، تهدیدی وجودی برای رژیم صهیونیستی محسوب میشود.
ظریف همچنین از حمایت ایران از گروههای مقاومت مانند حزبالله، حماس و انصارالله دفاع کرد، اما تأکید کرد که این گروهها برای اهداف ایران نمیجنگند، بلکه برای دفاع از سرزمین، جان و کرامت خود در برابر اشغال و نسلکشی مبارزه میکنند. وی افزود: «حتی یک گلوله از این گروهها برای منافع ایران شلیک نشده است.»
در انتقادی تند، ظریف بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیم صهیونیستی، را بزرگترین دشمن صلح در منطقه خواند و گفت: «بقای سیاسی او به هرجومرج و بحران وابسته است.» وی افزود که نتانیاهو با دروغپردازی سیستماتیک توانسته جامعه جهانی، بهویژه آمریکا، را علیه ایران تحریک کند و از این طریق، توجه را از مسئله اصلی ـ یعنی اشغال فلسطین و جنایات رژیم صهیونیستی ـ منحرف کند.
ظریف همچنین سیاست فشار حداکثری آمریکا، چه در دوره اوباما و چه ترامپ، را شکست خورده دانست و گفت: «این سیاست نه تنها به موفقیتی نرسید، بلکه به تضعیف دیپلماسی و افزایش تنش منجر شد.» او به بمباران ایران در میان مذاکرات اشاره کرد و آن را ضربهای به اعتبار آمریکا خواند: «چگونه میتوان به کشوری اعتماد کرد که در حال مذاکره است و در همان لحظه به شما حمله میکند؟»
در مورد اروپا، ظریف گفت که سه کشور اروپایی (فرانسه، آلمان، انگلیس) نه تنها وعدههای خود در برجام را اجرا نکردند، بلکه حالا میخواهند از مکانیسم اسنپبک (Snapback) برای بازگشت تحریمها استفاده کنند، در حالی که خودشان تعهداتشان را نشکستهاند. وی این اقدام را نمونهای از سوءنیت سیاسی دانست و گفت: «ایران تا یک سال پس از خروج آمریکا از برجام، به تعهداتش پایبند بود، اما اروپا نتوانست وعدههای اقتصادی خود را عملی کند.»
در پایان، ظریف بر لزوم تغییر پارادایم در روابط بینالمللی تأکید کرد و گفت جهان دیگر تکقطبی نیست، بلکه وارد عصر پسا-قطبی شده است، جایی که قدرت در لایههای مختلف (نظامی، اقتصادی، تکنولوژیکی) پراکنده است و هژمونی هر قدرتی غیرممکن است. او پیشنهاد همکاری منطقهای، از جمله از طریق کنسرسیومهای اقتصادی و امنیتی، را به عنوان راهکاری برای صلح و توسعه مطرح کرد.
در پیامی مستقیم به دونالد ترامپ، ظریف گفت: «به بیبی (نتانیاهو) گوش نده!» و تأکید کرد که ترامپ فرصت دارد تا با دوری از سیاستهای قدیمی، آیندهای متفاوت برای منطقه رقم بزند. اما برای این کار، باید به جای زبان زور، به زبان احترام و دیپلماسی گوش دهد.
ظریف در پایان یادآور شد: «ایران یک تمدن هزاران ساله است. ما جنگها و تجاوزها را دیدهایم، اما همیشه باقی ماندهایم. ما به عنوان یک کشور متمدن و پویا ادامه خواهیم داد. این واقعیت را بپذیرید و با آن کنار بیایید.»