به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از پایگاه خبری-تحلیلی «تهرانپرس»؛ در حاشیه خیابانها، پشت چراغهای قرمز و در کارگاههای بینامونشان، چهرههایی دیده میشوند که نهتنها کودکاند بلکه مهاجر نیز هستند؛ کودکانی از خانوادههای افغان که در جستوجوی امنیت، معاش و آیندهای بهتر به ایران آمدهاند، اما در عمل گرفتار چرخهای از محرومیت، بهرهکشی و بیثباتی شدهاند.
کودکان کار اتباع، بهویژه افغانها، امروز به یکی از پیچیدهترین معضلات اجتماعی شهرهای بزرگ ایران بدل شدهاند. آنان نهتنها از حقوق اولیهای چون آموزش، سلامت و امنیت محروماند، بلکه در معرض آسیبهای جدی جسمی، روانی و اجتماعی قرار دارند. بسیاری از این کودکان فاقد مدارک هویتی، شناسنامه یا مجوز اقامتاند و همین مسئله، دسترسی آنان به خدمات عمومی را دشوار یا حتی ناممکن کرده است.
این موضوع صرفاً یک چالش انسانی نیست؛ بلکه پیامدهایی مستقیم بر امنیت شهری، انسجام اجتماعی و آینده نسلهای بعدی دارد.
در همین رابطه، علیرضا نادعلی سخنگوی شورای اسلامی شهر تهران در گفتگو با خبرنگار تهرانپرس با اشاره به اینکه مشکلات فرهنگی پایتخت تنها به اتباع خارجی محدود نمیشود، گفت:
«در سالهای اخیر با کاهش قابل توجه اتباع غیرمجاز، بسیاری از آسیبهای اجتماعی از جمله زبالهگردی و تکدیگری کاهش یافته است؛ اما نگرانی اصلی شورای شهر مربوط به شبکههای پشتپردهای است که در قالب مافیای کودکان کار فعالیت میکنند.»
نادعلی تأکید کرد: «مافیای کودکان کار از خود پدیده کار کودک خطرناکتر است؛ زیرا این شبکهها عمدتاً ایرانی هستند و از افراد آسیبپذیر، بهویژه کودکان و مهاجران شهرستانی، برای کسب درآمد سوءاستفاده میکنند. مقابله با این پدیده، فراتر از وظایف شهرداری است و نیاز به همکاری جدی دستگاههای قضایی، انتظامی و اجتماعی دارد.»
او در ادامه افزود: «کودکان افغان در ایران با مجموعهای از چالشهای جدی مواجهاند؛ از محرومیت آموزشی و کار کودک گرفته تا تبعیضهای ساختاری و بیثباتی حقوقی. این مسئله، هم انسانی و هم اجتماعی است و باید در قالب سیاستگذاری منسجم و بیننهادی مورد توجه قرار گیرد.»
به گفته سخنگوی شورای اسلامی شهر تهران، بخش قابل توجهی از کودکان کار در استانهای مختلف کشور را اتباع خارجی تشکیل میدهند که اغلب در مشاغل خیابانی، زبالهگردی یا کارگاههای غیررسمی فعالیت دارند و در معرض آسیبهای متعدد جسمی و روانی هستند.
نادعلی تأکید کرد: «اگرچه شهرداری در حوزه ساماندهی کودکان کار تلاشهایی انجام داده، اما بدون مشارکت و همافزایی نهادهای ملی، اجتماعی و بینالمللی، این معضل ریشهکن نخواهد شد. برخورد صرفاً انتظامی نیز کافی نیست و باید نگاه انسانی، فرهنگی و حمایتی در کنار آن قرار گیرد.»
پدیده کار کودک، بهویژه در میان اتباع بیمدرک، نهتنها نشانهای از فقر اقتصادی است، بلکه نمادی از فقر سیاستگذاری و ضعف در حمایت اجتماعی است؛ مسئلهای که به باور کارشناسان، اگر بهموقع چارهاندیشی نشود، میتواند به بحران اجتماعی گستردهتری در آینده تبدیل شود.