حجتالاسلام محمدحسین محمدزاده دبیر مرکز بین المللی توسعه علم فرهنگ و عقلانیت در یادداشت ارسالی به پایگاه خبری تحلیلی «تهران پرس» نوشت: شهادت مظلومانه حضرت فاطمه زهرا(س) که در پی حوادث تلخ پس از رحلت پیامبر (ص) رخ داد، یکی از دردناکترین رویدادهای تاریخ اسلام است که قلب میلیونها شیعه را جریحهدار کرده و همچنان بهعنوان نمادی از دفاع از حق و ولایت میدرخشد. این مقاله به بررسی ابعاد تاریخی، معنوی و پیامهای شهادت حضرت زهرا (س) میپردازد و تلاش دارد درسهای این واقعه را برای نسل امروز تبیین کند.
زندگی پربار حضرت زهرا (س)
حضرت فاطمه (س) در سال پنجم بعثت در مکه به دنیا آمد و در دامان پیامبر اکرم (ص) پرورش یافت. ایشان از کودکی بهعنوان «امابیها» (مادر پدرش) شناخته میشدند، چرا که با محبت و حمایت بیوقفه خود، تکیهگاهی برای رسول خدا (ص) بودند. ازدواج ایشان با امام علی (ع) در سال دوم هجری، پیوندی آسمانی بود که ثمره آن، نسل پاک ائمه اطهار (ع) شد. حضرت زهرا (س) نهتنها در زندگی خانوادگی الگویی بینظیر از ایثار و همسرداری بودند، بلکه در عرصه اجتماعی و سیاسی نیز با خطبه فدکیه، که نمونهای از بلاغت و دفاع از حق است، جایگاه علمی و معنوی خود را به نمایش گذاشتند.
رویدادهای منتهی به شهادت
پس از رحلت پیامبر اکرم (ص) در سال ۱۱ هجری، امت اسلامی با چالشهای بزرگی مواجه شد. یکی از این چالشها، اختلاف بر سر مسئله خلافت بود که به حوادث تلخی انجامید. بر اساس منابع تاریخی شیعه، مانند کتاب سلیم بن قیس و دلائلالامامه، هجوم به خانه حضرت زهرا (س) و امام علی (ع) برای گرفتن بیعت اجباری از ایشان، نقطه عطفی در این ماجرا بود. در این واقعه، حضرت زهرا (س) که برای دفاع از حریم ولایت و حمایت از همسر خود ایستادگی کردند، مورد بیحرمتی قرار گرفتند و جراحات جسمی و روحی سنگینی متحمل شدند. این جراحات، همراه با از دست دادن فرزندشان، حضرت محسن (ع)، به شهادت ایشان در سنین جوانی (۱۸ سالگی) منجر شد.
درباره تاریخ دقیق شهادت حضرت زهرا (س)، دو روایت اصلی وجود دارد: ۷۵ روز یا ۹۵ روز پس از رحلت پیامبر (ص). این اختلاف، ناشی از تفاوت در روایات تاریخی است، اما آنچه مسلم است، مظلومیت و سختیهایی است که ایشان در این دوره کوتاه تحمل کردند. خطبه فدکیه، که در آن حضرت زهرا (س) به دفاع از حق امام علی (ع) و تبیین انحرافات امت پرداختند، سندی تاریخی از شجاعت و بصیرت ایشان است.
ابعاد معنوی و تاریخی شهادت
شهادت حضرت زهرا (س) نهتنها یک رویداد تاریخی، بلکه نقطه عطفی در شکلگیری هویت شیعی است. این واقعه، مظلومیت اهل بیت (ع) را بهعنوان پرچمداران حق و عدالت برجسته کرد. حضرت زهرا (س) با ایستادگی خود در برابر ظلم، الگویی بینظیر از مقاومت و دفاع از ولایت ارائه دادند. عزاداری برای شهادت ایشان، که در فرهنگ شیعه جایگاه ویژهای دارد، فرصتی است برای بازخوانی این مظلومیت و تأمل در پیامهای آن.
از منظر تاریخی، شهادت حضرت زهرا (س) نشاندهنده آغاز فشارها بر خاندان پیامبر (ص) بود که در ادامه با واقعه کربلا به اوج خود رسید. این ماجرا، ضرورت وحدت امت اسلامی و پایبندی به اصول عدالت و حقطلبی را گوشزد میکند. از منظر معنوی، زندگی و شهادت ایشان، چراغ راهی برای شیعیان است تا در برابر سختیها صبور و در دفاع از حق استوار باشند.
درسها و پیامهای شهادت
شهادت حضرت زهرا (س) درسهای متعددی برای نسل امروز دارد
دفاع از حق: ایشان با وجود فشارهای اجتماعی و سیاسی، از حق ولایت دفاع کردند و نشان دادند که ایستادگی در برابر ظلم، حتی به قیمت جان، ارزشمند است.ایثار و فداکاری: حضرت زهرا (س) با تحمل سختیها و فدا کردن فرزندشان، الگویی از ایثار و ازخودگذشتگی ارائه دادند.
نقش زن در جامعه: ایشان نشان دادند که یک زن میتواند در عین حفظ جایگاه خانوادگی، در عرصههای اجتماعی و سیاسی تأثیرگذار باشد.
اهمیت ولایت: شهادت حضرت زهرا (س) بر اهمیت پایبندی به رهبری الهی و دفاع از آن تأکید دارد.
این درسها برای نسل امروز، بهویژه در جهانی پر از بیعدالتی و چالشهای اخلاقی، میتواند الهامبخش باشد. تأمل در سیره ایشان، جوانان را به سوی ارزشهایی مانند شجاعت، صبر و عدالتخواهی سوق میدهد.
شهادت حضرت فاطمه زهرا (س) نهتنها یک فاجعه تاریخی، بلکه منبعی بیپایان از الهام و معرفت است. ایشان با زندگی و شهادت خود، راه دفاع از حق و مقاومت در برابر ظلم را به بشریت آموختند. عزاداری برای شهادت ایشان، فرصتی است برای بازخوانی این درسها و تجدید پیمان با آرمانهای اهل بیت (ع). در جهانی که همچنان شاهد ظلم و بیعدالتی است، سیره حضرت زهرا (س) چراغی است که مسیر حقطلبی و ایمان را روشن میکند.
باشد که با تأسی به این بانوی بزرگ، در زندگی فردی و اجتماعی خود، پیرو راه حق و عدالت باشیم.