به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به گزارش خبرنگار اقتصادی شبکه اطلاعرسانی راه دانا، شامگاه جمعه چهارم مهرماه ۱۴۰۴، سازمان ملل با رأی ۹ کشور مخالف، قطعنامه روسیه و چین برای تمدید تعلیق تحریمها علیه ایران را رد کرد. این تصمیم، به معنای فعالسازی مکانیسم ماشه (اسنپبک) و بازگشت خودکار تمام تحریمهای قبلی است. اما در عمل، آیا این اتفاق میتواند صنعت ساختمان و بازار مسکن ایران را تحت تأثیر قرار دهد؟ تحلیل فعالان حوزه نشان میدهد: اثر مستقیم کم، اما ترسِ غیرمستقیم زیاد!
ساختمان، تقریباً خودکفا است
یکی از مهمترین نکاتی که فعالان صنعت ساختمان تأکید میکنند این است:
صنعت ساختوساز ایران تقریباً همه چیز را داخلی تولید میکند.
- ۹۸ درصد نهادههای ساختمانی — از سیمان و آهن گرفته تا لوازم بهداشتی — در داخل کشور ساخته میشوند.
- تنها بخشی که وابستگی خارجی دارد، ماشینآلات سنگین و تجهیزات پیشرفته است.
باید یادآور شد:«این یعنی بازگشت تحریمهای سازمان ملل، به طور مستقیم نمیتواند خطوط تولید کارخانههای مصالح یا پروژههای عمرانی را متوقف کند.»
مشکل اصلی، تحریم نیست؛ رکود بازار است
اما چالش واقعی صنعت ساختمان چیست؟
طبق گفته فرشید پورحاجت، دبیر کانون انبوهسازان:«مشکل ما تحریم نیست، بلکه رکود شدید بازار مسکن است. از حدود دو سال گذشته، تقاضای موثر وجود ندارد. مردم نه میخرند، نه میفروشند.»
او افزود:«علاوه بر این، کمبود تسهیلات بانکی، قوانین دست و پاگیر و خنثی شدن پیشفروش، سرمایهگذاری در این حوزه را بسیار پرریسک کرده است.»
ترس از تورم، بزرگترین تهدید غیرمستقیم
اگرچه تحریم مستقیم تأثیر چندانی ندارد، اما بار روانی آن میتواند بازار را به لرزه درآورد.
«وقتی مردم شنیدند «اسنپبک» فعال شده، نگران تورم میشوند. این ترس، باعث میشود سرمایهها را از بازارهای نقدشونده مثل بورس خارج کنند و به سمت داراییهای ثابت بروند.»
اما اینجاست که سؤال میشود:
کجا برویم؟
- مسکن: بازار کساد است، قیمتها رشد کمی داشته، نقدشوندگی پایین.
- خودرو: قیمت بالا رفته، اما بازار معاملاتی ضعیف است.
- دلار و طلا: رشد چشمگیر داشتهاند — طلا طی یک سال ۱۷۵ درصد و دلار ۸۱ درصد رشد کرد.
سرمایهها به طلا و ارز میروند، نه به مسکن.
چرا این وضعیت برای ساختمان بد است؟
وقتی سرمایهها از مسکن فاصله میگیرند:
- سازندگان نمیتوانند پروژههای جدید را شروع کنند.
- منابع مالی به صنعت تزریق نمیشود.
- و در نهایت، تولید واحد مسکونی کاهش مییابد.
طبق آمار:
- ایران به یک میلیون واحد مسکونی در سال نیاز دارد.
- اما تولید فعلی کمتر از نصف این رقم است.
- و قیمت مصالح ساختمانی در یک سال گذشته حدود ۳۷ درصد افزایش یافته است.
ترس، تورم آینده را میسازد
خشایار باقرپور، مدیرعامل اتحادیه تعاونیهای عمرانی شهر تهران، هشدار میدهد:«حتی اگر تحریمها مستقیماً آسیبی نزنند، رکود طولانی در تولید مسکن، در آینده باعث رشد قیمت شدید مسکن خواهد شد.»
او توضیح میدهد:«وقتی عرضه کم شود و تقاضا بالا بماند، اختلاف بین آنها بزرگ میشود. این شکاف، در نهایت به صورت تورم مسکن ظاهر میشود.»
میان تیتر: راهکار چیست؟
راهکارهای پیشنهادی شامل:
- تسهیلات ارزان و کافی از طریق بانکها
- ارائه مشوقهای مالی به سازندگان
- پرداخت یارانههای هدفمند به متقاضیان واقعی
- حذف قوانین دست و پاگیر و تسهیل صدور پروانه
باقرپور تأکید میکند:«انتظار نداشته باشیم دولت بازار مسکن را کاملاً کنترل کند، اما میتواند با ایجاد محرکهای اقتصادی، چرخ این بخش را دوباره به حرکت درآورد.»
ماشه شلیک شد، اما گلولهاش خالی بود
به گزارش راه دانا، در نهایت، فعالان صنعت ساختمان معتقدند:
- تحریمهای جدید، چیزی فراتر از تحریمهای موجود نیستند.
- اثر مستقیم آنها بر صنعت ساختمان ناچیز است.
- اما ترس از تورم میتواند باعث شود سرمایهها از این حوزه دور شوند.